اجنه در حمام
داستانهای ترسناک اجنه در حمام‌های قدیمی؛ توهم یا واقعیت؟
در کودکی، احتمالاً داستانهای ترسناک مربوط به خانه قدیمی یا حمام قدیمی را شنیده‌اید اما درباره صحت این داستان‌ها مطمئن نبودید و هنوز هم نیستید.
گرمابه یا همان حمام ایرانی تو دوره ای که حتی ساخت توالت در اروپای قرون وسطی مرسوم نبود، نشانه اهمیت زیاد ایرانیان به پاک کردن تن از ناپاکیها و پلیدیها داشته و علاقه اونها به پاکیزگی را از همون دوران باستان نشون میده. همه ما کم و بیش داستان‌هایی در مورد حضور اجنه تو حمام‌های قدیم و خزینه‌ها شنیدیم، حکایت‌هایی که به خاطر فضای تاریک و پیچ در پیچ حمام‌های قدیمی خیلی دور ار ذهن هم نبود.
قطعا نوع معماری ساختمان حمام‌ها، بخاری که در فضا وجود داشت و پژواک صدا، در بال و پر دادن به این داستان‌ها نقش اساسی داره. سر در حمام‌های قدیمی رو با دیو و رستم و یا شیطان و مالک دوزخ؛ نقاشی میکردن، در قسمت زیرین حمام‌های قدیمی بخشی وجود داشت که بهش "تون حمام" می گفتن و در اون آتش روشن می کردن، بخش رویی هم که بیشتر شبیه سیاه چال و زندان بود، معمولا پر از بخار بود که طبیعتا وجود اشباح و گاه موجوداتی غیر انسانی رو تداعی می کرد.
موضوع حضور جن و پری تو حمام‌های قدیمی ایرانی، تاریخی نسبتا قدیمی داره، شاید به اندازه طول عمر خود حمام. به همین خاطر بعضیا حتی از رفتن به صحن حمام هم واهمه داشتن، چه برسه داخل دالان ها و خزینه های تاریک. جالب ترین حکایت در مورد افرادی که از حموم رفتن می ترسیدن، بر می گرده به مظفرالدین شاه قاجار که هر وقت هوس حمام به سرش می زد، امیر بهادر جنگ، وزیر دربار رو به حمام می فرستاد تا اجنه رو از اونجا دور کنه. البته اونایی که مثل شاه مملکت وزیر جنگ نداشتن، برای دور کردن اجنه، از جام چهل کلید استفاده می کردن که از برنج ساخته شده بود و دسته ای داشت که اونو سوراخ می کردن و یه سری دعاهای مخصوص رو به خط خوش روی اون می نوشتن.
داستان جن و اجنه تو حموم عمومی های قدیم راست و دروغش به کسایی مربوط میشه که برای ما تعریف کردن اما تعداد بالای داستان جن تو حموم عمومی و خونه های قدیمی نشون میده ی چیزی بوده که این همه آدم درباره اون صحبت میکنن وگرنه خیلیا داستان جن رو کتمان میکردن. حتی اون کسایی که ندیدن به قدری شنیدن که میگن ما ندیدیم ولی بوده. برای این کار کافیه پیش پدربزرگ و مادربزرگ خودتون یا مسن ترین فرد فامیل بشینید و بهش بگید از اون چیزایی که دیده برای شما بگه. علاقه مندای داستان های ترسناک یا داستان جن از حرفای بزرگترای فامیل قطعا خوششون میاد.
در هر صورت انگار ارتباط مستقیمی بین جن و حمام های قدیمی وجود داشت، یعنی اولین چیزی که معمولا از خزینه ها و دالان های تو در توی حمام های قدیمی به ذهن میاد، وجود موجوداتی عجیب و غریبیه که هر کسی یه اسمی براش میذاشت. جن ها همیشه پای ثابت ماجرا های حمام های قدیمی، قنات ها و قلعه ها بودن که بعید می دانم این افسانه ها واقعی باشن، ولی داستان های زیادی از اون دوران نقل میشه که همش رو هم نباید به حساب دیدن سایه و توهم باطل گذاشت.
جن در اصل یه لغت عربی به معنی موجود پنهان و نادیدنیه و در فارسی به جاش از لغت پری استفاده می کنن. در باور عامه جن به شکل انسانه که پاهاش مثل بز سم داره، رنگ موهاش بوره که مژه های درازش با مژه انسان فرق داره. این موجود که می تونه به انسان آسیب هم برسونه، تو جاهای ترسناکی مثل حموم های قدیمی، قلعه ها و عمارت های متروک و... زندگی می کنه.
روزگاری بر این باور بودن که جن ها شب ها به حمام میرن و مراسم عروسی و عزای خودشون رو تو حمام برگزار می کنن، به همین خاطر خیلیا از این که شب ها به حمام برن خودداری می کردن. حتی بعضیا عقیده داشتن که جن ها برای اغفال و فریب مردم و کشوندنشون به گرمابه، زودتر از موقع مقرر تو بوق حمام می دمند. واسه همین اگه کسی بنا به هر دلیلی، یه وقتی هم مجبور می شد؛ صبح خیلی زود یا شب هنگام به حمام بره، سعی می کرد خیلی با احتیاط تو حمام قدم برداره و با هر بار آب گرم ریختن روی سر و بدنش یه" بسم الله الرحمن الرحیم" بگه تا هم اجنه رو از خودشون دور کنه و هم آسیبی بهشون نرسونه. البته بیشتر آدما از این می ترسیدن که خدایی نکرده؛ بهانه ای دست جن ها بدن و مثلا بچه هاشونو با آب گرم بسوزونن، که در اون صورت گرفتار عذاب اجنه کافر میشدن. تو این بین عده ای هم معتقد بودن که ذکر" بسم الله "به نوعی دعوت از اجنه ست و باید ذکر رو به صورت کامل بگی تا بتونی از شر اجنه در امان بمونی.
در هر صورت بعید نیست تو دورانی که هنوز برق نبود، مردم هر تاریکی یا سایه ای را به حساب اجنه بذارن. البته آدمایی هم بودن که تخیلات خودشون رو با آب و تاب واسه دیگران تعریف می کردن و از اجنه ای می گفتن که دیدن و تو مراسم عروسیش شرکت کردن. در اون دوران که خبری از فیلم و سینما نبود، این داستان گوییها حکم ژانر وحشت رو داشت که افراد از شنیدنش هم وحشت می کردن و هم لذت می بردن.
در اون زمان ها یه سری افراد هم برای تجربه حس ترس و هیجان به گرمابه ها می رفتن. واسه اونا گرمابه فقط جایی واسه استحمام نبود، بلکه یه مکان وهم اور و خوفناک بود که خزینه های تنگ و تاریکش حس ترس نفس گیری رو بهشون القا می کرد. ترس لذت بخشی که الان هنگام دیدن فیلم ترسناک به آدم دست میده.