وضعیت خوراکی‌ها در مرداد/ کاهشی شدن ۱۴ قلم، صعودی ماندن گوشت
قیمت 14 قلم از کالاهای اصلی خوراکی خانوار در مرداد نسبت به تیر کاهش یافته است. این در حالی است که گوشت قرمز مسیری صعودی را سپری کرده و بالاترین رشد قیمت را در بعد ماهانه و نقطه به نقطه به ثبت رسانده است
برای بررسی وضعیت مصرف خوراکی خانوار، سبدی از 53 قلم کالای ضروری تشکیل شده است. بر اساس آمارهای منتشر شده، قیمت 14 قلم از این سبد خوراکی در مرداد سال جاری نسبت به ماه قبل از خود دچار کاهش شده است.
بررسی تورم ماهانه/ کاهش قیمت یک چهارم خوراکی‌ها
شواهد نشان می‌دهد 14 قلم کالا که عمده آن‌ها جزو صیفی‌جات، میوه‌ها و روغن‌ها بوده‌اند، تورمی معادل صفر یا کمتر را تجربه کرده‌اند. به‌عبارت‌دیگر، گوجه فرنگی، پیاز، سیب‌زمینی، کدو سبز، فلفل دلمه، هویج فرنگی، لیموترش، هندوانه، خربزه، سیب، هلو و موز، کاهش قیمت یا همان تورم منفی را تجربه کردند.
شواهد نشان می‌دهد گروه روغن مایع و روغن‌های جامد نیز هیچ افزایش قیمتی در ماه گذشته نداشته و مقداری جزئی نیز کاهش کاهش قیمت یافت.
یکی از دلایل مهم این افت قیمت، می‌تواند فراوانی عرضه این محصولات در این برهه از زمان باشد. قیمت روغن نیز که یکی از پرتورم‌ترین کالاهای خوراکی پس از حذف ارز ترجیحی بوده، اکنون با تخلیه این شوک به پایداری قیمتی رسیده و در ماه‌های اخیر سیری نزولی یافته. با این‌حال هنوز تورم گوشت در بالاترین درجات قرار دارد.
در همین رابطه داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد گوشت گاو و گوشت گوسفند از حیث افزایش قیمت ماهانه، رده‌های سوم و چهارم را داشته‌اند. این کالاها در ارزیابی نقطه به نقطه قیمت‌ها نیز بیشترین افزایش را ثبت کرده‌اند.
تصویری از تورم نقطه به نقطه اقلام خوراکی خانوار
تورم نقطه به نقطه دلالت بر رشد قیمت‌ها در هر مقطع در مقایسه با مقطع مشابه خود در سال گذشته دارد. بررسی این شاخص تورمی نشان می‌دهد در یک سال گذشته هر کالا چه میزان افزایشی را تجربه کرده است؟
با توجه به آن که تغییرات قیمت ماهانه در کالاهای خوراکی می‌تواند ریشه فصلی داشته باشد، برخی تورم نقطه به نقطه را دارای اهمیت بیشتری می‌دانند. در این ارزیابی مشاهده می‌شود مثلا یک کالای خوراکی پس از تعدیل فصلی، چقدر تحت تاثیر عوامل اقتصادی رشد قیمت پیدا کرده است؟
در همین رابطه مشاهده می‌شود در مرداد ماه امسال، قیمت سه کالای مهم تقریبا دو برابر شده است. طبق آمارهای ثبت شده از متوسط قیمت کالاهای خوراکی در مناطق شهری از سوی مرکز آمار ایران، تورم گوشت گوسفند برابر با 136.6 درصد بوده و گوشت گاو یا گوساله نیز رشدی 115.6 درصدی پیدا کرده است. در این میان سومین خوراکی با رشد قیمت بالای 100 درصد، کنسرو ماهی بوده که نسبت به مرداد 1400، حدودا 104.2 درصد بیشتر شده است.
بررسی آمار عرضه گوشت در کشتارگاه‌ها در داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد می‌تواند یکی از دلایل رشد گوشت قرمز از ناحیه تولید باشد. به‌عقیده برخی رشد قمیت‌ها در سمت تولید موجب شده تا عرضه این محصول در بازار کمتر شده و در نتیجه طبق قواعد اقتصادی به افزایش قیمت آن منجر شود.
در مرداد ماه امسال، رشد قیمت گوشت قرمز، هم در بعد ماهانه و هم در مقایسه نقطه‌ای، در سطح بالایی قرار داشته است. این در حالی است که قیمت مرغ تنها رشدی 1.7 درصدی در این ماه داشته و نسبت به مرداد سال پیش نیز 58 درصد افزایش پیدا کرده است.
بنابراین می‌توان گفت رکوردزنی تورم ماهانه گوشت در آمار تورمی مرداد ماه امسال عمدتا ناشی از رشد ثبت شده از ناحیه گوشت قرمز بوده نه از سمت ماکیان.
در مقابل نیز بررسی‌ها نشان می‌دهد سیب‌زمینی، هویج و روغن بیشترین افت قیمت نقطه‌ای را داشته‌اند. همسویی جهت قیمتی این سه کالا در بعد ماهانه و نقطه‌ای می‌تواند علامتی از ارزان‌تر شدن این کالاها در سبد مصرفی خانوار باشد. چرا که هم تورم ماهانه آن‌ها و هم تورم نقطه به نقطه این کالاها منفی بوده است.