غول‌کُشی مشروط ملوان و شمس آذر با تغییر باورها
تیم‌های ملوان و شمس آذر با وجود هزینه‌های کم تا پایان هفته نهم فصل بیست‌وسوم لیگ برتر عملکردی فراتر از انتظار ارائه کردند تا برازنده لقب «غول‌کُش» اما به‌صورت مشروط باشند.
ملوان در هفته نهم لیگ برتر دست به کار بزرگی زد و با شکست سپاهان در اصفهان توانست به رتبه سوم جدول برسد. وقتی پای تیم‌هایی مثل استقلال، پرسپولیس، سپاهان، تراکتور، فولاد و گل‌گهر در میان باشد کمتر کسی انتظار دارد که این تیم شمالی با هزینه اندک خود جزو سه تیم برتر باشد، تیمی که در ابتدای فصل به دلیل پایان قرارداد و عدم وضعیت روشن مدیریتی، تقریباً خالی از بازیکن شد و تنها چهار بازیکن تحت قرارداد سپیدپوشان خزر بودند. اگر چه هنوز تا پایان لیگ فرصت زیادی باقی مانده است، اما تا همین جا بر حسب جدول می‌توان عملکرد این تیم ریشه‌دار را موفق قلمداد کرد. شمس آذر هم با ذکر این نکته که اولین فصل حضور خود در لیگ برتر را تجربه می‌کند در هفته‌های اخیر نتایجی فراتر از انتظار را تجربه کرده است. این موارد بهانه‌ای شد تا دلایل این موضوع را بررسی می‌کنیم:
انگیزه شخصی مربیان
مهدی تارتار از سال 1394 در لیگ برتر مربیگری می‌کند و در مقطعی با پارس جنوبی جم در لیگ دسته اول هم همکاری کرد. او به صورت پله پله مدارج مربیگری را طی کرده است، اما سال گذشته در ارزیابی مدیران ذوب‌آهن موفق نبود و به پایان خط همکاری با تیم اصفهانی رسید. او برای اثبات توانایی‌ها و حفظ برند مربیگری‌اش با انگیزه زیادی به ملوان رفت. در این میان ریشه‌دار بودن و حمایت مردمی از ملوان به کمک وی آمد تا کارش تسهیل شود. پیروزی 4 بر صفر مقابل فولاد اعتماد مردمی را نسبت به این مربی در انزلی افزایش داد و پایگاه اجتماعی وی را تقویت کرد.
در مورد سرمربی شمس آذر و علل موفقیت او اینطور باید گفت که او در شهر قزوین فردی شناخته شده است و سابقه عضویت در شورای این شهر کشور را دارد. پیش از آنهم در لیگ برتر سال‌ها به میدان رفته و بعد از پایان دوران بازی فوتبال سمت‌های مختلفی را تجربه کرده است. با چنین کارنامه‌ای دقیقی شناخت مناسبی از وضعیت فوتبال کشور دارد و با وجود اینکه تیمش با امتیاز منفی شروع کرد، تا اینجای لیگ عملکرد موفقی داشته است. تیمی که اولین سال حضور خود در لیگ برتر را تجربه می‌کند تاکنون توانسته است از سد سه تیم بزرگ لیگ برتر با پیروزی عبور و استقلال را متوقف کند.
لیست بازیکنان ملوان و شمس آذر
عمق ترکیب ملوان به گونه‌ای است که در پست‌های مختلف تنوع خوبی دارد و دست سرمربی برای اجرای تاکتیک‌های مختلف باز است. موضوع دیگر لیست بازیکنان این تیم شمالی با ترکیبی از جوانان و باتجربه‌های لیگ برتری بسته شده است. در چنین شرایطی انگیزه بازیکنان جوان و تجربه بازیکنان قدیمی حسابی به کار ملوان آمد. برای نمونه محمدحسین اکبرمنادی تا هفته چهارم درون دروازه ملوان قرار می‌گرفت براساس تشخیص کادر فنی افشار صداقت در ترکیب قرار گرفت و با وجود جوانی به حدی انگیزه نشان داد که عملاً جایگاه خود را در دروازه تیمش ثابت کرده است. بخشی دیگر از موفقیت بازیکنان ملوان، مدیون سابقه همکاری قبلی تارتار با سبک بازی 9 بازیکن این تیم است. بخش زیادی از آنان در فصل اخیر به تیم تزریق شدند.
شمس آذر هم در لیست خود پُر از بازیکنانی است که جوان اما جویای نام هستند. این بازیکنان برای نشان دادن توانایی خود در لیگ برتر و ادامه همکاری در این سطح تمام تلاش خود را ارائه می‌کنند. حسین گودرزی (بازیکن تیم فوتبال امید)، امیرحسین نسایی، رحمان جعفری و علیرضا جعفری از جمله این بازیکنان هستند.
غول‌کُشی به سبک سپیدپوشان خزر
در فرهنگ فوتبال ایران معمولاً روی کاغذ تمام پیروزی‌ها را برای تیم‌های پرهزینه یا نامدار می‌دانند. از آنجایی که فوتبال یک بازی دسته جمعی است نقش انگیزه و باور فردی روی عملکرد تیم خیلی تأثیرگذار است. مربیانی که بتوانند روی مسائل روحی و روانی به خوبی کار کنند و این باور را کمی تغییر بدهند شانس کسب نتایج متفاوت را دارند. ملوان بعد از ارائه بازی شایسته مقابل استقلال، پیروزی پُرگل در دیدار با فولاد، تساوی مقابل گل‌گهر و پرسپولیس تغییر باور خود را نشان داد و برخلاف باور رایج فوتبال ایران توانست سپاهان را در اصفهان شکست بدهد، سپاهانی که تلاش می‌کند در کورس قهرمانی بماند و به دلیل هزینه زیادتر از قانون سقف قرارداد برای ثبت قرارداد بازیکنانش با مشکل مواجه بوده است.
شمس آذر به نسبت فصل اول خود در لیگ برتر عملکرد قابل قبولی داشته است. عبور پیروزمندانه مقابل مس رفسنجان، تراکتور و فولاد خوزستان و توقف استقلال صدرنشین لیگ برتر، از جمله کارهای بزرگی که نماینده قزوین در لیگ برتر رقم زده است. با این شرایط می‌توان در هفته‌های گذشته به آنها لقب غول‌کُش را داد. اما تداوم لقب غول‌کشی برای آنها مشروط است.
سبک بازی؛ فوتبال منعطف بهتر از ضد فوتبال
فوتبال منعطف ویژگی مشترک سبک بازی ملوان و شمس آذر است. در گذشته تیم ضعیف‌تر با ارائه بازی تدافعی صرف و دفاع چند لایه با استفاده از تک موقعیت بازی برنده یا صاحب یک امتیاز دیدار می‌شدند. برای این تیم‌ها واژه ضدفوتبال دور از انتظار نبود، اما شمس آذر و ملوان بر حسب شرایط بازی، سبک هجومی ارائه می‌کنند. در چنین شرایطی بخشی از توان تیم شناخته شده‌تر صرف کنترل بازی رقیب می‌شود و از آچمز شدن تاکتیکی در صحنه تاکتیکی بازی جلوگیری می‌کند.
تیغ دولبه غول‌کُشی
تجربه نشان داده تاریخ تکرار می‌شود. در این میان موفقیت نصیب کسانی می‌شود که با مطالعه گذشته برای آینده درس عبرت بگیرند. مهدی تارتار فراموش نمی‌کند که با پارس جنوبی جم تا یک قدمی قهرمانی نیم‌فصل لیگ برتر رفت، اما پایان فصل برای او با رتبه‌ای متفاوت به پایان رسید. یا تیم‌هایی مثل فجرسپاسی و برق شیراز که تا پایان نیم‌فصل اول بالانشین لیگ برتر بودند، اما در نیم‌فصل دوم برای فرار از سقوط می‌جنگیدند. در چنین شرایطی مربیانی مانند دقیقی و تارتار باید مراقبت کنند غول‌کُشی موقت تا پایان هفته نهم، باعث غرور شاگردان‌شان یا اعتماد‌به‌نفس کاذب آنها نشود. بنابراین این پیروزی‌ها می‌تواند همانند شمشمیر دولبه برای تیم‌های مذکور قلمداد شود.