سرسختی روانی؛ از خستگی تا توانایی و تاب‌آوری است
دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب‌آوری؛ اگر مرتب احساس می‌کنید که اصلاً انرژی ندارید، متعهد ماندن به‌اهدافتان و تلاش برای دستیابی به‌آن‌ها، هرروز سخت‌تر می‌شود ساده‌ترین راه آن است که انرژی بیشتری در خود پرورش دهید.
به‌این فکر کنید که در طول روز چه‌چیزی به‌شما بیشتر انرژی می‌دهد و چقدر برای این کار وقت بگذارید. بررسی کنید و مطمئن شوید که چه‌چیزی انرژی شما را می‌گیرد و در طول روز چقدر بابت آن زمان صرف می‌کنید.
مسائلی که انرژی شما را می‌گیرند، باعث می‌شود که به‌اهدافی که حقیقتاً برای شما مهمند، سخت‌تر متعهد باشید.
برخی از مواردی که انرژی شما را در طول روز می‌گیرند عبارتند از: نشخوار فکری، زیاد پرداختن به‌شبکه‌های مجازی، به‌هم ریختگی، کم‌آبی بدن، خواب ناکافی، الکل، مرز و حریم نداشتن و کار کردن بی‌وقفه بدون لحظه‌ای استراحت.
متأسفانه، راه‌حلی وجود ندارد که چطور انرژی خود را اولویت‌بندی کنید. اگر متوجه می‌شوید که انرژی می‌دهید بدون آنکه به‌شما چیزی برگردد، چه فرد خاصی باشد یا محلی که کار می‌کنید یا چیز دیگری، می‌بایست وقت کمتری صرف آن کنید. اگر حذف آن از زندگی‌تان کاری است که می‌توانید انجام دهید، این کار را بکنید.
به‌جای آنکه روی چیزهایی تمرکز کنید که انرژی شما را می‌گیرند، ببینید چه کارهایی به‌شما انرژی می‌دهند و موارد بیشتری از این دست را در زندگی خود وارد کنید.
برخی از کارها به‌ما انرژی می‌دهند مانند نوشیدن یک لیوان آب، نور خورشید، غذاهای مغذی، ورزش، خنده، نوازش، یوگا، مراقبه، مطالعه، شنیدن موسیقی، هوای تازه، وقت گذراندن با دوستان و خانواده، خلاقیت و خوابِ باکیفیت. ببینید کدام‌یک از این موارد بیشترین انرژی روزانه را به‌شما می‌دهند.
انجام دادن این کار باعث می‌شود تا زندگی خود را متعادل کنید و باعث می‌شود که احساس مفید بودن بیشتری بکنید. مواردی را که انرژی‌تان را می‌گیرند به‌حداقل برسانید و زمان بیشتری را صرف مواردی کنید که به‌شما انرژی بیشتری در زندگی روزانه می‌دهند.
از فرسودگی اجتناب کنید
دست‌کم باید بکوشید که از فرسودگی اجتناب کنید. شاید وقتی این مسئله را در یک کتاب ببینید، کمی ساده لوحانه به‌نظر برسد، اما حقیقت آن است که هرکسی در معرض خطر فرسودگی قرار دارد. فرسودگی، وضعیت خستگی فیزیکی و احساسی است و چند دلیل شناخته‌شده دارد. اما معمول ترین دلیل آن، استرس بلندمدت است.
عواملی مانند نگرانی‌های مالی، دور کاری ،نگرانی‌هایی درباره‌ی امنیت شغلی و نداشتن حمایت‌های اجتماعی می‌تواند بیش از آنی باشد که فرد تحمل می‌کند. خودمراقبتیِ ضعیف، علل مستقیم فرسودگی یا غیر‌مستقیم خستگی است.
برای برخی افراد، درک تفاوت بین استراحت و زمانی که فقط احساس تنبلی می‌کنند، سخت است. یاد بگیرید که نشانه‌های بدنی خود مبنی بر نیاز بدنتان به‌استراحت را، تشخیص دهید. مطئمن شوید به‌حرف بدن و ذهنتان گوش می‌کنید.
اگر یاد نگیرید که از خودتان مراقبت کنید، هیچ پیشرفتی ندارید. گاهی مرخصی گرفتن، از ناتوانی در کامل کردن کارها برای ماه‌ها، به‌دلیل تجربه کردن فرسودگی، راه‌حل بهتری است.
تاب آوری و توانایی و هم چنین سلامت خود را در اولویت قرار دهید و چند روز صرف بهداشت روان خود کنید، اگر احساس می‌کنید به‌آن نیاز دارید. در ادامه، چند نشانه‌ی معمول فرسودگی ارایه شده است.
- احساس خستگی یا فرسودگی در تمامِ مدت
- احساس بی‌پناهی، در دام افتادگی یا شکست خوردن
- احساس تنهایی در دنیا
- نگاه منفی در زندگی
- شک کردن به‌توانایی‌های خود
- اهمال‌گرایی و تنبلی در انجام دادن کارها
- احساس تحت فشار قرار گرفتن.
اگر باور دارید در مسیر بدی هستید که نهایتاً به‌فرسودگی منجر می‌شود، باید با چند روز مرخصی و مشورت با پزشکتان -اگر لازم است- استراحت کنید.
باید شخصیت اصلیِ زندگیِ خودتان باشید. آیا می‌دانید که در هواپیماها برای حفظ امنیت چه می‌گویند؟ پیش از آنکه در هنگام بحران به‌دیگران کمک کنید، ماسک اکسیژن خود را بزنید. این یک قانون مهم برای یادآوری در زندگی روزمره نیز هست. از بدن و ذهنتان مراقبت کنید و مطمئن شوید که با یک دکتر مشورت می‌کنید. یا اگر با مسئله‌ی فرسودگی یا مسئله‌ی روحی یا فیزیکیِ دیگری دست‌وپنجه نرم می‌کنید، از متخصصان سلامت روان و یا مربی تاب آوری خود کمک حرفه‌ای بگیرید. اگر به بهزیستی روانشناختی خودتان متعهد نباشید، ناممکن است بتوانید به‌اهدافتان متعهد بمانید