سهم کدام استانهای محروم در قبولی کنکور بیشتر شد؟
تغییر شیوه محاسبه نتایج کنکور سراسری سال ١٤٠٢و لحاظ کردن سهم سوابق تحصیلی داوطلبان در تعیین رتبه آنها، به افزایش سهم استانهای محرومی مانند ایلام، کرمانشاه، لرستان و سیستان‌وبلوچستان از رتبه‌های برتر کنکور منجر شده است.
موافقان تغییر شیوه برگزاری کنکور این نتایج را گواه موثر بودن تغییرات ایجاد شده در جهت تحقق عدالت آموزشی می‌دانند، اما برخی از کارشناسان معتقدند با توجه به بی‌نصیب نبودن استانهای کم‌برخوردار در کسب رتبه‌های برترکنکور سال‌های گذشته، نمی‌توان این نتایج را به‌عنوان مصداق عادلانه‌تر شدن رقابت کنکور تلقی کرد. درحالی‌که ساعت ٢٤ فردا فرصت ثبت نام داوطلبان در نوبت اول کنکور ١٤٠٣به پایان می‌رسد و از اولین مرحله این ماراتن علمی عبور می‌کنیم، پای صحبت عبدالرسول پورعباس، رئیس سازمان سنجش کشور نشسته‌ایم تا میزان تاثیرگذاری این شیوه برگزاری کنکور در ایجاد عدالت آموزشی را جویا شویم. پورعباس معتقد است بزرگترین رقابت علمی کشور در مسیر تحقق عدالت آموزشی قرارگرفته است:
بالابودن سهم داوطلبان شهرستانی در کسب رتبه‌های برتر کنکور ١٤٠٢ را می‌توانیم به عادلانه‌تر شدن کنکور ١٤٠٢ تعبیر کنیم؟
پس از روشن شدن نتایج کنکور ١٤٠٢ عده‌ای مطرح کردند که تاثیر قطعی سوابق تحصیلی به تاثیر مثبت تبدیل شود و حتی مجلس هم تصویب کرد که این اتفاق بیفتد و کنکور از سال ١٤٠۵ تقریبا مانند گذشته برگزار شود، ولی دلایلی مانند تاثیرات مثبت شیوه جدید بر عادلانه شدن این رقابت علمی، باعث شد شورای نگهبان مصوبه مجلس را رد کند.
البته با یک آزمون نمی‌شود به‌درستی نتیجه‌گیری کرد و باید حداقل ٣ آزمون را به این شیوه پشت سر بگذاریم تا به نتایج قابل استنادی دست پیدا کنیم. ما در حال استخراج تحلیل‌های کامل و دقیقی از نتایج کنکور ١٤٠٢ هستیم و نتایج این تحلیل‌ها را به مراجع تصمیم گیرنده مانند مجلس شورای اسلامی و شورای انقلاب فرهنگی ارسال می‌کنیم تا نتایج مثبت و منفی تغییر شیوه برگزاری کنکور در تصمیم‌گیری‌ها لحاظ شود.
با توجه به نتایج استخراج شده، تاثیرگذاری آزمون کنکور به همان میزان ٤٠ درصد که برای سال ١٤٠٤ تعیین شده ثابت می‌ماند یا ممکن است با هدف عادلانه شدن رقابت داوطلبان، شاهد تغییر درصد تاثیرگذاری آزمون کنکور و سوابق تحصیلی یا حتی حذف کنکور باشیم؟
در همه دنیا آموزش به این سمت رفته که به محتوای آموزشی دبیرستان‌ها بها داده شود. وقتی تکلیف آینده تحصیلی داوطلبان فقط با آزمون چند ساعتی کنکور مشخص شود، دیگر به محتوای آموزشی و تربیتی در مدارس بها داده نمی‌شود وضرر و زیان این امر بیش از هر کس به دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور می‌رسد.
عدالت آموزشی امری نسبی است، اما بررسی‌های کارشناسی که منجر به تغییر شیوه برگزاری آزمون کنکور شد نشان داد که باید برای ایجاد رقابتی سالم، عادلانه و کم‌تنش، به سمت جدی گرفتن محتوای آموزشی دوره متوسطه و اهمیت دادن به عملکرد دانش‌آموز در دوران تحصیل حرکت کنیم. بر همین اساس هم فعلا پیش‌بینی شده که در طول ٣ دوره برگزاری کنکور، اثرگذاری آن به میزان ٤٠ درصد کاهش پیدا کند. با توجه به نتایج این ٣ دوره ممکن است در سال‌های آتی تصمیم بگیرند تاثیر کنکور را کمتر و کمتر کنند و شخصیت علمی داوطلب و پرونده‌ای که در طول تحصیل داشته، شرایط او را برای ادامه تحصیل در دانشگاه تعیین کند و یا این که تاثیرگذاری ٤٠ به ٦٠ آزمون و سوابق تحصیلی حفظ شود.
یکی از مهمترین انتقاداتی که به کنکور ١٤٠٢ وارد شد و اعتراض دیپلمه‌های پشت کنکوری را به‌دنبال داشت شیوه تراز کردن سوابق تحصیلی داوطلبان بود. فارغ‌التحصیلان سال‌های گذشته این‌روش تراز کردن را ناعادلانه می‌دانستند. نظر شما چیست؟
به دلیل این که امتحانات نهایی سال‌های متفاوت از کیفیت و سختی و آسانی متفاوتی برخوردارند طبیعی است که داوطلبان هر سال با هم مقایسه شوند. در ترازسازی ما جامعه فراوانی را در همان‌جامعه می‌سنجیم که به عدالت نزدیک‌تر است.
در کنکور ١٤٠٣ تراز کردن سوابق تحصیلی به همان روش کنکور ١٤٠٢ انجام می‌شود؟
برای محاسبه عادلانه تراز باید فرصت‌های ترمیم سوابق مناسبی به داوطلبان داده شود. در کنکور ١٤٠٣ مانند سال ١٤٠٢ ترمیم سوابق تحصیلی انجام می‌شود.
• نکته: ١۵ استان یزد، خراسان رضوی، سمنان، قزوین، مازندران، گلستان، فارس، البرز، ایلام، کرمانشاه، لرستان، بوشهر، تهران، هرمزگان، خوزستان و سیستان‌وبلوچستان استان‌هایی هستند که محاسبه سوابق تحصیلی در نتایج کنکور، موجب تعدیل سهم آنها از رتبه‌های برتر کنکور ١٤٠٢ شده است.