چرا دلار گران نمی‌شود؟
قیمت دلار در آخرین معاملات نقدی روز گذشته همچنان در محدوده روزهای قبل نوسان کرد و در نهایت در سطح 50 هزار و 350 تومان قرار گرفت. اکنون هفته‌هاست که قیمت دلار نتوانسته است کانال عوض کند و در مسیری خنثی به دام افتاده است.
قیمت دلار در روزهای اخیر در کف کانال 50 هزار تومانی گرفتار بوده است. مدت‌هاست که قیمت دلار نه توانسته است در مسیر نزولی حرکت کند نه جاده صعودی را بپیماید. این رفتار دلار، دیدگاه سرمایه‌گذاری را در بازار ارز تضعیف و تقاضا را به خریدهای مصرفی محدوده کرده است.
این رویکرد بازار ارز را می‌توان در بلندمدت برای اقتصاد سفته‌بازانه ایران مفید دانست اما آیا بانک مرکزی به‌عنوان بازارساز می‌تواند قیمت دلار را در همین محدوده حفظ کند و رفتار سرمایه‌گذاران را تغییر دهد؟
پیش بینی قیمت دلار در زمستان
جواد فلاحیان، کارشناس و فعال اقتصادی در خصوص روند قیمت دلار در ماه‌های پایانی سال گفت: «دولت در سه ماه پایانی سال نیاز به جذب نقدینگی دارد زیرا باید کسری بودجه‌ای که دارد را جبران کند. به همین خاطر ممکن است در سه ماه پایانی سال از سیاست‌های انقباضی عقب‌نشینی و به سمت سیاست‌های انبساطی حرکت کند.»
فلاحیان تصریح کرد: «تغییر موضع بانک مرکزی می‌تواند محرکی برای جهش قیمت دلار از اوایل بهمن تا اواسط اسفند باشد. بنابراین احتمال افزایش قیمت دلار بالاست. دلار می‌تواند تا محدوده ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان رشد داشته باشد، البته به شرط اینکه دولت از سیاست‌های انقباظی عقب‌نشینی کند.»
چرا دلار گران نمی‌شود؟
این سوالی است که میثم رادپور کارشناس و فعال اقتصادی به آن پاسخ داد؛ او اظهار کرد: «در پاسخ به این سوال به شکل خلاصه باید گفت در مدت اخیر شاهد افزایش فروش نفت کشور بودیم . بعد از حمله روسیه به اوکراین و تحریم حامل‌های انرژی روسیه برای بسیاری از کشورها، ایران به لیست خرید نفت برگشت و باعث شد فروش نفت به مقدار قابل توجهی افزایش یابد. بنابراین یکی از دلایل عدم افزایش قیمت دلار همین میزان افزایش فروش نفت است.»
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اصطکاک ایران با نظام پولی بین‌المللی گفت: «ایران از نظام پولی بین‌المللی طرد شده است. از همین‌رو طرف عرضه دلار به شدت تحت فشار بود؛ بنابراین افزایش فروش نفت بخش قابل توجهی از این فشار را برای عرضه کننده، جبران کرده است.»
سال آینده قیمت دلار چقدر است؟
وی با تاکید بر روند صعودی تورم و عدم افزایش قیمت دلار افزود: «فروش نفت می‌تواند این فرصت را فراهم کند که بازار برای مدتی بدون افزایش جدی و قابل اعتنایی در همین محدوده نوسان داشته باشد.»
تاثیر پول نفت تا چه زمانی در بازارهای مالی پایدار است و این نوسان تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ رادپور در پاسخ به این سوال اظهار کرد: «زمان آن به موضوع شتاب تورم بستگی دارد. می‌توان گفت که افزایش سطح عمومی قیمت‌ها به قدری جدی است که افزایش فروش نفت را در مدت کوتاهی به راحتی جبران می‌کند. ما نمی‌توانیم زمان مشخصی برای این موضوع بدهیم اما هر چه زمان می‌گذرد با وجود تورم، فشار برای افزایش قیمت ارز بیشتر می‌شود.»
وی افزود: «اگر قیمت دلار در ابتدای ریاست جمهوری آقای رئیسی حدود ۲۴ هزار تومانی بود، با در نظر گرفتن تورم حدود ۵۰ درصدی سالیانه و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها می‌توان انتظار داشت در مرداد سال آینده قیمت دلار در نیمه کریدور هفتم باشد.»
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه تورم ۵۰ درصدی عدد بسیار بزرگی است، می‌گوید: «این مقدار تورم می‌تواند باعث جابه‌جایی‌های بزرگی شود. افزایش ورود دلار متعاقب فروش نفت باعث ایجاد تنفسی برای سیاست‌گذار شد. اما با تورم ۵۰ درصدی این عرضه‌ها نمی‌تواند قیمت دلار را تثبیت کند.»
گپ منفی دلار به ۲۰ درصد می‌رسد؟
برزو حق‌شناس، دیگر کارشناس اقتصادی هم با اشاره به ددلاین زمانی ۱۰ آذر تا ۱۰ دی که منطقه حساسی است، گفت: «مقطع مورد اشاره بازه زمانی ماه آخر سال میلادی است و در این مقطع وقت تسویه حساب‌های بین‌المللی شرکت‌هاست. بنابراین درخواست برای ارز بالا می‌رود.»
وی افزود: «همزمان بازارساز تلاش دارد هم با تزریق دلار و هم با تزریق اخبار قیمت دلار را بشکند. این در حالی است که ارزش ذاتی دلار در بازه ۶۰ تا ۶۱ هزار تومان است. تلاش سیاست‌گذار و سوق دادن قیمت به سمت کریدور ۴۰ هزار تومانی برای ثبات دلار، این گپ منفی را بیشتر می‌کند.»
حق‌شناس با بیان اینکه معمولا دلار حباب‌های منفی بیشتر از ۱۵ درصد را تحمل نمی‌کند خاطرنشان کرد: «بازارساز نیز اصرار دارد قیمت را به سمت پایین هل دهد، بنابراین حباب بیشتر می‌شود و حتی شاید بالای ۲۰ درصد نیز برسد. به همین دلیل شروع حرکت بعدی دلار شارپی‌تر خواهد بود.»
سیاست تثبیت ارز، منطقی است؟
وی افزود: «با وجود هشدارهای داده شده توسط کارشناس اقتصادی اما بازارساز تلاش دارد این حباب منفی را بیشتر کند. باید در نظر داشت قبل از شروع حرکت بعدی، شاید دلار حرکتی به سمت بازه ۴۷ تا ۴۸ هزار تومان هم داشته باشد. این احتمال برای یکی دو هفته آینده وجود دارد، اما معمولا این گپ‌ها بیشتر از دو سه روز دوام نخواهد داشت.»
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه زمانی که ارزش ذاتی فاصله بین ۱۵ تا ۲۰ درصد را باز کند، می‌توانیم درباره حرکت بعدی دلار صحبت کنیم، خاطرنشان کرد: «با توجه به تجربه روندهای شارپی گذشته آن زمان حرکت بعدی دلار به سمت سقف قبلی شروع خواهد شد.»
وی در ادامه گفت: «از لحاظ شرایط کلان اقتصادی این احتمال را نمی‌دهم دلار قیمت‌های ۴۷ و ۴۸ هزار تومانی را ببیند، اما از لحاظ تجربه قبلی در سقف‌های گذشته این اتفاق افتاده که گپ ۲۰ درصدی رخ داده و بعد از گذشت حدود سه روز حرکتی شروع شده که منجر به زدن سقف قبلی شده است. بنابراین سیاست تثبیت ارزی در شرایط تحرمی و در حالی که مفروضات کلان اقتصادی ما دارد به هیچ وجه عقلانی و منطقی نیست.»