شرط باکو برای بازگشت سفیر جمهوری آذربایجان به ایران چیست؟
جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان که ماه گذشته در خصوص بازگشایی سفارتخانه کشورش در ایران ابراز امیدواری کرده بود، حالا برای از سرگیری فعالیت این سفارتخانه در تهران دو شرط را مطرح کرده است.
متوقف شدن فعالیت نمایندگی باکو در تهران پس از آن صورت گرفت که این سفارتخانه هفتم دی‌ماه سال گذشته از سوی یک فرد مسلح با انگیزه‌های شخصی هدف حمله قرار گرفت.
در نتیجه این حادثه رئیس سرویس امنیتی سفارت کشته و دو نفر هم مجروح شدند. پس از این حادثه نمایندگی دیپلماتیک جمهوری آذربایجان در تهران فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورد. با وجود اینکه پلیس و مقامات ایرانی بسرعت به این حادثه واکنش نشان داده و هرگونه تروریستی بودن آن را رد کردند اما جمهوری آذربایجان از آن زمان به بهانه این حمله و ادعای عدم رضایت از عملکرد تهران در برخورد با عامل حمله به سفارتخانه‌اش، روابط خود را با ایران کاهش داد. حال با گذشت ۱۳ ماه از وقوع این حادثه و فراز و فرودهایی که در روابط تهران-باکو به وجود آمد، بایراموف همچنان آن را تروریستی خوانده و در خصوص بازگشایی سفارتخانه جمهوری آذربایجان در ایران دو شرط را مطرح می‌کند: اول اینکه، «در خصوص این حمله تروریستی، تصمیمی گرفته شود و دوم اینکه باید تضمین امنیت کامل سفارتخانه داده شود و کاملاً باید از این قضیه اطمینان حاصل کنیم.» این اولین باری نیست که وزیر خارجه جمهوری آذربایجان چنین اظهاراتی را مطرح می‌کند. وی پیش از این نیز گفته بود: «طرف آذربایجانی انتظار دارد عامل این جنایت با اشد مجازات تنبیه شود و همزمان، امنیت سفارت ما در ایران نیز به طور کامل تضمین گردد.» این درحالی است که پرونده قضایی متهم حادثه از همان ابتدا در دستورکار و مورد رسیدگی قوه قضائیه قرار گرفته بود.
پای اسرائیل در میان است
بهانه تراشی‌های باکوپس از حادثه سال گذشته تا آنجا پیش رفت که فروردین سال‌جاری نیز ۴دیپلمات ایرانی را اخراج کرد. در همان زمان مجلس ملی این کشور هم در بیانیه‌ای ادعایی از ایران خواست از اقدامات مغرضانه علیه جمهوری آذربایجان خودداری کند. این اقدام که در پی احضار سفیر ایران و دستگیری‌های دامنه دار شهروندانی که متهم به همکاری با جمهوری اسلامی علیه باکو شده بودند، صورت گرفته بود، با اوج‌گیری رابطه باکو و تل آویو قابل پیش‌بینی بود. چه آنکه پیش از وقوع حادثه برای سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، مجموعه تحولاتی روی داده بود تا مقدمات گام برداشتن باکو را به سمت و سوی تنش افروزی در منطقه قفقاز فراهم کند. جنگ ۴۰ روزه بین این کشور و ارمنستان در پاییز ۲۰۲۰ را می‌توان به عنوان نخستین رویدادی درنظر گرفت که به رغم رویکرد میانه رو ایران بین باکو و تهران شکاف ایجاد کرد. پس از آن، تسخیر کامل منطقه محاصره شده توسط جمهوری آذربایجان برخلاف توافق آتش‌بس نوامبر ۲۰۲۰، تنش‌ها را در منطقه قفقاز افزایش داد.
اقدام به حمله نظامی به ارمنستان در سپتامبر ۲۰۲۲ و تصمیم مقام‌های باکو برای تحمیل مسیر کریدور زنگزور به ارمنستان که در صورت انجام، مرز مشترک ایران و ارمنستان را قطع کرده و کشورمان را برای ارتباط با اروپا، نیازمند کشورهای دیگری چون ترکیه می‌کند، آغازگر دور تازه‌ای از تنش‌ها میان ایران و جمهوری آذربایجان شده است. در این شرایط وقوع حوادثی مشکوک همچون حمله فردی مسلح با انگیزه شخصی به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران هم بهانه لازم را برای باکو فراهم کرد تا این ماجرا را تروریستی بخواند و آن را به عاملی برای قرار دادن رابطه در سرازیری تبدیل کند.
دادگاه فرد حمله‌کننده، به سفارت جمهوری آذربایجان برگزار شد
جلسه رسیدگی به پرونده اتهامات عامل حمله به سفارت جمهوری آذربایجان با حضور متهم پرونده و وکلای او برگزار شد. در جلسه دادگاه تعدادی از مقامات سفارت جمهوری آذربایجان نیز حضور داشتند. براساس کیفرخواست صادره، عامل حمله به سفارت جمهوری آذربایجان به مباشرت در قتل عمدی یکی از اتباع جمهوری آذربایجان با استفاده از سلاح گرم در داخل سفارت، خرید، حمل‌ونگهداری سلاح و مهمات غیرمجاز شامل یک قبضه کلاشنیکف و یک قبضه سلاح کمری و اخلال در نظم عمومی متهم است.مجروح‌کردن ۳ نفر از کارمندان سفارت نیز از دیگر اتهامات متهم پرونده است.