این خط جدید پرونده متروی تهران را برای همیشه می بندد | جزییات خطی که چیتگر را به ورامین وصل می کند
خط ۱۱ مترو، آخرین خط مترویی خواهد بود که در تهران به بهره برداری می‌رسد، خطی که چیتگر را به ورامین متصل می‌کند و برای همیشه پرونده حمل و نقل ریلی پایتخت را می‌بندد.
پس از آغاز احداث خطوط جدید ۱۰و ۸در سال گذشته، ساخت خطوط جدید ۹و ۱۱نیز احتمالا تا قبل از پایان فصل بهار شروع خواهد شد. خط ۱۱آخرین خط متروی تهران است که شکل قوسی دارد و مناطق جنوب غرب و جنوب تهران را که به لحاظ ایستگاه و خطوط مترو کم برخوردار هستند، پوشش می‌دهد و همچنین با اتصال به خطوط ۸و ۹متروی تهران که هردو از خطوط جدید هستند، یکپارچگی شبکه ریلی پایتخت را به‌شکل مطلوبی افزایش می‌دهند.
خط ۱۱از پایانه چیتگر به سمت جنوب می‌رود و مناطق ۱۸و ۲۱را پوشش داده و در ادامه به شرق مناطق ۱۹و ۲۰می‌رسد. همچنین خط ۱۱با هر ۳خط حومه‌ای درجنوب تهران دارای ایستگاه تبادلی است که از این لحاظ یکی از اصلی‌ترین خطوط مترو در تبادل با شبکه حومه‌ای محسوب می‌شود.
کلنگ‌زنی خط ۱۱، احتمالاً در بهار
هاشم روحانی، مجری خط ۱۱متروی تهران درخصوص آخرین وضعیت این پروژه به همشهری می‌گوید:«درحال نهایی کردن انعقاد قرارداد اجرایی پروژه خط ۱۱هستیم. پس از نهایی شدن قرارداد و جزئیات مربوط به آن ازجمله تعداد دستگاه‌های تی‌بی‌ام(دستگاه حفار مکانیزه) که قرار است در پروژه استفاده شود، برنامه‌ریزی و کارهای مقدماتی برای شروع فاز اجرایی آن آغاز خواهد شد.»
تکمیل خط ۱۱در مدت ۸سال
مجری خط ۱۱متروی تهران افزود:«طبق طرح جامع ریلی تهران، خط ۱۱باید تا پایان سال ۱۴۱۴تکمیل شود، اما شهردار تهران بر اتمام خطوط جدید ازجمله خط ۱۱تا سال ۱۴۱۰تأکید دارد. باتوجه به این موضوع خط ۱۱مترو که قرار است از امسال آغاز شود، باید در مدت زمان ۸سال تکمیل شده و به بهره‌برداری برسد. این خط که شامل ۳۲کیلومتر طول و ۲۱ایستگاه است طبق برنامه در ۳فاز اجرا می‌شود.»
جابه‌جایی ۵۰۰هزار مسافر در سال
روحانی درمورد تأثیر این خط بر ترافیک تهران گفت:«خط ۱۱که مناطق و محله‌های کمتر برخوردار شهر را به لحاظ حمل‌ونقل ریلی پوشش می‌دهد، پس از تکمیل شدن، سالانه حدود ۵۰۰هزار مسافر را جابه‌جا می‌کند. طبق برنامه خطوط ۹و ۱۱که احداث هردو قرار است امسال آغاز شود از طریق ایستگاه مشترک در چیتگر به یکدیگر متصل و به این ترتیب امکان ایجاد یک لوپ(حلقه) بین این دو خط فراهم می‌شود.»
۱۷۵کیلومتر مسیر و ۱۳۰ایستگاه
درحال حاضر عملیات حفاری خط ۱۰متروی تهران از کارگاه دریاچه شهدای خلیج‌فارس آغاز شده و کلنگ آغاز عملیات اجرایی خط ۸نیز اواخر سال گذشته بر زمین زده شده است.مسعود درستی، مدیرعامل شرکت متروی تهران در این‌باره می‌گوید:«خطوط جدید شبکه متروی تهران شامل ۴ خط درون‌شهری ۸، ۹، ۱۰و ۱۱است که مطالعات مربوط به آن طبق طرح جامع حمل‌ونقل ریلی پایتخت از اواسط سال ۱۳۹۹آغاز شد. براساس طراحی‌های صورت‌گرفته با احداث ۴خط جدید، حدود ۱۷۵کیلومتر مسیر و ۱۳۰ایستگاه به شبکه متروی تهران اضافه خواهد شد. در فرایند مطالعات این خطوط، برای نخستین‌بار از مجموعه مشاوران شهرسازی و ترافیکی در تعیین موقعیت دقیق ایستگاه‌ها و همچنین تعیین ظرفیت خطوط استفاده شده است.» درستی در ادامه افزود:«از مهم‌ترین اقدامات انجام‌شده در مطالعات ۴خط جدید، بررسی اثرات احداث و بهره‌برداری از هر یک از ایستگاه‌های جدید بر میزان جذب مسافر سایر ایستگاه‌های متروی تهران است. همچنین یکی دیگر از ویژگی‌های مطالعات صورت‌گرفته، فازبندی اجرا و بهره‌برداری از خطوط جدید بر مبنای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای تامین منابع مالی طرح است. همچنین اطلاعات مربوط به کلیه تملک‌های موردنیاز برای احداث تونل‌ها و ایستگاه‌ها و همچنین دپو و پارکینگ‌های خطوط جدید، توسط مشاوران طرح استخراج شده است.»
کاهش هزینه‌های ساخت ۴خط جدید مترو
مدیرعامل شرکت متروی تهران درباره تکمیل ۴خط جدید هم افزود:«برنامه اولیه ساخت خطوط ۸تا ۱۱در ۳فاز ۷ساله (هر فاز حدوداً ۵۰کیلومتر) طراحی شده بود، اما مدیریت شهری فعلی، قصد دارد زمان اجرای کل پروژه را به حداقل ممکن کاهش دهد تا هزینه‌های آن به شکل معناداری تقلیل یافته و درطول سالیان متمادی، کمتر از رشد نرخ تورم متأثر شود.» درستی درخصوص روش‌های تامین مالی این پروژه‌ها نیز ادامه داد:«تهاتر املاک، ظرفیت مالی مجتمع‌های ایستگاهی، مشارکت بخش خصوصی و روش‌های جدید تامین منابع مالی مانند TOD برای پوشش هزینه‌های احداث ۴خط جدید و همچنین تامین ناوگان و تجهیز تونل‌ها درنظر گرفته شده است. ضمن اینکه اخیراً مذاکراتی نیز با برخی شرکت‌های خارجی داوطلب ساخت خطوط جدید انجام شده که این امر منجر به انعقاد تفاهمنامه‌هایی نیز شده است.»
افزایش ۲/۲میلیونی سفرهای روزانه
درستی از تأثیر قابل‌توجه ۴خط جدید ازجمله خط ۱۱در افزایش ظرفیت متروی تهران خبر می‌دهد و می‌گوید:«نکته قابل تأمل این است که با احداث ۴خط جدید، روزانه حداقل ۲/۲میلیون سفر به جمع استفاده‌کنندگان از شبکه متروی تهران افزوده شده و جمع کل سفرهای روزانه خطوط هفتگانه فعلی و چهارگانه جدید به حداقل ۵میلیون سفر در روز می‌رسد. این نکته قابل اغماض نیست که میزان صرفه‌جویی ناشی از کاهش مصرف بنزین و گازوئیل بر اثر ساخت خطوط جدید حداقل ۸۰۰میلیون لیتر در سال و به‌عبارتی ۲۴۰۰میلیارد تومان به قیمت امروز حامل‌های انرژی است.» او در ادامه افزود:«از طرفی احداث خطوط ۸تا ۱۱در هم‌افزایی با خطوط هفتگانه موجود، باعث ایجاد حلقه‌ای متصل و یکپارچه در شبکه راه‌آهن ریلی زیرزمینی پایتخت شده و شکل پراکندگی ایستگاه‌ها در مناطق مختلف را متعادل‌تر خواهد ساخت.»
۴۳۰۰واگن جدید نیاز مترو با راه‌اندازی خطوط جدید
یکی از برنامه‌های اصلی شرکت مترو در سال جدید جبران کمبود واگن است که بخش زیادی از آن قرار است از طریق قرارداد با طرف چینی تامین شود و همچنین بحث تولید انبوه قطار ملی مترو نیز مطرح است. مدیرعامل شرکت مترو با اشاره به کمبود واگن در متروی تهران، تأکید می‌کند زمانی خطوط جدید تأثیرگذاری و کارکرد واقعی خود را پیدا می‌کند که به تعداد موردنیاز تامین واگن صورت بگیرد. وی در تکمیل صحبت‌های خود می‌گوید:«مسئله مهم در مورد احداث خطوط و ایستگاه‌های جدید شبکه متروی تهران این است که اگر متناسب با این افزایش مسیرها و ایستگاه‌ها بر میزان ناوگان حمل‌ونقل ریلی پایتخت افزوده نشود، در واقع ساخت خطوط چهارگانه جدید نه‌تنها بر میزان مسافران این شبکه نمی‌افزاید بلکه سرویس‌دهی خطوط هفتگانه موجود به همشهریان را نیز مختل می‌کند. شهر تهران در حال حاضر هم با کمبود ۱۵۰۰دستگاه واگن روبه‌رو است و برآوردها نشان می‌دهد درصورت ساخت خطوط و ایستگاه‌های جدید، برای جبران کمبودهای فعلی و همچنین ایجاد بهره‌وری لازم برای خطوط جدید، حداقل به ۴۳۰۰واگن نیاز است تا بتوان سرفاصله حرکتی استاندارد را برای تمام ۱۱خط این شبکه مهیا کرد.»