چرا مغز، عاشق خاطرات عجیب و غریب است؟
دانشمندان دانشگاه ییل به تازگی دریافتهاند که هرچه خاطرات عجیبتر و دور از ذهنتر باشند، مغز تمایل بیشتری به یادآوری آنها دارد.
آنطور که عصر ایران نوشته است مغز انسان، گنجینهای از خاطرات است. برخی از این خاطرات شیرین و دلچسب هستند، در حالی که برخی دیگر تلخ و آزاردهنده. اما چه چیزی باعث میشود برخی از خاطرات در اعماق ذهنمان حک شوند و به مرور زمان رنگ و لعاب خود را از دست ندهند؟
این یافته جالب، دریچهای نو به سوی درک عملکرد حافظه انسان میگشاید.
رمز و راز خاطرات عجیب
در سیل عظیم اطلاعات حسی که روزانه به مغز ما میرسد، تنها بخش کوچکی به خاطرات تبدیل میشوند. اما چه معیاری مغز را برای انتخاب و ثبت خاطرات راهنمایی میکند؟
مطالعه اخیر نشان میدهد که مغز به دنبال اطلاعاتی است که آن را به چالش میکشند و غافلگیر میکنند. به عبارت دیگر، خاطرات غیرمنتظره و عجیب، توجه بیشتری را به خود جلب میکنند و با احتمال بیشتری در حافظه بلندمدت ثبت میشوند.
نقش هوش مصنوعی در رمزگشایی حافظه
برای درک بهتر این پدیده، دانشمندان دانشگاه ییل از مدلهای هوش مصنوعی استفاده کردند. آنها مدلی را طراحی کردند که قادر به فشردهسازی و بازسازی تصاویر بود. سپس، از این مدل برای پیشبینی اینکه کدام تصاویر در یک دنباله تصویری سریع، بیشتر در حافظه شرکتکنندگان باقی میماند، استفاده کردند.
نتایج نشان داد که تصاویری که برای مدل هوش مصنوعی چالشبرانگیزتر بودند و بازسازی آنها دشوارتر بود، با احتمال بیشتری توسط شرکتکنندگان به یاد آورده میشدند.
کاربردهای این یافته
این یافته جدید، نهتنها میتواند به درک بهتر نحوه عملکرد حافظه انسان کمک کند، بلکه پتانسیلهای جدیدی را برای توسعه سیستمهای هوش مصنوعی کارآمدتر به ارمغان میآورد.
با الهام از این مکانیزم، میتوان سیستمهای هوش مصنوعی را طراحی کرد که اطلاعات غیرمنتظره و غافلگیرکننده را با دقت بیشتری پردازش و ذخیره کنند. این امر میتواند در زمینههای مختلفی مانند یادگیری ماشین، تشخیص الگو و رباتیک کاربرد داشته باشد.
نکته پایانی:
در دنیایی که دائماً در حال تغییر است، مغز انسان به دنبال یافتن الگوها و نظم در میان انبوه اطلاعات است. خاطرات عجیب و غریب، با به چالش کشیدن این الگوها، توجه مغز را به خود جلب میکنند و در اعماق حافظه ما حک میشوند.
این یافته جدید، گامی مهم در جهت درک پیچیدگیهای حافظه انسان و توسعه سیستمهای هوش مصنوعی کارآمدتر به شمار میرود.