اهمیت و فضیلت عرفه در قرآن و روایات

نهم ذیحجه روز «عرفه» روز دعا و نیایش برای همه مردم خصوصا افرادی که توفیق تشرف به حج و حضور در صحرای عرفات را پیدا کرده‌اند. روز و شب عرفه در نزد خدا ارزش والایی دارد و در این روز خداوند تبارک و تعالی بندگانش را به عبادت و طاعت فراخوانده و در این روز بزرگ بندگان را می‌بخشد و جود و کرم خود را عطا می‌کند.

مرحوم شیخ عباس قمی در خصوص شب عرفه می‌گوید «از لیالی متبرکه و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن مقبول و دعا در آن شب مستجاب است و کسی که آن شب را به عبادت به سر آورد، اجر و پاداش ۷۰ سال عبادت را دارد». او در رابطه با روز عرفه نیز ادامه می‌دهد «روز عرفه از اعیاد عظیمه و بزرگ است، هر چند به اسم عید نامیده نشده و روزی است که حق تعالی بندگانش را به عبادت و طاعت فراخوانده و سفره‌های جود و احسان خود را برای آن‌ها گسترده و شیطان در این روز تحقیر و رانده شده و خشمناک است».

جایگاه عرفه در احادیث و روایات

امام صادق (ع) در خصوص جایگاه والای روز عرفه می‌فرمایند «مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلی قابِلٍ اِلاَّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ؛ کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود تا سال آینده بخشیده نمی‌شود، مگر اینکه روز عرفه را درک کند».

همچنین پیامبر اکرم(ص) در خصوص بخشش گناهان در روز عرفه می‌فرماید «آنگاه که در عرفات وقوف کنی، چنانچه گناهانت به تعداد شن‌های شن‌زار یا ستارگان آسمان یا قطره‌های باران باشد، خداوند آن‌ها را خواهد بخشید». همچنین پیامبر اکرم (ص) در پاسخ به پرسش فردی رهگذر که پرسید چه کسی از اهل عرفات، گناهش از همه بزرگتر است، فرمودند «کسی که عرفات را درک کرده باشد و گمان کند خداوند او را نیامرزیده است».

همچنین امام علی(‌ع) در خصوص اهمیت روز عرفه می‌فرمایند «برخی از گناهان جز در عرفات بخشوده نمی‌شوند».

پیامبر اکرم (ص) در خصوص برآورده شدن حاجات در روز عرفه می‌فرمایند «هنگامی که مردم در عرفات وقوف می‌کنند و حاجت‌های خود را با گریه و زاری درخواست می‌کنند، خداوند نزد فرشتگان به این مردم افتخار و به فرشتگان خطاب می‌کند که آیا نمی‌بینید بندگان من از راه‌های دور و غبارآلود به سوی من آمده‌اند و مال‌شان را در راه من خرج کرده‌اند و بدن‌ها را خسته کرده‌اند؟ به عزت و جلالم سوگند، گناهکاران‌شان را به نیکوکاران‌شان می‌بخشم و آن‌ها را از گناه پاک می‌کنم، مانند روزی که از مادر متولد شده‌اند».

امام محمد باقر(ع) در خصوص روز عرفه می‌فرمایند «هیچ‌کس چه نیکوکار و چه بدکار در عرفات وقوف نمی‌کند، مگر اینکه خداوند دعایش را مستجاب می‌کند».

امام سجاد(ع) در روز عرفه صدای نیازمندی را شنید که گدایی می‌کرد. به او فرمودند «وای بر تو، آیا در مثل چنین روزی از غیر خدا درخواست می‌کنی، درحالی که در این روز برای بچه‌هایی که در شکم مادران هستند، امید سعادت و خوشبختی می‌رود».

پیامبر اکرم (ص) در خصوص نجات بندگان از دوزخ در روز عرفه می‌فرمایند «ما مِن یَومٍ أکثَرَ أن یُعتِقَ اللَّهُ فِیهِ عَبدَاً مِنَ النّارِ مِن یَومِ عَرَفَهَ؛ خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمی‌رهاند».

منبع:

آیت الله جوادی آملی، عبدالله، صهبای حج، ص ۴۱۵.