رمزگشایی از جذابیت: 4 شاخص تکاملی زیبایی
حس ما از جذابیت فیزیکی و آنچه که جذاب به نظر می‌رسد و نمی‌رسد، به طور عمیق در زیست‌شناسی ریشه دارد و طی هزاران سال از تاریخ بشریت تکامل یافته است. اگرچه مفهوم زیبایی ممکن است ذهنی به نظر برسد—در چشم بیننده و از این حرف‌ها—ادراکات ما از جذابیت، طبق دهه‌ها تحقیق در روان‌شناسی تکاملی، تا حدی توسط انتخاب طبیعی و در پاسخ به نشانه‌های مهمی که سلامت، شادابی و توانایی تولید مثل را نشان می‌دهند، شکل گرفته است. درواقع وقتی چهره‌ای را جذاب می‌یابیم، به صورت ناخودآگاه به دنبال علائمی هستیم که سلامتی و تناسب ژنتیکی فرد را نشان‌مان دهد.
ویژگی‌ها زیستی خاص نشان می‌دهند که یک فرد احتمالا توانسته بوده در محیط اجدادی، کم‌منبع و سخت دوام بیاورد و زنده بماند. هرچند چشم‌انداز مدرن به طرز قابل توجهی با چشم‌انداز گذشته متفاوت است، ما هنوز بسیاری از همان ترجیحات زیبایی را با خودمان حمل می‌کنیم.
ما زیبایی را بر اساس نشانه‌های سلامت ارزیابی می‌کنیم
ترجیحاتی که ما برای انتخاب همسری زیبا و جذاب داریم، سازگاری‌های تکامل‌یافته‌ای هستند که برای کمک به شناسایی شرکای بالقوه‌ای که بیش‌ترین شانس بقا و تولیدمثل را دارند، طراحی شده‌اند. هرچند تغییرات اندکی در استانداردهای زیبایی بین فرهنگ‌ها و افراد مختلف وجود دارد، شاخص‌های جهانی خاصی هستند که نشان‌دهنده سلامتی و سرزندگی هستند و باعث می‌شوند دارندگان این صفات از نگاه جهانی زیبا باشند.
در این مقاله می‌خواهیم به چهار نشانه زیستی کلیدی نگاهی بیندازیم که نقش مهمی در ادراک ما از جذابیت چهره و بدن دارند: ثبات رشد (قرینگی فیزیکی)، تأثیرات هورمونی، نشانگان سن، و رنگ‌آمیزی کاروتنوئید.
1.ثبات رشد (قرینگی فیزیکی)
قرینگی چهره یکی از شناخته‌شده‌ترین شاخص‌های جذابیت در جهان است. قرینگی به تعادل و تناسب ویژگی‌های چهره در هر دو سمت چهره اطلاق می‌شود. چهره‌های قرینه به گمان جذاب‌تر هستند زیرا نشانه‌ای از پایداری و ثبات رشد هستند که یعنی یک فرد در طی رشدش، فشارهای ژنتیکی و محیطی کم‌تری را متحمل شده که به سلامتی بهینه منجر می‌شود. محققان نشان داده‌اند چهره‌های قرینه تقریبا در همه جمعیت‌ها به عنوان چهره‌های جذاب‌تر شناخته می‌شوند. قرینگی نماینده ژن خوب و سیستم ایمنی تقویت‌شده است. عدم قرینگی ممکن است ناشی از جهش‌های ژنتیکی، فشارهای محیطی یا تداخل رشد باشد. یک چهره قرینه به این معنی است که فرد کم‌تر تحت تأثیر این تجربه‌های منفی قرار گرفته است که نشان می‌دهد از ژن‌های سالم و خوب برخوردار است. مغز انسان در گذر زمان تکامل یافته تا چهره‌های قرینه را، به دلیل آنکه احتمال شریک عاطفی سالم و بارور را افزایش می‌دهد، زیبا‌تر بداند.
2.تأثیرات هورمونی (استروژن و تستوسترون)
هورمون‌ها نقش محوری در شکل داد به ویژگی‌های چهره ایفا می‌کنند، بنابراین روی ادراک از جذابیت اثر دارند. دو هورمون بسیار مهم در این میان، استروژن و تستوسترون هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که ویژگی‌های ناشی از هورمون نقش مهمی در ادراک از زیبایی و جذابیت دارند. افزایش این هورمون‌ها تأثیرات متفاوتی روی ویژگی‌های چهره ایجاد می‌کند که اغلب به دلیل مرتبط شدن با باروری و سلامتی به زیبایی و جذابیت مرتبط دانسته می‌شود.
استروژن: زنانی که استروژن بالایی دارند چانه‌های ظریف‌تر، لب‌های پرتر، استخوان گونه مرتفع‌تر و چشمان درشت‌تر دارند. این ویژگی‌ها با جوانی و تولیدمثل مرتبط است. استروژن در ایجاد این ویژگی‌ها نقش دارد و باعث می‌شود که چهره زنانه‌تر و جذاب‌تر به نظر برسد.
تستوسترون: در مردان تستوسترون با ویژگی‌هایی مثل خط فک مشخص‌تر و بزرگ‌تر، ابروهای پرتر و استخوان‌های برجسته‌تر گونه مرتبط است. این ویژگی‌ها نشانه‌ای از قدرت فیزیکی، تسلط و تناسب ژنتیکی است. افزایش میزان تستوسترون با تقویت سیستم ایمنی مرتبط است که این ویژگی‌های مردانه را شکل می‌دهد که در مردان به عنوان معیارهای زیبایی شناخته می‌شوند.
3.افزایش سن
ترجیحات کلی به چهره‌های جوان‌تر با ارتباط بین سن و قدرت باروری مرتبط است که به صورت تکاملی در ما شکل گرفته است. شادابی یا حفظ ویژگی‌های جوانی تا سال‌های بزرگسالی، اغلب نشانه‌ای از سلامت و پویایی در نظر گرفته می‌شود. پیشانی صاف، چشم‌های درشت و ...نشانه‌هایی از جوانی است. این ویژگی‌ها به این دلیل جذاب هستند که نشان می‌دهند فرد هنوز در دوران باروری قرار دارد. بنابراین حفظ جوانی ظاهر می‌تواند از طریق ارجاع دادن به سلامتی و باروری به جذابیت فرد کمک کند. کیفیت پوست، شکل چین‌وچروک‌ها و سایر بافت‌ها و کشسانی پوست همه در جذابیت تأثیر دارند. پوست تمیز و نرم اغلب با جوانی و سلامتی مرتبط است. وقتی پا به سن می‌گذاریم، پوست خاصیت ارتجاعی را از دست می‌دهد و مستعد چروک و سایر علائم پیری می‌شود که منجر به کاهش جذابیت ادراکی می‌شود.
4.رنگ‌آمیزی کاروتنوئید
کاروتنوئیدها رنگدانه‌هایی هستند که در میوه‌ها و سبزی‌ها پیدا می‌شوند و نقش مهمی در تعیین رنگ پوست ایفا می‌کنند. برخلاف برخی دیگر از شاخص‌های جذابیت، کاروتنوئیدها اغلب از طریق تغذیه به دست می‌آیند. یعنی ما کاروتنوئید را در بدن‌مان نمی‌سازیم بلکه آن را از طریق غذا دریافت و مصرف می‌کنیم. این آنتی‌اکسیدان‌های ضروری برای حفظ سلامت پوست و بافت‌ها در مقابل آسیب مفید هستند. افرادی که کاروتنوئید بیش‌تری از غذا دریافت می‌کنند، رنگ پوست‌شان زردی روشنی دارد که به عنوان نشانه‌ای از سلامتی و جذابیت در نظر گرفته می‌شود. اگر بیش‌ازحد کاروتنوئید مصرف کنید، مقادیر زیادی از آن در پوست‌تان ذخیره می‌شود. برای آنکه بتوانید کاروتنوئید را جذب کنید نیازمند سیستم گوارش سالم هستید. بنابراین، زردی پوست، در پوست‌های سفید یا تیره، نشانه‌ای از وجود کاروتنوئید است که سلامتی سیستم گوارش را نشان می‌دهد.