ترامپ برای ناتو چه خوابی دیده است؟
ترامپ چندین بار تهدید کرده که آمریکا را از ناتو خارج خواهد کرد و بسیاری از منتقدانش بر این باورند که او در این مورد کاملاً جدی است. با این حال بعید است که او واقعا آمریکا را از این ائتلاف ۷۵ ساله خارج کند، اما این بدین معنا نیست که این ائتلاف نظامی در دوره ریاستجمهوری احتمالی ترامپ تضعیف نخواهد شد.
رسانه آمریکایی در پی گفتوگو با چندین مقام امنیت ملی و کارشناس دفاعی که احتمالاً در دولت بعدی «دونالد ترامپ» حضور خواهند داشت، گزارش داد ترامپ برای حفظ نقش آمریکا در ناتو از کشورهای این ائتلاف نظامی خواهد خواست تا نهتنها سهم بیشتری از تامین بودجه مالی ائتلاف را به دوش بگیرند، بلکه یک تغییر شگرف در گرایش ناتو اعمال کنند.
«دن کالدول» یک کارشناس دفاعی آمریکایی با اشاره به افزایش بدهی ایالات متحده، فشار زیاد به نظامیان این کشور و ضعف پایگاه صنعتی دفاعی آمریکا که توان مقابله همزمان با روسیه و چین را ندارد، میگوید: «ما دیگر واقعاً حق انتخاب نداریم.»
به گفته مشاوران و افرادی که با سیاستهای ترامپ در قبال ناتو آشنایی دارند، او در دوره ریاستجمهوری خود قصد دارد چتر هستهای آمریکا را بر سر اروپا حفظ کند و نیروی دریایی و پایگاههای هوایی خود را در آلمان، انگلیس و ترکیه نگه دارد؛ اما ترامپ میخواهد در حوزه پیادهنظام، خودروهای زرهی، تدارکات و توپخانه، شاهد استقلال اروپا باشد.
به گفته کالدول، ترامپ «تغییر چشمگیری» در سر دارد و «نقش امنیتی آمریکا را به میزان قابلتوجهی کاهش خواهد داد. او عقب میکشد و به جای آنکه تأمینکننده اصلی قدرت نظامی در اروپا باشد، تنها در مواقع ضروری مداخله خواهد کرد.»
ترامپ همچنین قصد دارد طرحی تحت عنوان ۲دسته کردن ناتو را اجرا کند، طرحی که در آن میان کشورهایی که ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به مسائل نظامی اختصاص دادهاند و کشورهایی که این کار را نکردهاند، تمایز برقرار خواهد شد و آمریکا تنها به گروه اول کمک نظامی میکند. اختصاص ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی یک استاندارد مهم در ناتو است که تا امروز کشورهای کمی آن را رعایت کردهاند و بخش اعظم هزینه دفاعی این ائتلاف بر دوش چند کشور محدود از جمله آمریکا بوده است.
به گزارش پالتیکو، او در اجرای این طرح تا حدی جدی است که اخیراً در مورد کشورهایی که این ۲ درصد را اختصاص ندادهاند گفت به روسیه اجازه میدهد «هر غلطی که خواست» با آنها بکند!
از مسائل دیگری که در سیاست ترامپ در قبال ناتو مطرح است، مسئله پایانبخشیدن به جنگ اوکراین خواهد بود. بر اساس گزارشها، ترامپ قصد دارد در صورت پیروزی در انتخابات، به روسیه تعهد دهد که ناتو دیگر در جناح شرقی، مخصوصاً به سوی اوکراین و گرجستان گسترش نخواهد یافت و سپس با مسکو بر سر اینکه چه مقدار از قلمرو اوکراین به روسیه خواهد رسید، مذاکره کند.
برخی کشورها مانند آلمان حتی قصد دارند از میزان استاندارد ۲ درصد هم فراتر رفته و بودجه نظامی را به ۳.۵ درصد تولید ناخالص داخلی برسانند، اما مشاوران ترامپ میگویند حتی این هم کافی نیست. «البریج کالبی» که مسئول پیشبرد استراتژی دفاع ملی ترامپ بود، میگوید: «من با حفظ ائتلاف آتلانتیک شمالی موافقم، اما فکر میکنم تنها راه انجام این کار این است که آنها (اروپا) نقش بهمراتب بیشتری داشته باشند.»
او میگوید: «دیگر نمیتوانیم ۱۰ برابر آلمانیها تلاش کنیم و باید آماده باشیم تا با آنها سرسخت باشیم. باید تبعاتی (برای فعالیت کمرنگ اروپاییها) وضع کنیم. ما خواستار فعالیت ناتو هستیم، اما میگوییم اروپاییها باید در راس آن باشند. از ابتدا هم ایده همین بود و دوایت آیزنهاور چنین طرحی داشت... امروز ما در اروپا علیه روسها مبارزه کنیم، آن هم وقتی که میدانیم چین و روسیه در حال همکاری هستند و چینیها تهدید خطرناکتر و جدیتری هستند.»
به گزارش رسانه آمریکایی، مخالفان ترامپ میگویند اعطای امتیاز به پوتین میتواند آنچه آنها تمایل به کشورگشایی در مسکو مینامند را تقویت کند. با این حال، ترامپ میگوید آمریکا باید بهجای اینکه ۶۰ میلیارد دلار سلاح به اوکراین بفرستد، به سربازان خود حقوق بهتری پرداخت کند. بزرگترین مشکل این رویکرد ترامپ این خواهد بود که اعضای اروپایی ناتو هنوز آماده ایفای نقشی پررنگ در تامین امنیت خود نیستند و گرچه وعدههایی برای افزایش سهم خود دادهاند، اما امروز بیش از هر زمان دیگری از نظر نظامی و در حوزه انرژی به آمریکا وابسته هستند.
کالبوی در واکنش به اظهارات تند و تیز برخی رهبران اروپا از جمله یک مقام ارشد لتونی که خواستار نابودی روسیه شده بود، گفت: «روسیه را نابود کنیم؟ آنها ۶۰۰۰ سلاح هستهای دارند! سادهلوحی برخی افراد درباره این موضوع برای من دیوانهکننده است. من بسیار نگران این مسئله هستم و میترسم با چنین اقدامات بیملاحظهای وارد یک جنگ بزرگ با روسیه شویم.»
«جان بولتون» مقام سابق دولت ترامپ در ماه فوریه گفت هدف ترامپ نه تقویت ناتو، بلکه زمینهسازی برای خروج از آن است. با این حال، بیشتر مشاوران ترامپ میگویند بر خلاف رهبران سابق آمریکا که تنها از کمکاری اعضای اروپایی ناتو شکایت داشتند، ترامپ با سختگیریهای خود به تقویت قوای ناتو کمک کرده و قصد ترک آن را ندارد.
با این حال، در این گزارش آمده است: «مشاوران او تصریح کردهاند که اگر ترامپ به کاخ سفید بازگردد، ممکن است دیگر این ۲ درصد تولید ناخالص داخلی برایش کافی نباشد. به بیان دیگر، اهداف امنیت ملی ترامپ ممکن است متغیر باشد و اینکه این تغییرات در چه حد است، مشخص نیست. اما آینده ناتو و اروپا به پاسخ این پرسش بستگی خواهد داشت.»