سه روایت از جدال سرسختانه ترامپ و کامالا هریس/ از خطر چین تا تحریم‌های ایران
چین، روسیه و اوکراین محور اصلی مناظره پرحاشیه رقبای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود؛ سه بازیگری که تلاش دارند نظم حاکم را تغییر داده و آن را در راستای منافع خود بازتعریف نمایند. با این همه شواهد نشان می دهد که رقبای انتخاباتی آمریکا درباره نحوه برخورد با سیاست های این سه بازیگر از الگوی منسجمی پیروی نمی کنند؛ گزاره ای که به باور ناظران می تواند برای واشنگتن پرهزینه باشد.
با نزدیکتر شدن به انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا بحث‌ها درباره سیاست خارجی دولت بعدی آمریکا برجسته‌تر شده است. سه‌شنبه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق و کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور کنونی، در فیلادلفیا پیش از رای‌گیری در 5 نوامبر به مصاف هم رفتند. از تعرفه‌ها گرفته تا انرژی و مهاجرت و از چین تا خاورمیانه و اوکراین، این دو نامزد اغلب دیدگاه‌های کاملاً متضادی در مورد طیف وسیعی از مسائل سیاست خارجی ارائه کردند. در همین راستا شورای آتلانتیک تلاش داشته تا از منظر کارشناسان رویکرد رقبای انتخابات پیش رو را بررسی کند.
اوکراین؛ پاشنه آشیل هریس؟
جان ای. هربست، مدیر ارشد مرکز اوراسیا شورای آتلانتیک و سفیر سابق ایالات متحده در اوکراین در پاسخ به سوال‌های این نشریه در باب رویکرد دولت بعدی آمریکا در ارتباط با جنگ در اوکراین تاکید داشت که دو نامزد نکته تازه‌ای مطرح نکردند و تلاش داشتند تا با توسل به آنچه در جریان بوده است، رویکرد پیش رو را تبیین کنند. ترامپ بار دیگر تاکید کرد که به عنوان رئیس جمهور منتخب به جنگ پایان خواهد داد زیرا روسای جمهوری اوکراین و روسیه را به خوبی می‌شناسد، او همچنین ادعای پیشین را تکرار کرد و گفت اگر من رئیس جمهوری آمریکا بودم، پوتین هرگز آغازگر حمله تمام عیار نبود. به گفته ترامپ، پوتین به این دلیل به اوکراین حمله کرد که دولت بایدن در موضع ضعف قرار داشت و سناریوی تلخ عقب نشینی از افغانستان را رقم زده بود. ترامپ همچنین مواضع نادرستی که اغلب در جناح راست پوپولیستی شنیده می‌شود را تکرار کرد که ایالات متحده بیش از متحدان اروپایی به اوکراین کمک کرده است.
به باور هریست، شاید جالب‌ترین بخش مناظره در مورد روسیه و اوکراین زمانی بود که ناظران از ترامپ پرسیدند که آیا فکر می‌کند پیروزی اوکراین در راستای منافع ایالات متحده است یا خیر؟ پاسخ ترامپ این بود: پایان دادن به این درگیری خونین که "میلیون ها جان" را به همراه داشته است، به نفع ایالات متحده است. متأسفانه، ناظران همین سوال را از هریس نپرسیدند. در این مناظره از هریس پرسیده شد که نظرش در مورد جنگ چیست. او از این فرصت استفاده کرد تا خطر حمله مسکو را با همان عباراتی که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا تبیین کرده است، تعریف کند. به باور این نامزد دموکرات، حمله به اوکراین ضربه‌ای به نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین بود و پیروزی کرملین می‌تواند به زمینه را برای حمله روسیه به ناتو همواز سازد.
این تحلیلگر در ادامه گفت، این که از هریس در باب سیاست‌هایش درباره ارسال تسلیحات پیشرفته‌تر به اوکراین و بی‌میلی دولت برای رفع محدودیت‌های استفاده از همه سلاح‌های آمریکایی علیه اهداف نظامی در روسیه سوالی پرسیده نشد، اتفاق بدی بود. چنین سکوتی به هریس امکان داد که بدون اشاره به آسیب پذیری مدیریت جنگ توسط دولت بایدن، در این باره سرسخت‌تر از ترامپ ظاهر شود. به باور هریس، این مناظره یادآور هم‌افزایی تاسف بار بین رویکردهای ترامپ و بایدن و شاید بایدن و هریس در مورد جنگ مسکو علیه اوکراین بود. ترامپ بارها در انتقاد از ضعف بایدن تاکید کرد که رویکرد دولت کنونی ما را به آرماگدون(شبح جنگ هسته ای) نزدیکتر می‌کند. با این حال استدلال او این درک فزاینده را نادیده می‌گیرد که تیم بایدن به دلیل جنجال‌های هسته‌ای پوتین از برداشتن گام‌های قوی‌تر برای پیشبرد منافع ایالات متحده مرعوب شده است. از همین رو می‌توان گفت که ترامپ نیز اسیر همان ترس‌هایی است که بایدن درباره جنگ در اوکراین گرفتارشان است. به باور این تحلیلگر، این مناظره همچنین برخی از نمایش های سیاسی بی‌محتوا در مورد جنگ روسیه را به نمایش گذاشت. هنگامی که هریس از مدیریت جنگ توسط دولت تمجید می‌کرد، اشاره کرد که کمی قبل از حمله بزرگ با زلنسکی ملاقات کرده است. ترامپ دقیقا در همان لحظه به هریس حمله کرد و گفت «میانجیگری» او نتوانست از جنگ جلوگیری کند. در اینجای نمایش، هریس تلاش داشت تا نقش خود را برجسته‌تر کند و ترامپ فرصت پیدا کرده بود تا او را هدف مشت‌هایش قرار دهد.
چین را دست کم گرفته ایم!
جاش لیپسکی مدیر ارشد مرکز ژئواکونومیک شورای آتلانتیک و مشاور سابق صندوق بین‌المللی پول از منظر دیگری به این مناظره پرداخت و در این باره به شورای آتلانتیک گفت، اگر قرار است یک عبارت برای توصیف مناظره اخیر داشته باشیم، عبارت تعرفه‌هاست که بسیار برجسته بود. نامزدها با تعرفه‌ها شروع کردند – و به احتمال زیاد تعرفه‌های جدید باعث تورم شوند – و در پایان به تعرفه‌ها بازگشتند. این بحث در سال 1930 اتفاق نیفتاد، سالی که قانون تعرفه اسموت‌ها ولی تصویب شد. به باور لیپسکی آنچه بیان شد، نشان می‌دهد که سیاست گذاری اقتصادی بین‌المللی در دو دولت گذشته تا چه حد پیشرفت کرده است که نامزدها هر دو موافق هستند که تعرفه‌ها مفید بوده است و در عوض در مورد اینکه کدام بخش‌ها باید مجازات شوند و کدام کشورها باید هدف قرار گیرند، اختلاف نظر دارند. چنین رویکردی بدان معنا نیست که دو طرف در باب اعمال تعرفه‌ها اختلاف نظر دارند، بلکه به این معنی است که اگر می‌خواهید تعرفه‌های هنگفت جدیدی را اعمال کنید، باید دلیل آن را توضیح دهید. به گفته این تحلیلگر، آخرین جنگ تجاری به ما نشان داد که چین هزینه تعرفه‌ها را پرداخت نکرده است. در عوض، شرکت‌هایی که هزینه‌های واردات را پرداخت می‌کنند، این افزایش قیمت‌ها را به مصرف کنندگان منتقل می‌کنند. نتایج به احتمال زیاد در یک جنگ تجاری جدید یکسان خواهد بود.
جاش لیپسکی در ادامه خاطر نشان کرد، کشورهای سراسر جهان بحث بین ترامپ و هریس را خواهند شنید و درک خواهند کرد که شاهد فصل تازه‌ای در ایالات متحده خواهیم بود - دورانی که در آن هر دو طرف در حال بازتعریف تعادل بین امنیت ملی و اقتصاد هستند. دلیل اینکه تعادل مجدداً بازتعریف می‌شود، تا حد زیادی به واسطه رویکرد چین است. به همین دلیل است که سه شنبه شب در مورد چین بحث‌ها بسیار کم بود. به بیانی دیگر دومین اقتصاد بزرگ جهان، کشوری که بزرگترین چالش سیاسی و اقتصادی را برای ایالات متحده ایجاد می‌کند، کشوری که سفیرش در روز مناظره به دلیل حمایت نامحدود از روسیه از آن فراخوانده شده است، بسیار کم رنگ در کانون جدال‌ها قرار داشت. بله به چین پرداخته شد، اما بیش از همه بر گزاره‌هایی چون هوش مصنوعی تا تراشه‌ها توجه شد و رویکرد این کشور به شکلی گذرا مورد بحث قرار گرفت. این در حالی است که رئیس جمهور بعدی بیش از هر زمان دیگر با تهدیدهای چین دست به گریبان خواهد بود.
تحریم ها ایران را متوقف نکرد
کیمبرلی دونوان مدیر ابتکار طرح اقتصادی در مرکز ژئواکونومیک شورای آتلانتیک و یک مقام ارشد سابق در شبکه اجرای جرایم مالی وزارت خزانه داری ایالات متحده در باب بخش دیگری از مناظره که مرتبط با ایران بود، مدعی شد، ترامپ در پاسخ به این سوال که چگونه با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و حماس بر سر درگیری غزه مذاکره خواهد کرد، گفت که دولت بایدن «تمام تحریم‌هایی را که ترامپ علیه ایران وضع کرده بود برداشته است» و همچنین ادعا کرد که «ایران در دوران دونالد ترامپ در موضع ضعف قرار داشت و قادر نبود از محور مقاومت حمایت کند». به باور دونوان این موضع گیری درست نبود. این تحلیلگر در ادامه گفت، پس از خروج ایالات متحده از برجام در سال 2018، دولت ترامپ تحریم‌های ایران را که به عنوان بخشی از توافق هسته‌ای لغو شده بود، بازگرداند و کمپین «فشار حداکثر اقتصادی» را با هدف هدف قرار دادن تهران و متحدانش اجرایی کرد. به ادعای او، همزمان جایگاه و نفوذ و قدرت محور مقاومت در منطقه افزایش یافته و این گروه به دانش نظامی، تجهیزات و موشک مجهز شد و به دشمنی جدی و در عین حال بالقوه علیه اسرائیل بدل گشت.
کیمبرلی دونوان در ادامه ادعا کرد، تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران در دوران دولت ترامپ امروز نیز پابرجاست. دولت بایدن هیچ گونه تحریمی را علیه ایران نه کم کرده و نه لغو، ایالات متحده بیش از 1600 تحریم را علیه ایران و متحدانش از جمله حماس و حزب الله حفظ کرده است. علاوه بر این، همین هفته، خزانه‌داری آمریکا افراد و نهادهای مستقر در ایران را که به ادعای او تجهیزات نظامی چون موشک و پهپاد را در اختیار روس ها قرار داده اند را هدف قرار داد. به ادعای دونوان، ایالات متحده و اسرائیل می‌توانستند برای افزایش فشارها بر ایران و محدود کردن توانایی حماس جهت جمع‌آوری سرمایه و دور زدن تحریم‌ها گام های بیشتری بردارند. با این حال، این که بگوییم تحریم‌ها ایران و مقاومت را در موضع ضعف قرار داده نادرست است. به باور این تحلیلگر، اگر هریس و ترامپ دوباره با هم مناظره کنند، من علاقه‌مند خواهم بود که مواضع آنها را در مورد چگونگی استفاده از قدرت اقتصادی برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی ایالات متحده و حفاظت از منافع امنیت ملی بشنوم. به طور خاص، خوب است که بشنویم که هزینه‌ها، منافع و خطرات اتکای شدید به ابزارهایی مانند تحریم‌ها چه معنایی برای بهای گاز مصرف‌کنندگان آمریکایی دارد.