دونالد ترامپ و یک جهان آشوب
ترامپ در حالی برای دومین دوره چهار ساله وارد کاخ سفید شده که جهان نسبت به دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش به مراتب خطرناک‌تر و پرچالش‌تر شده است.
«لئون پانه‌تا» وزیر دفاع اسبق آمریکا در مقاله‌ای با اشاره به چالش‌های ژئوپلیتیک فراوانی که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آتی آمریکا با آن مواجه است، گزارش داد که اگر او از روحیه و توانایی رهبری مناسب برخوردار نباشد، توان رسیدگی به این بحران‌ها را نخواهد داشت.
بر اساس مقاله پانه‌تا که در روزنامه «نیویورک‌تایمز» منتشر شده، «امروز در جهانی زندگی می‌کنیم که به طور فزاینده‌ای خطرناک و تهدیدآمیز شده است. جهان امروز بیش از هر زمان دیگری دچار بحران‌های ژئوپلیتیک است و این برای دولت جدید دونالد ترامپ چالش بزرگی خواهد بود».
پانه‌تا حکمرانی را به ۲ نوع رهبری‌محور و بحران‌محور تقسیم کرده و این پرسش را مطرح می‌کند آیا ترامپ رویکرد غیرقابل‌پیش‌بینی و آشفته خود در سیاست خارجی دولت اولش را تکرار خواهد کرد، یا به وعده‌های انتخاباتی‌اش وفادار بوده و مسیر «صلح از طریق قدرت» را در پیش خواهد گرفت؟
ترامپ مدعی پیروی از این مفهوم در سیاست خارجه است که می‌گوید یک ارتش قدرتمند می‌تواند از بروز جنگ جلوگیری کند، اما به گفته پانه‌تا، ترامپ باید سخنان «رونالد ریگان» رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در چهلمین سالگرد «نبرد نرماندی» را به یاد داشته باشد. ریگان در آن سخنرانی گفت: «ما در آمریکا از ۲ جنگ جهانی درس‌های تلخی گرفته‌ایم. بهتر است در همینجا برای حفاظت از صلح آماده باشیم، تا اینکه پناهگاهی در آن سوی دریاها داشته باشیم و فقط هنگامی که آزادی را از دست دادیم، واکنش نشان دهیم.» او همچنین تأکید کرد که «قدرت متحدان آمریکا برای ایالات متحده حیاتی است.»
اتحاد رقبای آمریکا
به گفته وزیر دفاع اسبق آمریکا، جهان امروز بسیار متفاوت‌تر و تهدیدآمیزتر از چیزی است که ترامپ در چهار سال نخست ریاست‌جمهوری خود با آن مواجه بود. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه حساسیت‌های خاص خود را دارد و کشورهای غربی را به چالش کشیده است؛ «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین به وضوح اعلام کرده است که برای تهاجم احتمالی به تایوان آماده است و می‌خواهد به‌عنوان یک قدرت نظامی پیشرو با ایالات متحده رقابت کند؛ «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی به توانایی نظامی بالایی دست پیدا کرده و گزارش‌هایی درباره حمایت تسلیحاتی و نظامی آن از روسیه شنیده می‌شود؛ ایران نیز همچنان به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد.
پانه‌تا در ادامه با طرح این ادعا که ایران در نتیجه تحولات اخیر منطقه تضعیف شده، مدعی شد که ممکن است تهران برای مذاکره بر سر انرژی هسته‌ای و توقف حمایت از جنبش مقاومت در منطقه آمادگی داشته باشد. او همچنین با اشاره به نقش کلیدی ترامپ در توافق «ابراهیم»، گفت رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی را هم به این توافق کشانده و ائتلافی علیه ایران ایجاد کند.
در این گزارش آمده است: «ترامپ همیشه به‌عنوان یک معامله‌گر به خود افتخار کرده و در کمپین خود قول داده بود که چنین درگیری‌هایی را در چند روز اول ریاست‌جمهوری خود حل کند؛ اما با توجه به خطرناک‌تر شدن جهان، احتمالاً این اتفاق نمی‌افتد. اگر هم او تلاش کند و شکست بخورد، ایالات متحده ضعیف‌تر به نظر خواهد رسید.» پانه‌تا همچنین نسبت به اظهارات ترامپ علیه استقلال کانال پاناما، جزیره گرینلند و کانادا ابراز نگرانی کرد و گفت: «این‌ها نوعی اظهارات بی‌ملاحظه و مخرب هستند که فقط اعتبار آمریکا را در مواجهه با بحران‌های جدی تضعیف می‌کنند.»
به گفته پانه‌تا، سیاست «صلح از طریق قدرت» هنوز هم می‌تواند برای آمریکا جوابگو باشد، اما این امر نیازمند یک رهبری قدرتمند، جدی و پایدار است که بحران چندقطبی کنونی را برای آمریکا به یک فرصت تبدیل کند. در این گزارش آمده است: «رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده می‌تواند یک معامله‌گر باشد، اما باید این کار را از موضع قدرت انجام دهد و قدرت هم با این آغاز می‌شود که ایالات متحده قوی‌ترین نیروی نظامی روی زمین باقی بماند.»
لزوم افزایش بودجه نظامی و تدوین یک طرح منسجم
وزیر دفاع اسبق آمریکا می‌گوید برای اطمینان از این امر، دولت جدید ترامپ باید آماده باشد تا سرمایه‌گذاری‌های نظامی را در حوزه‌های جذب نیرو، آموزش، آمادگی، سیستم‌های تسلیحات هسته‌ای، پایگاه صنعتی دفاعی ایالات متحده و تحقیقات و فناوری افزایش دهد، امری که نیازمند تصویب یک بودجه پنج‌ساله و تعیین اولویت‌های نظامی است.
پانه‌تا که در دولت «باراک اوباما» وزیر دفاع آمریکا بود، در این گزارش به ترامپ توصیه می‌کند که با اطمینان‌دادن به ناتو برای حفظ حمایت از اوکراین، به کی‌یف فرصت دهد تا با دستیابی به موقعیتی قدرتمند برای مذاکره، به توافقی دست پیدا کند که منافعش را تضمین کند. از سوی دیگر، ترامپ باید به چین اعلام کند که ایالات متحده به تایوان در دفاع از خود کمک کرده و از ائتلافی قوی متشکل از ژاپن، کره جنوبی، استرالیا، هند و دیگر کشورهای آسیایی در اقیانوس آرام حمایت خواهد کرد.
این تحلیلگر همچنین تاکید می‌کند که وضع تعرفه‌های تجاری سنگین علیه چین می‌تواند به یک جنگ تجاری با پکن منجر شود، جنگی که تبعات مخربی برای مصرف‌کنندگان آمریکایی خواهد داشت. پانه‌تا با بیان اینکه «انتقام‌جویی» با «معامله‌گری» تفاوت دارد، به ترامپ توصیه می‌کند که درباره مسائلی مانند امنیت سایبری، تجارت، ماده مخدر فنتانیل، ماهواره‌ها و دیگر مسائل تجاری با پکن گفتگو داشته باشد.
پانه‌تا با تاکید بر لزوم وجود روحیه و توانایی رهبری در ترامپ، می‌نویسد: «رئیس‌جمهور به‌عنوان فرمانده کل قوا، قدرت و مسئولیت تعیین امنیت آینده آمریکا را بر عهده دارد. اگر او با چنین قدرت عظیمی بی‌احتیاطی کند، ممکن است آمریکا درگیر یک جنگ جهانی دیگر شود.»