راهنمای انتخاب رزولوشن مناسب در طراحی

زمانی که درباره چاپ تصاویر صحبت می‌کنیم، وضوح (رزولوشن) یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید در نظر گرفته شود. رزولوشن به تعداد نقاط یا پیکسل‌هایی اشاره دارد که در یک اینچ قرار می‌گیرند و با واحد DPI (نقاط در هر اینچ) سنجیده می‌شود. برای داشتن چاپ باکیفیت، تصاویر باید رزولوشن بالا و مقدار DPI کافی داشته باشند تا وضوح و شفافیت مناسبی ارائه دهند. هرچه رزولوشن بالاتر باشد، تصویر واضح‌تر و شفاف‌تر خواهد بود. 

رزولوشن چیست؟

اجازه دهید برای درک بهتر مفهوم رزولوشن با یک مثال شروع کنیم. فرض کنید می‌خواهید یک نقاشی را از نزدیک ببینید. هرچه به نقاشی نزدیک‌تر شوید، جزئیات بیشتری را مشاهده می‌کنید. مثلاً می‌توانید بافت بوم، ضخامت رنگ‌ها و خطوط ریز را ببینید. رزولوشن در دنیای دیجیتال هم همین کار را می‌کند. رزولوشن در واقع تعداد پیکسل‌هایی است که در یک اینچ از تصویر قرار دارند. هرچه این تعداد بیشتر باشد، تصویر واضح‌تر و با جزئیات بیشتری دیده می‌شود. به عبارت دیگر هر پیکسل یک مربع کوچک رنگی است. وقتی تعداد این مربع‌ها بیشتر باشد، تصویر نهایی شبیه‌تر به یک عکس واقعی و با کیفیت خواهد بود.

تفاوت رزولوشن در چاپ با طراحی دیجیتال چیست؟

نکته مهمی که باید بدانید این است که رزولوشن در چاپ و طراحی دیجیتال با هم فرق دارد. در چاپ، رزولوشن با DPI (نقطه در هر اینچ) اندازه‌گیری می‌شود، یعنی تعداد نقاط جوهر در یک اینچ از کاغذ، و معمولاً باید بالا باشد (مثل 300 DPI) تا تصویر چاپی واضح و دقیق باشد. اما در طراحی دیجیتال، رزولوشن با PPI (پیکسل در هر اینچ) سنجیده می‌شود، که یعنی تعداد پیکسل‌ها در یک اینچ از صفحه نمایش. برای نمایشگرها معمولاً 72 یا 96 PPI کافی است، چون نیازی به جزئیات خیلی زیاد مثل چاپ ندارد.

چگونه رزولوشن چاپ بر درک تصاویر و متن‌ها تأثیر می‌گذارد؟

کیفیت تصاویر و متن‌های چاپ شده تحت تأثیر رزولوشنی است که برای چاپ استفاده می‌شود.رزولوشن بالاتر باعث واضح‌تر و تیزتر شدن تصاویر و متن‌ها می‌شود و نتیجه‌ای جذاب‌تر و حرفه‌ای‌تر به دست می‌دهد. تصاویری شفاف و دقیق ظاهر محتوا را با کیفیت بالاتر و حرفه‌ای‌تر نشان می‌دهند و در نتیجه تأثیر مثبتی در ذهن بیننده ایجاد می‌شود. اما رزولوشن پایین‌تر تصاویر را پیکسل‌دار کرده و متن سخت‌تر خوانده می‌شود. در نتیجه تأثیر منفی بر روی ذهن بیننده می‌گذارد و کیفیت پایین آن ظاهری غیرحرفه‌ای به اثر خروجی می‌دهد.

طراحی برای چاپ افست (چاپ با کیفیت بالا مثل کارت ویزیت و بروشور)

اگر قصد دارید طرحی را برای چاپ افست آماده کنید، رزولوشن 300 DPI را انتخاب کنید. رزولوشن 300 DPI چاپ شما را واضح، شفاف و بدون افت کیفیت نمایش می‌دهد. اگر با رزولوشن پایین‌تر طراحی کنید، شاید روی صفحه نمایش کامپیوتر، طرح شما خوب به نظر برسد، اما در چاپ، تصاویر و مخصوصاً نوشته‌ها تار و بی‌کیفیت خواهند شد.

• نکته مهم: از همان ابتدای طراحی، رزولوشن را روی 300 DPI تنظیم کنید. اگر بعداً بخواهید آن را افزایش دهید، نتیجه مطلوبی نخواهید گرفت و کیفیت کار پایین می‌آید.

• نکته برای کاربران نرم‌افزارهای وکتور (مثل CorelDRAW): اگر طراحی را در نرم‌افزارهای وکتوری انجام می‌دهید و بعد خروجی تصویری مثل JPG یا TIF می‌گیرید، حتماً در هنگام ذخیره‌سازی، رزولوشن را روی 300 DPI تنظیم کنید.

آیا می‌توان از رزولوشن بالاتر از 300 DPI استفاده کرد؟

نه، نیازی نیست. رزولوشن بالاتر فقط حجم فایل را افزایش می‌دهد و سرعت کار را کاهش می‌دهد. ضمن اینکه در چاپخانه‌ها، فایل‌هایی که رزولوشن بالاتر از 300 DPI دارند، به 300 DPI کاهش داده می‌شوند. پس طراحی با رزولوشن خیلی بالا، هیچ تأثیری در بهبود کیفیت چاپ نخواهد داشت.

طراحی برای چاپ بنر و پلات (چاپ در ابعاد بزرگ مثل بیلبورد و بنر تبلیغاتی)

بنرها و پلات‌ها معمولاً در اندازه‌های بزرگ چاپ می‌شوند و از فاصله دورتری دیده می‌شوند. به همین دلیل، نیازی نیست رزولیشن آن‌ها مثل طراحی‌های افست 300 DPI باشد.

رزولوشن مناسب برای انواع چاپ‌های بزرگ:

• پلات فضای داخلی (Indoor) – چاپ روی کاغذ کوتد، بوم (Canvas) و بک‌لایت (Back Light): 170 DPI

• چاپ فضای خارجی (Outdoor) – چاپ روی بنر و فلکسی: 120 DPI

درواقع، اگر طرح بنر را با رزولوشن 300 DPI طراحی کنید، هنگام چاپ، چاپخانه خودش رزولوشن را پایین می‌آورد تا ارسال فایل به دستگاه چاپ راحت‌تر شود و سرعت پردازش بالاتر برود. از آنجایی که دستگاه‌های چاپ دیجیتال متنوع هستند، قبل از طراحی، حتما با چاپخانه هماهنگ کنید که رزولوشن مناسب برای دستگاه آن‌ها چقدر است.

طراحی برای وب‌سایت و اینترنت

اگر قرار است طرحی را برای استفاده در وب‌سایت، شبکه‌های اجتماعی یا اینترنت طراحی کنید، رزولوشن استاندارد 72 DPI را انتخاب کنید. این مقدار برای نمایش در صفحه‌نمایش مناسب است و حجم فایل را نیز پایین نگه می‌دارد. هر رزولوشن بالاتری باعث افزایش حجم تصاویر می‌شود، بدون اینکه کیفیت نمایش در صفحه‌نمایش تغییری کند. پس برای وب از هیچ رزولوشن دیگری به‌جز 72 DPI استفاده نکنید.

رزولوشن مناسب برای چاپ پلات

چاپ پلات یعنی چاپ در ابعاد بزرگ روی موادی مثل کاغذ کوتد، بوم (Canvas) یا بک‌لایت (Backlight). این روش برای چاپ‌های دقیق و باکیفیت بالا استفاده می‌شود، مثل پوسترهای داخل فروشگاه، تابلوهای نمایشگاهی یا تبلیغات داخل ساختمان.

چاپ پلات در مجموعه چاپ مدرن یاس

رزولوشن مناسب برای چاپ پلات چقدر است؟

بهترین مقدار رزولوشن برای چاپ پلات 170 DPI است. چون تصویر را واضح و شفاف نشان می‌دهد و در عین حال، حجم فایل آن‌قدر بزرگ نمی‌شود که پردازش و چاپ آن سخت شود.

چرا نباید رزولوشن بالاتر از 170 DPI را انتخاب کرد؟

خیلی‌ها فکر می‌کنند که اگر رزولوشن را بالاتر ببرند، کیفیت چاپ بیشتر می‌شود، اما این یک اشتباه رایج است! اگر رزولوشن را خیلی زیاد کنید، کیفیت چاپ نه‌تنها بهتر نمی‌شود، بلکه ممکن است کاهش پیدا کند. دلیلش این است که دستگاه‌های پلات نمی‌توانند جزئیات خیلی ریز را در رزولوشن‌های بالا پردازش کنند و نتیجه این می‌شود که تصویر نهایی بی‌کیفیت، تار و نامناسب به نظر می‌رسد. همچنین، حجم فایل خیلی زیاد می‌شود و فرایند چاپ طولانی و سخت خواهد شد. پس همیشه برای چاپ پلات، رزولوشن 170 DPI را انتخاب کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.

چگونه یک تصویر را به 300dpi تبدیل کنیم؟

اگر می‌خواهید تصویری را چاپ کنید و رزولوشن آن کمتر از 300dpi (نقطه در اینچ) است، احتمال زیادی وجود دارد که تصویر مات و تار (پیکسلی) به نظر برسد. به زبان ساده، هرچه dpi کمتر باشد، کیفیت چاپ پایین‌تر خواهد بود. اگر فایل شما کمتر از 300dpi است، بهتر است که طراحی آن را از ابتدا با کیفیت بالاتر انجام دهید تا نتیجه‌ی بهتری در چاپ بگیرید.

در ادامه، روش تنظیم رزولوشن تصویر به 300dpi را در دو نرم‌افزار محبوب فتوشاپ (Photoshop) و ایندیزاین (InDesign) توضیح می‌دهیم.

تنظیم dpi در فتوشاپ

برای ایجاد یک تصویر آماده‌ی چاپ با 300dpi در فتوشاپ، مراحل زیر را انجام دهید:

• روی File > New کلیک کنید.

• در بخش Resolution مقدار 300 را وارد کنید.

• حتماً حالت رنگی (Color Mode) را روی CMYK تنظیم کنید تا رنگ‌های چاپی به‌درستی نمایش داده شوند.

تنظیم dpi در ایندیزاین

در نرم‌افزار ایندیزاین (InDesign)، برخی از محتواها مانند لوگوهای وکتوری رزولوشن مشخصی ندارند، زیرا بر پایه‌ی بردار طراحی شده‌اند. پس، در خود ایندیزاین امکان تعیین dpi برای این عناصر وجود ندارد. اما وقتی که فایل خود را خروجی می‌گیرید (مثلاً به فرمت PDF یا JPEG)، می‌توانید رزولوشن (dpi) را تنظیم کنید تا کیفیت چاپی موردنظر را دریافت کنید.