آمارهای اقتصادی خوشبینانه به مردم ندهید

علی اکبر نیکو اقبال درباره رشد اقتصادی هفت درصدی اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران برای فصل بهار اظهار کرد: انتظار ما از دولت این است که همان گونه که وعده داده و در چهار سال گذشته هم شاهد بودیم برنامه‌های اقتصادی کارشناسی شده را تدوین کرده و آنها را اجرا کنند و تلاش کند با اقداماتی از قبیل جلب سرمایه‌گذاری خارجی و ... که در دستور کار دارد، در جهت بهبود شاخص‌های اقتصادی حرکت کند. به عبارتی کارشناسان اقتصادی انتظار دارند دولت برنامه‌های اقتصادی خود را جدی‌تر پیگیری کرده و دولت مردان را هم به صبر و حوصله تشویق کنند تا در مسیر بهبود شاخص‌ها حرکت کنند.

او ادامه داد: اگر نگاهی به وضعیت سایر کشورها بیندازیم که رکود را تجربه کرده‌اند، متوجه می‌شویم که در آن کشورها نیز برای خروج از رکود چندین سال زمان صرف شد. در نتیجه در ایران نیز چنین وضعیتی وجوددارد و ما نگران این هستیم که دولت از طریق آرایش کردن ارقام، آمارها را به گونه‌ای دیگر جلوه داده و منجر به مخدوش شدن سرمایه اجتماعی نظام آماری کشور شوند.

این اقتصاددان با بیان اینکه شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه صنایع مهمی مانند ماشین‌سازی و ساختمان‌سازی هنوز رشد نکرده‌اند، گفت: ما رشد چندانی در این بخش‌ها نداریم و اگر رشد اقتصادی اعلام شده دقیق باشد بهتر است جزئیات رشد در کدام صنایع محقق شده است، اعلام شود. به عبارتی آن را حساب که پاک است از محاسبه چه باک است.

نیکو اقبال ادامه داد: در میان بخش‌های اعلام شده فقط رشد کشاورزی سه، چهار درصدی قابل قبول است وگرنه باقی صنایع بهبود آنچنانی پیدا نکرده‌اند. اگر دولت مدعی است که رشد اقتصادی هفت درصد شده است، باید آمارهای پشتیبان نیز از آن حمایت کنند. از سوی دیگر ما باید بتوانیم شاهد بالارفتن اشتغال در کشور باشیم و در بخش های مختلف اقتصاد برای کاهش آمار بیکاری اقدام کنیم. در حالی که می‌بینیم چنین چیزی فعلا محقق شدنی نیست.

این اقتصاددان با تاکید بر اینکه نظام آماری در ایران زیر نفوذ دولت است، گفت: هم مرکز آمار و هم بانک مرکزی را دولت مدیریت می‌کند و اگر بخواهد می‌تواند با آرایش ارقام در آمار دست بزند. هنوز به یاد داریم که در دولت محمود احمدی‌نژاد سه و چهار رئیس بانک مرکزی در یک دوره عوض شد. قاعدتا چنین ساختاری کمک خواهد کرد که آمار و ارقام مطابق با میل دولت ارائه شود.

او با بیان اینکه مراجع اعلام آمار باید حذر کنند از این که آمار را بسیار بزرگتر از آنچه وجود دارد اعلام کنند، گفت: اگر مثلا سه درصد به چهار درصد تبدیل شود، می‌توان آن را تاحدودی توجیح کرد و قابل بخشش است، ولی دادن آمارهای غیرواقعی و فاصله های زیادی میان آمار واقعی و آمار اعلام شده اعتماد ملی را دچار خدشه می کند.

نیکو اقبال تاکید کرد: برخی برای سهم برخی آمارها نیاز به این ندارند که کارشناس باشید تا بفهمید که اوضاع از چه قرار است. خانواده‌ای که برای اقلام مصرفی خود به فروشگاه می رود می تواند تورم را تشخیص دهد و آنچه در بازار جریان دارد تا حدودی بیانگر وضعیت رشد اقتصادی است. بنابراین ارائه آمارهای غیرواقعی باعث نمی شود که عملکرد دولت از آنچه هست بهتر دیده شود بلکه فقط اعتماد مردم را مخدوش می کند.

این اقتصاددان با بیان اینکه وضعیت رشد اقتصادی در ایران هنوز چنان نیست که مراجع بین‌المللی به ایران اعتماد کنند، گفت: می‌بینیم که بانک جهانی هنوز اقدام به دادن وام به ایران نکرده چرا که هنوز از بازگشت پول خود مطمئن نیست و راهکار دولت هم باید این باشد که با برنامه‌ریزی دقیق و کارشناسی شده مسیر پیشرفت توسعه را پیگیری کند نه اینکه سعی کند خوش‌بینی ایجاد کند. تاکید می‌کنم توسعه کارشناسی به دولت این است که به آمارها دست نزند چون ایجاد خوش بینی مشکلی را از اقتصاد ما حل نمی‌کند. دولت باید تلاش کند مراکز آماری کار خود را بکنند و آمار صحیح ارائه دهند و خود نیز با برخورد جدی‌تر با مسائل اقتصادی مسیر بهبود شاخص‌ها را پی بگیرند.