پرونده 13 میلیون دانشآموز فردا گشوده میشود
بعضیها با نزدیک شدن به اول مهر، دلشان از یادآوری خاطره مشق نوشتنها، درس پرسیدنها و صبح زود بیدارشدنها آشوب میشد؛ بعضی دیگر اما از شوق رفتن به مدرسه سر از پا نمی شناختند، از چند هفته قبل کیف و مداد و دفترشان آماده بود و حالشان با شنیدن ترانه «باز آمد بوی ماه مدرسه» خوب میشد؛ حالا شما از هر گروهی که باشید، فردا خاطرات اول مهر و مدرسه رفتنهایتان از جلوی چشمانتان رد میشود.
فردا، اول مهرماه سال تحصیلی جدید آغاز میشود و حدود 13 میلیون دانش آموز وارد کلاسهای درس خواهند شد.
وزیر آموزش و پرورش که در یک ماه اخیر بررسی گزینهها و انتصاب معاونان و تیم کاری جدیدش را کنار گذاشته و بر بازگشایی هرچه بهتر مدارس متمرکز شده است، اخیرا اعلام کرده که مشکل خاصی برای بازگشایی مدارس وجود ندارد و تمام مدارس کشور آماده پذیرش دانش آموزان در سراسر کشور هستند.
در همین راستا تدوین کتب درسی جدیدالتالیف پایه یازدهم و چاپ و توزیع کتب درسی تمام مقاطع تحصیلی، احداث فضای آموزشی جدید، ساماندهی نیروی انسانی، تسهیل ثبت نام اتباع خارجی، برگزاری دورههای آموزشی پذیرفته شدگان آزمون استخدامی برای ورود معلمان جدید به مدارس از جمله اقداماتی است که از چند ماه گذشته شروع شده است.
ورود حدود 13 میلیون دانشآموز به کلاسهای درس
طبق اعلام زرافشان، معاون وزیر آموزش و پرورش آخرین آمار ثبت نام دانش آموزان (بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه سناد)، تا روز 27 شهریور، ۱۲ میلیون و ۷۹۵ هزار و ۵۲۵ نفر بوده است که از این آمار، هفت میلیون و ۶۸۱ هزار و ۷۱۸ نفر در دوره ابتدایی، سه میلیون و ۵۷ هزار و ۳۰۹ نفر در دروه متوسطه اول و یک میلیون و ۹۹۳ هزار و ۵۶۰ نفر در دوره متوسطه دوم ثبت نام شدهاند.
وی با بیان اینکه ۶۲ هزار و ۹۳۸ دانش آموز نیز در مدارس استثنایی ثبت نام شدهاند گفت: آمار کل دانش آموزان ثبت نام شده در پایه دهم ۷۵۸ هزار و ۸۵ نفر است که از این میزان ۱۱.۳ درصد ( ۸۵ هزار و ۶۰۷ نفر ) در رشته ریاضی، ۲۸.۸ درصد در رشته تجربی ( ۲۱۸ هزار و ۱۸۹ نفر ) و ۲۶.۳ درصد ( ۱۹۹ هزار و ۳۰۱ نفر ) در رشته علوم انسانی ثبت نام شدهاند. همچنین ۱۵.۸ درصد معادل ۱۱۹ هزار ۶۴۰ نفر از دانش آموزان وارد هنرستانهای فنی و حرفهای و ۱۷.۲ درصد (معادل ۱۳۰ هزار و ۷۳۵ نفر) وارد هنرستانهای کاردانش شدهاند.
بر اساس آمار اعلام شده روز چهارشنبه (29 شهریورماه) حدود یک میلیون و 400 هزار دانشآموز کلاس اولی با برگزاری جشن شکوفهها پا در مسیر تعلیم و تربیت گذاشتند.
اطلاع از آمار دانش آموزان تهرانی هم خالی از لطف نیست؛ در همین راستا مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران از تحصیل یک میلیون و 100 هزار دانش آموز در تهران خبر داد و گفت: تعداد دانش آموزان تهرانی از جمعیت کل برخی استان ها بیشتر است. از این تعداد 900 هزار نفر در مدارس دولتی و 200 هزار نفر در مدارس غیردولتی تحصیل میکنند. به عبارت دیگر میتوان گفت که 82 درصد دانش آموزان تهرانی در مدارس دولتی و 18 درصد در مدارس غیردولتی تحصیل می کنند.
370 هزار دانش آموز افغان و خارجی از مهر جانماندند
از دوسال گذشته و همزمان با دستور رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه «همه کودکان افغان، چه آنها که دارای شرایط قانونی حضور در ایران هستند و چه آنها که مدارک قانونی حضور در ایران را ندارد باید در مدارس دولتی ثبتنام شوند» تسهیل در روند ثبت نام اتباع در دستور کار قرار گرفت به گونهای که در تابستان جاری طبق اعلام وزارت آموزش و پرورش و فعالان اجتماعی این جریان قوت گرفت و بیش از 370 هزار دانش آموز اتباع در مدارس ثبت نام شدند.
البته در ماه پایانی تابستان با ایجاد کمپینی تحت عنوان «#از_مهر_جا_نمانند» موجی در شبکههای مجازی برای حمایت و تسهیل ثبت نام از اتباع خارجی به راه افتاد تا جایی که وزیر آموزش و پرورش هم به آن واکنش نشان داد و در پیامی توییتری نوشت که « تحصیل علم و دانش در هر شرایطی حق تمام افراد است، در تلاشیم آنهایی که نتوانسته اند مدارک برسانند هم جا نمانند.» بطحائی چندی بعد در پیام دیگری از عمل به وعدهاش سخن گفت و نوشت «به قولم عمل کردم. 370 هزار دانش آموز افغان و خارجی از مهر جانماندند. درتلاشیم آنهایی که نتوانستهاند مدارک برسانند هم جا نمانند.»
علی حسینی معاون سرپرست مرکز امور بینالملل و مدارس خارج از کشور وزارت آموزش و پرورش در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه امسال فرآیند ثبت نام نسبت به سالهای گذشته بهبود پیدا یافته است گفت: علت این امر آن است که هماهنگی وزارت کشور و آموزش و پرورش بیشتر بود و شکایات کمتری هم به دست ما رسیده است.
آموزش و پرورش به دنبال 130 هزار بازمانده از تحصیل
وزارت آموزش و پرورش در راستای توسعه عدالت آموزشی و برخورداری همگان از حق تحصیل، از چند سال گذشته جستوجوی خانه به خانه و مراجعه به منازل کودکان لازم التعلیم که به مدارس مراجعه نکرده بودند را در دستور کار خود قرار داد و موفق شد طی دولت یازدهم با همراهی وزارت رفاه بیش از 100 هزار کودک بازمانده از تحصیل را شناسایی کند. در همین راستا معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه وزارت رفاه به صورت تلفنی تماسهایی با خانواده افراد لازمالتعلیم که در مدرسه حضور نداشتند، برقرار کرده است گفت: بر اساس اطلاعات این وزارتخانه، برخی افرادی که در این فهرست قرار داشتند یا متوفی بودند یا به خارج از کشور مهاجرت کردهاند، اما ما در هر صورت سقف بازماندگان از تحصیل را درسال تحصیلی جاری 130 هزار نفر درنظر میگیریم و تلاش میکنیم آنها را به مدرسه برگردانیم.
در حال حاضر نرخ پوشش واقعی تحصیلی در دوره اول متوسطه 94 و در دوره دوم متوسطه 82 درصد است. به لحاظ شاخص پوشش گروه سنی نیز از افراد 12 تا 14 ساله 97 درصد در مدرسه هستند و از افراد 15 تا 17 ساله نیز 87 درصد در مدرسه حضور دارند. به عبارت دیگر میتوان گفت که سه درصد افراد لازم التعلیم در دوره اول متوسطه که حدود 130 هزار نفر میشوند و همچنین 13 درصد در دوره دوم متوسطه که حدود 250 هزار نفر می شوند بیرون از مدارس هستند.
568 هزار کلاس درس آماده استقبال از 13 میلیون دانش آموز
جمع آوری 987 کلاس چوبی و سنگی تا سال 97
هرچند اعتبارات عمرانی وزارت آموزش و پرورش در دولت تدبیر و امید از رشد نسبتا خوبی برخوردار شد اما این وزارتخانه همچنان با مشکل کمبود فضاهای آموزشی، مدارس فرسوده، پروژههای نیمه تمام، کمبود تجهیزات و مدارس خشت و گلی و کپری دست به گریبان است. گفته میشود 30 درصد کلاسهای درس در مناطق روستایی و 70 درصد کلاسهای درس در مناطق شهری بنا شدهاند و در حالی که سرانه آموزشی استاندارد 8.39 متر مربع به ازای هر دانش آموز است، سرانه آموزشی در تهران 4.36 متر مربع و سرانه کشوری 5.17 متر مربع است.
آموزش و پرورش در سال جاری بر احداث فضاهای آموزشی جدید در مناطق محروم و روستایی متمرکز شده و از مجموع پروژههای جدیدی که امسال افتتاح میکند 53 درصد در مناطق روستایی و 47 درصد در مناطق شهری خواهد بود.
علیرغم تلاشهای انجام شده تا کنون همچنان 6200 کلاس درس نیازمند تخریب و بازسازی هستند و 965 کلاس نیاز به مقاومسازی دارند که اعتباری بالغ بر 1200 میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته شده است.
در آستانه بازگشایی مدارس محمد تقی نظرپور، رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس درباره روند ساخت مدارس جدید گفت: 4918 کلاس درس در قالب 1146 فضای آموزشی جدید همزمان با بازگشایی مدارس بهره برداری میشوند. تعداد کلاسهای نام برده در تمامی استانها پراکنده است. در مجموع 564 هزار کلاس درس داریم که با احتساب 4918 کلاس جدید به 568 هزار و 918 مدرسه در سراسر کشور میرسد.
وی همچنین از استانداردسازی سیستم های گرمایشی 30 هزار کلاس درس همزمان با آغاز سال تحصیلی خبر داد واظهار کرد: در بحث سیستمهای گرمایشی و سرمایشی توجه به استانداردها را در دستور کار داریم، بر همین اساس 150 هزار کلاس درس استانداردسازی شده و تا پایان سال 96 به 180 هزار افزایش پیدا میکند. 83 هزار کلاس درس استانداردسازی نشده است؛ به این معنا که از سیستم گرمایشی مرکزی استاندارد بهره نگرفتهاند و با استفاده از سیستمهای تابشی و بخاریهای گازی تجهیز میشوند. در نظر داریم به هیچ عنوان سوخت داخل کلاسهای درس نباشد به همین دلیل در استانداردسازی فضاهای آموزشی از سیستم مرکزی که خارج از فضای کلاس باشد بهره میگیریم. تا سه سال آینده و با اعتباری حدود 700 میلیارد تومان استانداردسازی گرمایشی 83 هزار فضای آموزشی به پایان میرسد.
رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در مورد جمعآوری کلاسهای چوبی و سنگی نیز عنوان کرد: 987 کلاس درس با چنین شرایطی داریم که با برنامهریزیهای منسجم بخشی از آن تا پایان سال 96 و بخشی در سال 97 جمعآوری خواهند شد.
به گفته وی 1700 کلاس کانکسی نیز داریم، البته در مناطق کوچ نشین وجود کلاسهای کانکسی قابل حمل اجتنابناپذیر بوده اما باید ایمنی لازم را در کانکسها برقرار کرد.
138 میلیون جلد کتاب درسی برای 13 میلیون دانشآموز
وزارت آموزش و پرورش در سال جاری تدوین و چاپ کتب درسی دانش آموزان را نیز از چندماه گذشته آغاز و ثبت نام کتب درسی را نیز برای مقاطع ابتدایی و دوره فنی و حرفهای و کاردانش و پیش دانشگاهی به صورت اینترنتی انجام داده است.
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی امسال 1100 عنوان کتاب درسی در 138 میلیون جلد آماده کرد که توزیع آن در شهرستان ها از 20 شهریور و در تهران از 25 شهریورماه شروع شده است. طبق اعلام مسئولان آموزش و پرورش هیچ دانش اموزی در مهرماه بدون کتاب نمیماند.
به گفته وزیر آموزش و پرورش دورههای آموزشی معلمان برای کتب جدیدالتالیف پایه یازدهم نیز برگزار شده و معلمان دورههای مربوط را طی کردهاند.
حجتالاسلام والمسلمین محیالدین بهرام محمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی نیز به تشریح روند چاپ و توزیع کتب درسی سال جدید اشاره و اظهار کرد: خوشبختانه امسال در پی تغییر محتواهای درسی بر اساس برنامه درس ملی و سند تحول بنیادین به پایه یازدهم رسیدیم و در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ در حوزه برنامه ریزی درسی سه کار مهم انجام دادیم. نخست آنکه کتب پایه دهم مورد ارزیابی قرار گرفت. سال گذشته کتب پایه دهم مشمول تغییر شدند و جدیدالتالیف بودند و به صورت آزمایشی در سراسر کشور توزیع و تدریس شدند. امسال نظرات معلمان و صاحبنظران را درباره این کتب دریافت کردیم تا اگر تغییری لازم بود، اعمال کنیم.
وی از ورود دو عنوان کتاب جدید برای اولین بار به مدارس خبر داد و گفت: امسال دو کتاب جدید «انسان و محیط زیست» و «تحلیل رویکرد فرهنگی» در پایه یازدهم برای اولین بار وارد گردونه آموزشی میشوند . سال گذشته در پایه دهم کتاب های جدید وارد برنامه درسی شدند و امسال هم دو کتاب جدید به فهرست کتب درسی اضافه خواهند شد. البته کتاب مدیریت فرهنگی که عنوان «تحلیل رویکرد فرهنگی» را دارد درسی انتخابی و نیمه تجویزی است. سال آینده نیز کتاب «خانواده و سبک زندگی» برای پایه دوازدهم جدید خواهد بود.
به گفته معاون وزیر آموزش و پرورش نکته حائز اهمیت در تدوین کتب درسی پایه یازدهم آن است که ما امتداد دوره اول و دوم متوسطه را یکپارچه دیدیم. دوره اول متوسطه دوره عمومی بود و رشتههای نیمه تخصصی ریاضی فیزیک، تجربی و علوم انسانی و معارف را داشتیم و در دوره دوم متوسطه نیز رشتهها تخصصیتر شدند و اکنون برای فنی و حرفهای و کاردانش نزدیک به ۲۰۰ عنوان کتاب جدید خواهیم داشت که رویکردشان مهارت محوری و اشتغالزایی است.
ساماندهی نیروی انسانی و راههای جبران کمبودها
به گزارش ایسنا، یک سالی است که نگرانی بزرگی پیرامون نیروی انسانی در آموزش و پرورش ایجاد شده و مسئولان ذیربط از بازنشستگی 640 هزار نفر در 10 سال آینده خبر میدهند که به شمار 800 هزار بازنشسته فرهنگی اضافه خواهند شد. اظهارات وزیر آموزش و پرورش حاکی از آن است که از اکنون تا چهار سال آتی تعداد زیادی از معلمان شرایط بازنشستگی پیدا می کنند. وی در این باره گفت: جلساتی با مدیران کل درباره روش های مختلف تامین و جایگزینی این افراد داشتیم و قرار شد افراد توانمند که تمایل به ادامه کار دارند ادامه خدمت دهند و بازنشستگی شان را به تاخیر بیندازند.
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه البته از دانشگاه فرهنگیان حدود 20 هزار نفر جذب می شوند عنوان کرد: مذاکراتی با سازمان برنامه برنامه و بودجه داشتیم و وضعیت نیروهای حق التدریس را مشخص کردیم تا همانند سال های گذشته بخشی از نیروی مورد نیاز را از طریق حق التدریسها تامین کنیم. به نظر میرسد به لحاظ کسری نیروی انسانی در سال تحصیلی جدید با مشکلی مواجه نباشیم.
چهاربند رئیس مرکز برنامهریزی منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش نیز در این باره گفت: در طول 10 سال آینده 640 هزار نفر در آموزش و پرورش بازنشسته میشوند. در واقع از سال 96 تا 99، 320 هزار نفر و از سال 1400 تا 1404، 320 هزار نفر دیگر به جمعیت بازنشستگان اضافه میشود. این عدد و رقم در تاریخ و آموزش و پرورش بیسابقه است و علت آن این است که در دهه 60 و نیمه اول دهه 70 رشد قابل توجهی در حوزه دانشآموزی و به دنبال آن جذب معلمان داشتیم که اکنون این جمعیت به سالهای بازنشستگی رسیدهاند.
وی با بیان اینکه باید به این موضوع به چشم یک فرصت نگاه کنیم، گفت: اگر از این ظرفیت به درستی استفاده نشود تبدیل به یک تهدید خواهد شد. کارگروه تامین معلمان آینده در آموزش و پرورش تشکیل شده و به این چالش جدی پاسخ دادهایم و به دنبال برنامهریزی هستیم. برنامه میان مدت 5 سالهای را به سازمان استخدامی ارائه کردیم و در حال رایزنی هستیم تا مجوز استخدامی برای 5 سال آینده دریافت کنیم. گام دوم استفاده از ظرفیت دانشگاهها برای تربیت این حجم از نیروی انسانی است و باید با محوریت دانشگاه فرهنگیان از ظرفیت سایر دانشگاهها نیز استفاده شود. این روش که براساس آن آزمون استخدامی برگزار میشود و افراد پذیرفته شده یک سال دوره معلمی میبینند، طبق ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان است.
مهمترین برنامههای "بطحائی" برای آموزش و پرورش در سال اول دولت
محمد بطحائی وزیر تازه نفس بزرگترین دستگاه دولتی که تلاش می کند در گفتوگوهای رسانهایاش ضمن عدم کتمان واقعیات امروز آموزش و پرورش، راهکارها و برنامههای جدیدی ارائه دهد و آن ها را به صورت تدریجی پیش ببرد و زمینه ساز تحول در آموزش و پرورش باشد؛ بر ضرورت شناخت نقاط ضعف و قوت آموزش و پرورش تاکید دارد و در این ابره گفته است: باید به شدت از ارائه وعدههای بلند مدت و دست نیافتنی اجتناب کرد. آموزش و پرورش با مشکلات مزمنی رو بروست که حل آن نیاز به همت جمعی و گفتمان ملی دارد.
وی استقرار نظام تضمین کیفیت در مدارس، تمرکززدایی و تفویض اختیارات به مدارس و استقرار نظام جامع رفاه فرهنگیان را جزو برنامههای محوری خود اعلام کرده است.
به گفته وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم، هر گونه تحولی که باعث کیفی سازی نظام آموزش و پرورش و کاهش مشکلات آن شود باید از معلم و مدرسه آغاز شود و این سرچشمه هر گونه تحول در نظام آموزش و پرورش است؛ اصلاح ساختار و تغییر برنامههای درسی و نوسازی فضاهای آموزشی بدون تحول نیروی انسانی قابل دستیابی نیست این در حالیست که یکی از راههای رسیدن به این سرچشمه، رسیدگی به نظام پرداختی و خدمات رفاهی و معیشتی نیروهای انسانی است. بدون توجه به وضعیت معیشتی معلمان و کاهش دغدغههای رفاهی آنها نمیتوان به تحول در نظام آموزش و پرورش دست یافت این در حالیست که در دولت یازدهم تلاشهایی برای رفع این دغدغهها آغاز شد اما کافی نیست.
استقرار نظام سنجش صلاحیتهای حرفهای
بطحائی یکی از مصادیق تلاش دولت برای رفع دغدغه معیشت معلمان را اجرای طرح رتبهبندی دانسته و با بیان اینکه هر چه این شایستگیها افزایش یابد باید از عوامل انگیزشی بالاتری در نظام پرداختی برخوردار شود و این همان اصل پذیرفته شده در رتبه بندی معلمان است گفت: طرح رتبهبندی در سال ۹۴ شروع شد و هیچ وقت هیچ کس در دولت این ادعا را نکرده که این انتها و خط آخر طرح رتبه بندی است. این در حالیست که ادامه مسیر این طرح نیازمند اجرای سنجش صلاحیتهای حرفهای است یعنی باید نظام سنجش صلاحیت حرفهای را طراحی کنیم و بدون این سنجش و گره زدن آن با نظام پرداختی نمیتوانیم ماموریت اصلی نظام رتبه بندی را به سرانجام برسانیم.
وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم با تاکید بر اینکه نظام سنجش صلاحیتهای حرفهای را طراحی و مستقر خواهیم کرد تا نظام پرداختها متناسب با شایستگی افراد ارتقاء و بهبود یابد تاکیدکرد: «من به عنوان کاندیدای دولت در وزارت آموزش و پرورش و دولت دوازدهم خود را نماینده یک میلیون معلم میدانم و به عنوان نماینده آنها میتوانم مشکلاتشان را در دولت و به مراجع رسمی منتقل و متقابلا از عملکرد معلمان دفاع کنم؛ لذا نمایندگی من، نمایندگی دو طرفه است. پس تاکید میکنم به عنوان کسی که نماینده این تعداد در دولت و مجلس و مراجع توزیع کننده منابع هستم، از تمام تجربیات ۳۵ ساله خود استفاده میکنم و در این راه با ایمان و اعتقاد کامل و با تجربه اندکی که در حوزههای مختلف اندوختهام پیش خواهم رفت تا آموزش و پرورش را به جایگاه بایسته خود نزدیک کنم».
زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش نیز بر ارتقای کیفیت آموزشی تاکید دارد و با بیان اینکه چندسالی است که آموزش و پرورش پای در مسیر کیفیت بخشی گذاشته و امیدواریم شاهد ارتقای کیفیت در مدارس در سال های آینده باشیم گفت: تعالی متوقف نمیشود و حتی مدارس متعالی موفق باز هم الگوهایی برای تعالی بیشتر خواهند داشت. در اجرای این برنامه نقدهایی به برنامه تعالی صورت می گیرد. ما به شکل آزمایشی این برنامه را اجرا کرده بودیم و سعی کردیم از تجارب موفق جهانی استفاده و آن را بومی سازی کنیم.
زرافشان با بیان اینکه دانش آموز باید از برنامه های با کیفیت آموزشی برخوردار باشد گفت: این برنامه ها را برای افزایش کیفیت آموزش شروع کرده ایم و بویژه برای مناطق محروم طرح هایی با مشارکت نهادهای دیگر اعم از طرح جهاد علمی را انجام می دهیم. تمام دستگاههای حمایتی در کمیته مناطق محروم آموزش و پرورش عضو هستند. پنج استان هدف انتخاب شده و برنامه هایی برای آنها داریم. علاوه بر این 100 منطقه هدف را هم تعیین کردیم که عملکردشان از میانگین استان پایینتر است و در حال برنامه ریزی ارتقای کیفیت برای این 100 منطقه هستیم. استانهای سیستان و بلوچستان ، جنوب کرمان، آذربایجان غربی، هرمزگان و خوزستان پنج استان مورد توجه اند. این 100 منطقه عمدتا در همین استانها قرار دارند.
به گفته وی امسال میزان قبولی دبیرستانیها 84.63 درصد در خرداد بوده که 0.12 درصد افزایش را در مقایسه با سال قبل نشان میدهد. میانگین نمرات نهایی نیز 12.89 درصد بوده که نسبت به سال گذشته 0.43 درصد افزایش یافته است.
آموزش و پرورش هزار راه نرفته پیش رو دارد و مسئولانش اگر حتی به سلاح سخت کوشی، پویایی و صبوری مجهز باشند، باید کفش آهنین بپوشند و برای اجرای سند تحول بنیادین و ایجاد تغییرات اساسی و واقعی در مهمترین عرصه تربیتی آیندگان کمر همت ببندند؛ هرچند به گفته وزیر آموزش و پرورش در این راه باید به شدت از وعده دادنهای بلندمدت و دست نیافتنی اجتناب و آهسته و پیوسته حرکت کرد.