تغییر چهره 1200 کیوسک مطبوعاتی در تهران/ ممنوعیت چیدن روزنامه‌ها در سطح معابر
دکه مطبوعاتی، باجه روزنامه‌فروشی یا کیوسک روزنامه‌فروشی، هر کدام که توسط ما شهروندان پذیرفته شود محلی برای توزیع جراید و مطبوعات محلی، ملی یا بین‌المللی خواهد بود که در طول تاریخ تغییرات بسیاری را تجربه کرده و بخشی از تاریخ و فرهنگ کشورمان را تشکیل می دهند اما امروز با سهل انگاری و بی توجهی دستگاه های ذیربط این دکه ها با عرضه دخانیات مروج عادت های بد و با فروش اقلامی غیرمطبوعاتی در پیشخوان‌ها به نمادی برای بی نظمی منظر شهری شده اند .
در نخستین قدم های توزیع نشریات در کشور افراد پیاده توزیع‌کننده روزنامه بودند و بعدها با طولانی‌شدن مسافت‌ها به دوچرخه مجهز شدند و کمی بعدتر هم دوچرخه‌های موتوردار و موتور گازی خریدند تا راحت‌تر بتوانند در خیابان‌ها گشت بزنند و روزنامه‌ها را به محل کار و منزل مردم برسانند. بعدها میزهای کوچکی در برخی معابر گذاشته شد که نسخه‌ای از نشریات چاپ‌شده روی آن قرار می‌گرفت. شاید بتوان این میزها را نخستین مراکز فروش نشریه دانست. با افزایش تعداد مطبوعات و نیز خطراتی مثل خیس شدن مطبوعات زیر برف و باران، روزنامه‌فروش‌ها کم‌کم به فکر کیوسک افتادند. اینکه نخستین کیوسک روزنامه‌فروشی در چه تاریخی تاسیس شده بدرستی معلوم نیست اما قطعا بدون طراحی دقیق و کارشناسی و تنها برای جلوگیری از خیس شدن روزنامه ها و متصدی ساخته شد.
امروز کیوسک های روزنامه فروشی محلی برای عرضه انواع مواد خوراکی لوازم التحریر و دخانیات شده است واقعیتی که با هدف اصلی آنها فاصله زیادی دارد.
نخستین آیین‌نامه درباره این کیوسک‌ها در سال ۱۳۲۰ تحت عنوان آیین‌نامه فروش، پخش و انتشار روزنامه و مجله به تصویب رسید. سال ۱۳۴۴، این آیین‌نامه دستخوش اصلاح شد و بعدها، کیوسک‌ها به محلی برای فروش انواع و اقسام کالاهای مربوط و غیرمربوط تبدیل شده بود. این مساله باعث شد شورای انقلاب در اسفند ۵۸ آیین‌نامه نمایندگی توزیع و فروش نشریات را به تصویب خود برساند.
طی سالهای گذشته بارها و بارها موضوع طراحی جدید و متناسب با کار توزیع نشریات برای کیوسک های مطبوعاتی مطرح شد و حدود دو سال پیش یک کیوسک نسبتا مدرن و به گفته مسئولین وقت شهرداری تهران متناسب با توزیع نشریات در میدان انقلاب جایگذاری شد اما این کیوسک تنها کیوسکی بود که به صورت پایلوت مورد بهره برداری قرار گرفت.
روزنامه ها در پیشخوان های عمودی قرار می گیرند
در راستای تشریح جزییات تغییر چهره دوباره کیوسک های نشریات که پیش‌تر خبر آن را کامران زنگیشه مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری تهران داده بود، مجتبی یزدانی معاون هماهنگی امور مناطق شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران در گفت‌وگو با ایسنا گفت: با هدف طراحی مناسب برای کیوسک‌های مطبوعاتی و همخوانی آنها با مبلمان شهری و همچنین ایجاد امکاناتی برای متصدیان و مخاطبان این کیوسک‌ها، انجام طراحی‌های جدید برای این کیوسک ها در حال انجام است و مراحل پایانی را سپری می‌کند.
وی افزود: در حال حاضر نمونه آزمایشی از کیوسک‌های با طراحی جدید ظرف سالهای گذشته در محور انقلاب جایگذاری شد اما این کیوسک‌ها مشکلاتی در حوزه امکانات برای متصدیان و مخاطبان دارد که با تعامل اتحادیه و متصدیان و شهروندان این مشکلات حل خواهد شد و نهایتا طرح نهایی پیاده‌سازی خواهد شد.
ممنوعیت چیدن روزنامه‌ها در سطح معابر اطراف کیوسک‌ها
معاون هماهنگی امور مناطق شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران تاکید کرد: در طراحی جدید روزنامه‌ها به صورت عمودی بر روی میله‌هایی قرار می‌گیرند که تنها تیتر و لید آنها برای مخاطبان قابل نمایش خواهد بود. به این ترتیب دیگر کیوسک‌های روزنامه نمی‌توانند از طریق گذاشتن تخته و سنگ موجب سد معبر در معابر عمومی شوند.
یزدانی تاکید کرد: با توجه به افزایش روزنامه‌ها و محدودیت برای افزایش سطح نمایش روزنامه‌ها در دکه‌های فعلی ناچار بودیم نمایش روزنامه‌ها را به صورت عمودی کنیم.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 1200 کیوسک مطبوعاتی شهر تهران وجود دارد، افزود: قطعا این تعداد از کیوسک در شهر تهران می‌تواند در مبلمان شهری بسزایی داشته باشد لذا با طراحی مناسب این کیوسک‌ها علاوه بر حل معضلات سطح نمایش روزنامه‌ها و متصدیان این کیوسک‌ها همخوانی با مبلمان شهری و حل مشکلاتی همچون هزینه و نحوه تولید کیوسک‌ها انجام خواهد شد.
کیوسک‌ها برای فروش دخانیات مجوزی ندارند
یزدانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه کیوسک‌ها برای فروش دخانیات مجوزی ندارند افزود: برابر قانون اجازه عرضه دخانیات تنها به برخی از سوپرمارکت‌ها داده شده تا به افراد بالای 18 سال فروش دخانیات را داشته باشند. لذا کیوسک‌های روزنامه در سطح شهر تهران مجوزی برای عرضه دخانیات ندارند. البته متولی اصلی برخورد با این مشکل وزارت بهداشت است. لازم است برای مبارزه با این پدیده کمیته‌ای به صورت مشترک با محوریت وزارت بهداشت شامل سازمان تعزیرات، نیروی انتظامی، اتحادیه و شهرداری تهران ایجاد شود.
وی تاکید کرد: در طراحی جدید کیوسک‌های مطبوعاتی، بیشترین فضا برای نمایش تیتر اصلی این روزنامه‌ها دیده شده است.
معاون هماهنگی امور مناطق شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران درخصوص نصب تابلوهای تبلیغاتی بر بام کیوسک های موجود شهر تهران گفت: در سال های گذشته قراردادی میان شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران و پیمانکاری منعقد شد تا بر بام کیوسک های نشریات تابلوهای تبلیغاتی نصب شود اما این کار با چالش روبرو شد و از طرف شهرداری تهران به صورت یکطرفه لغو شد و موضوع وارد مراحل حقوقی شد تا نهایتا پیمانکار مربوطه دستور قضایی گرفت تا بهره برداری از تابلوهای نصب شده برای مدت سه سال در اختیارش باشد. البته در راستای تحقق این امر امتیازاتی از جمله یک شکل سازی و نوسازی سقف کیوسک ها از پیمانکار گرفته شد تا برابر قانون و مجوزهای وزارت ارشاد از این تابلوها بهره برداری کند.