نشست شورای امنیت؛ انزوای آمریکا و ضرورت های پیش روی ایران
نشست بررسی دوره ای اجرای قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل و اظهارات نمایندگان حاضر درنشست استحکام برجام به عنوان یک توافق بین المللی را نشان داد و در عین حال ضرورت مواجهه با تلاش های آمریکا برای اجماع سازی جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران را بیش از پیش آشکار ساخت.
نشست بررسی دوره ای اجرای قطعنامه 2231 روز گذشته در شورای امنیت سازمان ملل متحد در حالی برگزار شد که حاضران در این نشست ضمن ابراز نگرانی از رویکرد ترامپ نسبت به برجام خواستار اجرای تعهدات اعضا به این توافق بین المللی شدند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد بعد از توافق هسته ای ایران و 1+5 در قالب قطعنامه 2231 این توافق را تایید و شش قطعنامه تحریمی علیه جمهوری اسلامی ایران را لغو کرد.این قطعنامه یکی از طولانی ترین قطعنامه های شورای امنیت است که برجام ضمیمه آن شده است.
در این نشست جفری فلتمن معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد با اشاره به 9 گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران،تصمیم رئیس جمهوری آمریکا در عدم تایید پایبندی ایران به تعهدات برجامی را نگران کننده دانست و تاکید کرد ماهیت صلح آمیز برجام باید حفظ شود.
معاون دبیرکل سازمان ملل متحد با تاکید بر اینکه جامعه بین الملل به تمامی وظایف خود عمل خواهد کرد،خواستار این شد آمریکا که به تعهدات خود پایبند باشد و در عین حال از ایران نیز خواست برای رفع نگرانی ها همکاری کند.
فلتمن اضافه کرد: دبیرکل سازمان ملل هیچ گزارشی که نشان از تخلفات در اجرای برجام باشد، دریافت نکرده است. از زمان اجرای برجام 24 پیشنهاد جدید برای بهبود وضعیت برجام در سازمان ملل ثبت شده است.
** موشک های یمنی
موضوع شلیک موشک های یمنی به عربستان سعودی که طی هفته ها و روزهای اخیر آمریکا مصرانه و بدون سند متقنی به دنبال انتساب آنها به جمهوری اسلامی ایران است نیز در این نشست مورد اشاره حاضران قرار گرفت.
فلتمن با بیان اینکه عربستان سعودی ایران را متهم به ساخت موشک های بالستیک کرده که به این کشور شلیک شده است، در عین حال گفت: سازمان ملل هنوز چنین ادعایی را تایید نکرده است. مشاهدات اولیه ما نشان می دهد که هر دو موشک شلیک شده مشابه بوده اند و از خانواده اسکاد هستند. یکی از این موشک ها شبیه موشک های ایرانی است اما هنوز ایرانی بودن آن تایید نشده است.
معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد یادآور شد همچنین گزارش هایی دریافت شده است که ژنرال قاسم سلیمانی به کشورهایی سفر کرده که تخلف از قرارهای منع سفر بوده است.
فلتمن مدعی شد لازم است با کشورهایی که ایشان را پذیرفته اند، مذاکره شود تا به ممنوعیت سفر و قوانین آن توجه کنند.
** برجام موشک بالستیک را ممنوع نمی کند
ولادیمیرصفرونکوف نماینده روسیه معاون نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد حفظ برجام را یکی از اهداف جامعه بین المللی دانست و گفت: قطعنامه 2231 تنها از ایران درخواست می کند که موشک های بالستیک را توسعه ندهد اما آن را ممنوع نمی کند.
وی با بیان اینکه گزارش دبیرکل سازمان ملل نشان می دهد که ایران به تمامی تعهدات خود تحت برجام متعهد بوده است،ادامه داد: موارد تخلف گزارش شده مربوط به قطعنامه 2231 بوده است. باید توجه کنیم که آنچه در قطعنامه 2231 است، تنها درخواست است.
نماینده روسیه در عین حال خواستار عدم آمیخته شدن موضوعات غیر برجامی با این توافق شد و اظهار داشت: سازمان ملل نباید به گزارش برخی کشورها که اساسا قابل صحت سنجی نیست توجه کند و ما از شورا می خواهیم چنین گزارش هایی را به عنوان منبع اطلاعات خود در نظر نگیرد.
نماینده روسیه هم با تکرار اظهارات دیگر اعضای شورای امنیت مبنی بر اینکه ایران نباید اقدامات تحریکآمیز مانند آزمایش موشکهای بالستیک انجام دهد، تاکید کرد بحث موشکهای ایران را نباید به توافق هستهای کشاند.
فرانسوا دولاتر نماینده فرانسه با ابراز نگرانی از تصمیم ترامپ برای عدم تایید برجام گفت که ایران به تمامی تعهداتش تحت برجام متعهد بوده است و آنچه رئیس جمهوری امریکا انجام داده است، هیچ تاثیری بر برجام ندارد.
وی به مواردی که به عنوان تخلفات ایران از قطعنامه 2231 در گزارش نهایی دبیرکل سازمان ملل آمده اند اشاره کرد و افزود این موارد نگران کننده است و ایران باید پاسخگو باشد.
دولاتر اظهار کرد: ایران قول داده بود که از ابزار نظامی که توانایی حمل سلاح هسته ای داشته باشند استفاده نکند و گزارش هایی بوده است که از ماشین هایی استفاده شده است که توانایی حمل موشک هایی با قابلیت حمل سلاح هسته ای را دارند.
نماینده فرانسه یادآور شد در مورد سفرهای ژنرال سلیمانی که تحت ممنوعیت سفر است، لازم است کشورهای عضو سازمان ملل به این ممنوعیت سفر احترام بگذارند.
**برجام بهترین نمونه برخورد با فعالیت های هسته ای ناآشنا
«جوان ادامسون» نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد، برجام را بهترین نمونه برای برخورد با فعالیت های هسته ای ناآشنا دانست و گفت: آمریکا باید به تعهدات برجامی خود عمل کند.
وی خاطرنشان کرد: باید اذعان کنیم که ما در وضعیت بحرانی قرار داریم و این وضعیت از زمان عدم تایید برجام توسط رئیس جمهوری آمریکا ایجاد شد.
نماینده اتحادیه اروپا تصریح کرد: ما به این تصمیم آقای ترامپ در حوزه سیاست داخلی آنها احترام می گذاریم اما در بعد سیاست خارجی لازم است که آمریکا به تعهدات خود عمل کند.
ادمسون یادآورشد: وضعیت منطقه خاورمیانه در چند ماه گذشته به شدت پرتنش شده است و اتحادیه اروپا بارها از همه خواسته است که تنش ها را کاهش دهند. اتحادیه اروپا بارها از ایران خواسته است که از اقدامات نظامی تنش زا همچون تست موشک های بالستیک خودداری کند.
وی با این حال تاکید کرد البته بحث موشکی ایران خارج از موضوع برجام است و برهم زدن برجام به خاطر موضوعی که به آن مربوط نیست، نتایج مطلوبی نخواهد داشت.
سفیر ایتالیا در سازمان ملل که به عنوان تسهیل کننده سازمان ملل متحد در اجرای 2231 فعالیت داشت، گفت: ثبت 24 طرح پیشنهادی در مورد برجام از طرف کشورهای مختلف دنیا نشان می دهد که اجرای برجام حمایت بین المللی دارد.
سباستیانو کاردی تاکید کرد: با اطمینان می گویم که جامعه بین المللی از تمامی کشورهای عضو و سازمان های بین المللی می خواهد که از اجرای برجام حمایت کنند.
** ادعاهای هیلی
با وجود تاکید قاطبه اعضای شورای امنیت بر موففق بودن سازو کار برجام و ضرورت تداوم آن نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل بار دیگر رویکرد خصمانه دولت متبوع خود علیه برجام را نشان داد.
وی با طرح این ادعا که سازمان ملل تعهد ایران را تایید نکرده است گفت:امروز موشک دیگری از طرف حوثی ها به عربستان سعودی شلیک شده است. ما هنوز اطلاعات کاملی از این حمله نداریم اما تمامی نشانه های حمله های ایرانی را در خود دارد.
هیلی با اشاره به برخی گزارش ها از نشانه های همکاری های ایران با حوثی های یمن و دادن اسلحه به آنها گفت:ما چند گزینه داریم که با ایران برخورد کنیم. ما می توانیم علیه ایران قطعنامه های جدیدی صادر کنیم، ایران را تحریم کنیم و سپاه قدس را برای تخلف از قوانین بین المللی مسئول بدانیم.
نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد، خطاب به اعضای شورای امنیت گفت ما باید تشخیص دهیم که قطعنامه 2231 به فعالیت های غیرهسته ای ایران می پردازد. ما نباید گروگان برجام شویم و اجازه دهیم از قطعنامه ها تخلف شود.
نماینده سوئد در سازمان ملل با بیان اینکه برجام، ذات صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران را نشان داد، تاکید کرد این توافق به بهبود صلح، ثبات و امنیت بینالمللی کمک کرد.
نماینده چین هم در این نشست با تاکید بر اینکه برجام نقش مهمی در تثبیت نظام عدم اشاعه هستهای در جهان و حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه ایفا کرد خواستار پایبندی طرفها باید به اجرای تعهداتشان در برجام شد.
نماینده انگلیس توافق هستهای ایران را یکی از بزرگترین دستاوردهای دیپلماتیک در سالهای اخیر عنوان کرد و گفت: اجزای توافق هستهای ایران، به خوبی عمل میکند و ایران به تعهدات هستهای خود پایبند بوده است.
نماینده انگلیس در عین حال گفت: انگلیس نسبت به انتقال اجزای موشکهای بالستیک و فناوری مربوطه به یمن، نگران است.
نماینده آلمان با بیان اینکه برجام پابرجا و موفقیت بزرگ دیپلماسی جهانی و نظام عدم اشاعه است، تاکید کرد حفظ برجام بسیار مهم است که باید در تمام ابعاد انجام شود.
وی تاکید کرد: ایران اما به بندهای قطعنامه 2231 در زمینه آزمایشات موشک بالستیک و انتقال سلاح به یمن پایبند نبوده است.
نماینده آلمان گفت به حمایت قاطع از برجام ادامه میدهد اما از نقشی که ایران در منطقه ایفا میکند چشمپوشی نخواهد کرد. زیرا مستقیما بر منافع امنیتی اروپا تاثیر میگذارد.
**بیانیه مطبوعاتی نماینده دائم ایران در سازمان ملل
به گزارش ایرنا ، پس از این نشست نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد با صدور بیانیه ای مطبوعاتی گفت:نشست امروز شورای امنیت بار دیگر حمایت قوی جامعه بین المللی از برجام را به نمایش گذاشت وو همچنین ثابت کرد رویکرد غیر سازنده دولت آمریکا در قبال برجام در انزوا به سر می برد.
غلامعلی خوشرو اضافه کرد: در این نشست، نماینده آمریکا اتهاماتی ساختگی به ایران وارد کرد بدون این که از فعالیت های نظامی بیثبات کننده دولت متبوع خود در منطقه و صدور میلیاردها دلار تسلیحات پیشرفته که بخشی از آن در اختیار داعش قرار گرفت، سخنی به میان آورد.
وی تاکید کرد: طرح اتهامات بی پایه و پیوند زدن برجام با موضوعات غیرمرتبط با هدف سرپوش گذاشتن بر تمایلات هژمونیک آن دولت در منطقه خاورمیانه و حاکی از زیاده خواهی است.
خوشرو با بیان اینکه اظهارات نماینده دایم آمریکا در ارتباط با برجام با این تعهد مغایر است اضافه کرد:در عین حال، عملکرد کلی آمریکا، سیاست دولت جدید آن کشور در مخالفت علنی با برجام و وضع مجموعه ای از تحریم های جدید در نقض آشکار با تعهدات برجامی آن دولت است و جامعه بین المللی نباید به ایالات متحده اجازه دهد تا به تضعیف برجام ادامه دهد.
به هر روی نشست شورای امنیت سازمان ملل و دیدگاه های حاضران در این نشست حامی از اجماع جهان بر ضرورت حفظ برجام به عنوان یک سازو کار موفق بین المللی است.
به نظر می رسد دولت آمریکا بعد از ماه ها لفاظی علیه این توافق از محکم بودن بنیادهای این توافق آگاه شده و از این رو به دنبال ایجاد اجماع علیه جمهوری اسلامی ایران در زمینه فعالیت های موشکی و منطقه ای است.
شوی تبلیغاتی نیکی هیلی با آهن پاره های موشک شلیک شده به عربستان اگرچه با اقبال چندانی در عرصه افکار عمومی مواجه نشد با این حال آمریکای ترامپ کارزار گسترده ای برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران در عرصه های مختلف سیاسی اقتصادی و دیپلماتیک به راه انداخته است.
پاسخگویی به این کارزار نیازمند شناخت ماهیت اقدامات آمریکا ساختار نظام بین الملل و اجماع داخلی برای مواجهه با این سیاست است سیاستی که شواهد نشان می دهد کماکان در دستور کار ایالات متحده آمریکا قرار خواهد داشت.
پس از 12 سال گفتگو در مورد فعالیتهای هستهای ایران با اعضای گروه 1+5 در تاریخ 23 تیرماه 1394 توافق هسته ای ایران و 1+5 منعقد گردید. پس از آن این توافق در تاریخ 29 تیر ماه 1394 در شورای امنیت به رأی گذاشته شد که با تصویب آن در آن شورا تبدیل به قطعنامهٔ 2231 گردید .
با تصویب آن هر شش قطعنامه قبلی که علیه ایران صادر شده و منجر به تحریمهای وسیع در رابطه با موضوع هستهای علیه این کشور شده بود را ملغی کرد.