احیای خدمات دندانپزشکی در حاشیه شهرها
حاشیهنشینها در حوزه دندانپزشکی به متن میآیند. این خبری خوش است که دیروز رئیس اداره امور دندانپزشکی وزارت بهداشت اعلام کرد. براین اساس اولویت اصلی وزارت بهداشت در مناطق کمترتوسعهیافته، احیای خدمات دندانپزشکی در بخش دولتی است. البته این به معنای ساخت تجهیزات یا امکانات جدید نیست، بلکه قرار است امکانات به سمتی سوق پیدا کند که بهطور بهینه از آنها استفاد شود. افزون بر این کلینیکهای سیار نیز یکی از انتخابهای وزارت بهداشت در این حوزه است.
راههای عملی برای احیای خدمات دندانپزشکی در حاشیه شهرها نیز مورد بررسی قرار گرفته و باید یاد آور شد، اولویت اصلی وزارت بهداشت استفاده بهینه از ظرفیتهایی است که به نظر میرسد این روزها آن طور که باید مورد استفاده قرار نمیگیرد.
قاسم صادقی، رئیس اداره امور دندانپزشکی وزارت بهداشت دراین باره گفته، حدود یک پنجم از توان حوزه دندانپزشکی در بخش دولتی بخوبی استفاده نمیشود؛ به همین دلیل تصمیم داریم این ظرفیتها را فعال کنیم که بر این اساس، یکی از اقدامات ما در این حوزه استفاده از امکانات 35 دانشکده دندانپزشکی و بخش دندانپزشکی 246 کلینیک ویژه طرح تحول است.
افزون بر این، یکی دیگر از سیاستهای وزارت بهداشت،ایجاد مراکز شبانهروزی و اورژانس دندانپزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی است؛ به این ترتیب با حساب شهرهایی که دانشکده دندانپزشکی دارند، 66 مرکز فعال خواهد شد که در حال حاضر نیز دانشگاههای علوم پزشکی به ترتیب در حال فعال کردن این مراکز هستند.
این مقام مسئول درباره سایر اقدامات وزارت بهداشت برای ارتقای خدمات دندانپزشکی در مناطق حاشیه نشین، تاکید کرده است: بیمههای تکمیلی میتوانند در این زمینه بخوبی کمک کنند. ما در حال رایزنی با مسئولان سازمانهای بیمهگر هستیم. با توجه به اینکه دبیرخانه شورای عالی بیمه به وزارت بهداشت آمده است، میتوان سیاستهای بیمهای بهتری برای مردم داشت. آنطور که مسئولان وزارت بهداشت تاکید دارند، آنهابه دنبال برنامههای هیجانی نیستند و قصد دارند برنامههایی ماندگار داشته باشند. بر این اساس، هم اکنون 3000 یونیت دندانپزشکی در مراکز بهداشتی و درمانی شهری مستقر شده است. فاز اول فعالیتهای این مراکز در حوزه دندانپزشکی، ارائه خدمات پیشگیرانه و آموزشی به نوجوانان زیر 14 سال است. در فاز دوم نیز باید خدمات درمانی ارائه شود.
به گفته رئیس اداره امور دندانپزشکی وزارت بهداشت، بعضی از این مراکز فعالند و آنها پیگیر رفع مشکل تامین نیرو در سایر مراکز هستند.
در صورتی که این اقدامات در بازهای کوتاهمدت به ثمر بنشیند، میتوان امیدوار بود که وضع بهداشت دهان و دندان در مناطق کم برخوردار، به وضعیت متعادلی برسد.
راههای توسعه خدمات دندانپزشکی در مناطق کمبرخوردار
آمار دقیقی از حاشیهنشینان کشور وجود ندارد، اما پیشبینی میشود حدود 11 میلیون نفر در سکونتگاههای غیررسمی زندگی کنند.
بسیاری از ساکنان این مناطق، دسترسی محدودی به خدمات دندانپزشکی دارند، اما میتوان امیدوار بود با احیای خدمات دولتی در حوزه دندانپزشکی، حاشیهنشینان بیشتری به خدمات دندانپزشکی ارزانقیمت دسترسی داشته باشند.
نسرین اصفهانیزاده، متخصص جراحی لثه، عضو هیات علمی و مسئول دوره فلوشیپ ایمپلنتهای دندانی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگو با جامجم به راههای توسعه خدمات دندانپزشکی در مناطق محروم و حاشیه شهرها اشاره میکند و میگوید: یکی از بهترین راهها برای توسعه خدمات دندانپزشکی در مناطق کم برخوردار، اعزام دانشجویان دندانپزشکی در قالب اردوهای جهادی و اردوهای دانشجویی به این گونه مناطق است. خوشبختانه در اغلب مراکز استانها دانشکده دندانپزشکی داریم و اغلب دانشجویان نیز به حضور در چنین اردوهایی علاقه مند هستند. البته هم اکنون گاهی چنین اردوهایی برگزار میشود، اما تعداد آنها محدود است در حالی که میشود از طریق ارتباط با دانشگاههای علوم پزشکی، تعداد این اردوها را افزایش داد.
به گفته اصفهانیزاده، بر این اساس میتوان از کمک انجمنهای علمی در حوزه دندانپزشکی هم بهره برد؛ به این شکل که معاینه و خدمات سطح اول بهداشت و درمان در حوزه دندانپزشکی را در همان مناطق کم برخوردار ارائه داد و افرادی را که نیاز به خدمات تخصصی دارند به مراکز تخصصی در مراکز استانها ارجاع داد.
راهکار پایهایتر این است که رسانهها و سایر نهادهای فرهنگساز تلاش کنند تا اهمیت بهداشت و پیشگیری را در مناطق کمبرخوردار نهادینه کنند تا ساکنان این مناطق در سطح بالاتری به بهداشت و درمان دهان و دندان خود اهمیت بدهند.
نقش پررنگ بیمهها در کاهش هزینهها
براساس آمارهای رسمی، بیش از 90درصد هزینههای خدمات دندانپزشکی بهعهده مردم است و در این راستا، بیمههای پایه نتوانستهاند براساس قانون، سهم 70درصدی در تقبل هزینههای دندانپزشکی داشته باشند. بیگمان یکی از دلایل دسترسی محدود مناطق حاشیهنشین به خدمات دندانپزشکی، همین هزینههای بالای دندانپزشکی است که نقش بیمه در آن بسیار کمرنگ است.
پیشتر نیز حسن هاشمی، وزیر بهداشت ابراز امیدواری کرده بود در دولت دوازدهم، بیمه ویژه خدمات دندانپزشکی ایجاد شود تا ارائه خدمات دندانپزشکی از سوی دولت به مردم با کمترین هزینه انجام شود. در واقع وزارت بهداشت به دنبال این است که پرداخت از سوی مردم برای خدمات دندانپزشکی، یک مرحلهای نباشد و بتوان همانند خدماتی که بانکها ارائه میکنند، بیمهای ویژه دندانپزشکی درنظر گرفت تا زمانی که فرد نیاز فوری پیدا میکند و پولش کافی نیست برای هزینه درمان دچار مشکل نشود.
نوید ناصری، عضو پیشین شورای عالی نظام پزشکی کشور نیز گفت، یکی از مهمترین راههای توسعه خدمات دندانپزشکی را اصلاح رفتار بیمهها میداند و میگوید: هم اکنون شاهدیم که بیمههای پایه دندانپزشکی، فقط بخش محدودی از خدمات دندانپزشکی مثل کشیدن دندان را تحت پوشش قرار دادهاند، اما برای توسعه خدمات پیشگیری و ترمیم دندان، حمایت بیمههای پایه بسیار ضعیف است.
به گفته این دندانپزشک، این اتفاق موجب شده است، بیمهها عملا مردم را به سمت کشیدن دندان سوق بدهند.
بیشک تا زمانی که شاهد نقش بیشتر بیمهها در حوزه دندانپزشکی نباشیم، توسعه خدمات دندانپزشکی در مناطق حاشیهنشین هم با چالش جدی مواجه خواهد شد.