مقابله با نفوذ ایران؛ تمرکز اصلی راهکار جدید آمریکا در منطقه
به عقیده کارشناسان، دکترین جدید سیاسی آمریکا در خاورمیانه، بر مقابله با نفوذ ایران در منطقه متمرکز بوده و حتی امکان استفاده از توان بالقوه اغتشاشات داخلی در جمهوری اسلامی را نیز مدنظر خواهد داشت.
روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو در تحلیلی نوشته است: مقابله با نفوذ ایران، نیروی محرکه راهکار جدید آمریکا در منطقه خاورمیانه خواهد بود که قرار است در آینده نزدیکی از سوی "هربرت مک‌مستر" مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا ارائه شود. این دیدگاه کارشناسان روسی و آمریکایی، از جمله برخی مقامات سابق وزارت خارجه آمریکاست که این روزنامه در این رابطه با آنها گفت‌وگو کرده است. همچنین بعید نیست که مقامات واشنگتن توان بالقوه اعتراضات داخلی در ایران را نیز در این رابطه در نظر بگیرند.
اهداف سیاسی و نظامی آمریکا از ادامه حضور در سوریه
"جیمز دوبینس" کارشناس ارشد مرکز تجزیه و تحلیل «RAND» که طی سالهای 1967 الی 2014 در وزارت امور خارجه آمریکا مشغول به کار بود (آخرین سمت وی- نماینده ویژه آمریکا در زمینه افغانستان و پاکستان) به «نیزاویسیمایا گازیتا» گفته است: «انتظار می رود که نظامیان آمریکایی در مناطق شرقی سوریه برای مدت زمان مشخصی باقی بمانند تا این امکان را برای ایالات متحده فراهم سازنند که اهرم فشار لازم برای تاثیرگذاری بر روند مذاکرات مختلف در زمینه آینده نظام سیاسی این کشور را در اختیار داشته باشد و در عین حال مانع از افزایش نفوذ ایران در سوریه شده و برای شرکای کُرد خود نیز این فرصت را بوجود آورند تا جایگاهی برای خود در آینده سوریه بوجود آورند. به عقیده من، یکی از علل حضور نظامی آمریکا در عراق نیز دور ساختن مقامات بغداد از نفوذ ایران و تاثیرگذاری بر روند توسعه روابط بین شیعیان، سنی‌ها و کردهای عراق است.»
بر اساس اخبار رسیده از واشنگتن، مک‌مستر طی ماه جاری دکترین سیاست آمریکا در خاورمیانه را ارائه خواهد کرد. فعلا جزییاتی از این دکترین فاش نشده است. "نادیا شادلو" وکیل مشاور رئیس جمهوری آمریکا که یکی از نویسندگان راهکار جدید آمریکا در زمینه امنیت ملی است، به درخواست کتبی این روزنامه برای توضیح در باره این سند، پاسخی نداده است.
البته در محافل کارشناسی تردیدی ندارند که دکترین جدید آمریکا در زمینه خاورمیانه بر تحت محاصره و فشار قرار دادن ایران و متحدانش که در خود تهران به «محور مقاومت» لقب یافته، متمرکز خواهد بود.
مشکل جدی کاخ سفید در عدم تطابق اظهارات و اقدامات خود در منطقه
"جفری منکوف" معاون مدیر و کارشناس علمی برنامه «روسیه و اورآسیا» در مرکز تحقیقات راهبردی و بین المللی واشنگتن که یکی از مشاورین سابق وزارت امور خارجه آمریکا در زمینه روابط مسکو و واشنگتن بود، به «نیزاویسیمایا گازیتا» گفته است: «من اطمینان دارم که ایران، اصلی ترین بخش دکترین دولت دونالد ترامپ خواهد بود، برای اینکه کاخ سفید قصد دارد حضور و نقش خود در سوریه را حفظ کند و در این رابطه باید بگویم که دفتر رئیس جمهوری آمریکا همچنان با مشکلات جدی در زمینه تطابق اظهارات و اقدامات خود در این راستا مواجه است و به همین دلیل و برغم آنکه محتوای این راهکار جدید چه اعلام شود، من اعتقاد چندانی به آن نداشته و نمی توانم درک کنم که سیاست آینده آمریکا در منطقه چگونه خواهد بود.»
این کارشناس آمریکایی همچنین در میان مشکلات پیش روی مقامات واشنگتن به ترکیب دولت جدید سوریه و سطح روابط با کردهای سوری نیز اشاره کرده و افزود: «من فکر نمی کنم که دولت آمریکا بخواهد نیروهای نظامی مضاعفی در سوریه مستقر کند، برای اینکه این مسئله احتمالا یکی از دلایل اصلی نگرانی روسیه خواهد بود.»
به عقیده وی، توان بالقوه براه افتادن اعتراضات خیابانی در ایران هم ممکن است از سوی نویسندگان دکترین سیاسی جدید آمریکا در منطقه مورد توجه قرار گرفته باشد، البته این مسئله اصلا به این ارتباطی نخواهد داشت که جنبش‌های مخالف در جمهوری اسلامی تا چه اندازه «فعال» باشند. منکوف یادآور شده است: «مسئله مهم آن است که اغتشاشات تا چه اندازه جدی و درازمدت باشند. اگر این بی ثباتی تهدیدی برای تهران باشند، مسلما آمریکا راهی برای حمایت از آن پیدا خواهد کرد یا اعمال فشار خود بر ایران را افزایش خواهد داد تا از این موقعیت بیشترین استفاده را ببرد.»
کارشناسان شورای آتلانتیک آمریکا- بانفوذترین مرکز تجزیه و تحلیل در واشنگتن- تردید دارند که کاخ سفید راهکار پیگیرانه‌ای در خاورمیانه داشته باشد و صرفا بر اساس منافع موقت دست به اقدام خواهد زد.
"باربارا اسلاوین" مدیر برنامه "آینده ایران" در شورای آتلانتیک آمریکا به این روزنامه گفته است: «در حالیکه مبارزه با گروه تروریستی داعش در حال به پایان رسیدن است، ناظرین به این مسئله اشاره کرده اند که نیروهای نظامی تحت رهبری آمریکا در نهایت ممکن است توجه خود را روی مبارزه با شبه نظامیان طرفدار ایران در خاک سوریه و عراق متمرکز کنند و برای این منظور پنتاگون نیاز دارند تا پایگاه‌های خود در خاک سوریه را حفظ کند.
آمریکا از امکانات بوجود آورده خود در سوریه دست برنخواهد داشت
"آنتون مارداسوف" رئیس بخش تحقیقات خاورمیانه در موسسه توسعه نوآوری‌ها و کارشناس شورای امور بین الملل روسیه نیز به «نیزاویسیمایا گازیتا» یادآور شده است: «آمریکا در حال حاضر دارای 5 پایگاه نظامی-هوایی در منطقه در کشورهای امارات متحده عربی، قطر، کویت، بحرین و ترکیه است. طی سالهای اخیر حضور نیروهای ویژه و عوامل سازمان سیا در عراق و اردن نیز افزایش قابل توجهی یافته است. در خاک اردن و در فاصله نزدیکی به مرزهای سوریه و عراق ساختارهایی برای استفاده از بالگردها و پهپادهای شناسایی آمریکایی بوجود آمده است.»
این کارشناس روس می‌افزاید: «در مناطقی از خاک سوریه که همچنان تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه قرار دارد که استخوان بندی اصلی آن شبه نظامیان کرد هستند، آمریکایی‌ها دارای پایگاه‌های دائم و تاسیساتی دارای امکانات پیشرفته هستند. علاوه بر این آمریکایی‌ها اردوگاه‌های آموزشی خاصی نیز در این مناطق بوجود آورده اند. در دورنمای آینده این امکان وجود دارد که تعداد نظامیان آمریکایی در سوریه تا حدودی کاهش یابد، ولی در مجموع آمریکا از امکانات ایجاد شده خود در سوریه دست برنخواهد داشت. اولا، حضور نظامی آمریکا برای کنترل مرزهای سوریه و عراق ضروری است، در ثانی، این مسئله برای مقابله با گسترش حضور نظامی ایران در سوریه مورد نیاز واشنگتن است و ثالثا، این حضور برای اعمال فشار بر دمشق و وادار کردن آنها برای در نظر گرفتن منافع کردها ضروری است.»
به گفته مارداسوف، «روسیه نیز به احتمال زیاد به بی اعتبار کردن حضور نظامی آمریکا در خاک سوریه ادامه خواهد داد، ولی در مذاکرات پشت پرده و تصمیم گیری‌ها می تواند از این مسئله برای وادار کردن دمشق به دادن امتیازاتی و همچنین کاهش نفوذ ایران بر دولت و نیروهای نظامی سوریه، استفاده کند.»