ماندن ترامپ در برجام یا خروج از آن؛ تصمیمهای متفاوت با نتیجه مشابه
«اگر ترامپ از توافق خارج شود، اما اروپاییها بمانند و از صنایع خود در برابر تحریمهای آمریکا دفاع کنند، این وضعیت بلاتکلیفی عوض خواهد شد»؛ این، اظهارات یکی از چند تحلیلگری است که خبرگزاری فرانسه در گزارش شنبه شب خود، نقطه نظرات آنها درخصوص آینده اقتصاد ایران را جویا شد.
رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه معافیت ایران از تحریمهای هستهای را تمدید و در عین حال تهدید کرد که چنانچه ظرف 120 روز تفاهمی برای دستیابی به توافق دیگری برسر مسائلی از جمله برنامه موشکی ایران صورت نگیرد، برجام را یکطرفه لغو خواهد کرد؛ اقدامی که از دید برخی تحلیلگران، میتواند با پایان دادن به شبهههای موجود، نتیجه مطلوبی برای اقتصاد ایران داشته باشد.
«اریک راندولف» خبرنگار خبرگزاری فرانسه مینویسد: به گفته دیپلماتهای اروپایی، در پشت پرده، وقایع بسیاری در جریان است. طی 2 سال گذشته و به آرامی، توافقهایی در زمینههای مختلف همچون تجهیزات صنعتی، نیروگاههای خورشیدی و زراعت لبنی صورت گرفته است.
یک دیپلمات اروپایی در همین رابطه میگوید: بسیاری شرکتها آنقدر در ایران سرمایهگذاری کردهاند که نمیتوانند عقب بکشند. ترامپ هر تصمیمی که بگیرد، آنها راهی پیدا خواهند کرد.
گرچه رئیس جمهوری آمریکا در یکسال گذشته پیوسته بر طبل ایران هراسی کوبیده، «توتال» غول نفتی فرانسوی، اخیرا قراردادی به ارزش 5 میلیارد دلار با ایران امضا کرد. درست چند روز قبل از سخنرانی اخیر ترامپ هم ایتالیا یک خط اعتباری 6 میلیارد دلاری برای پروژههای توسعه در ایران اختصاص داد.
یک مقام غربی میگوید: در سکوت کامل خبری، توافقهایی در حال شکل گرفتن است که علنی کردن آنها فایده خاصی ندارد. بسیاری از این شرکتها، یا منافعی در آمریکا دارند یا تعدادی از سرمایهگذارهای آنها آمریکایی است و نمی خواهند مورد توجه قرار گیرند.
در فهم چرایی تداوم جذب سرمایه خارجی با وجود نقض عهد مکرر آمریکا در برجام، «فرید دهدیلانی» مشاور امور بینالمللی سازمان خصوصی سازی ایران به خبرگزاری فرانسه میگوید: شکاف ایجاد شده بین آمریکا و اروپا در حال گسترش است. بیش از یک سال از تلاشهای ترامپ برای تضعیف برجام میگذرد و او اساسا موفق به چنین کاری نشده است.
با این حال عده دیگری از تحلیلگران دیدگاه متفاوتی دارند. «نوید کلهر» تحلیلگر امور اقتصادی با اشاره به برخی اعتراضهای شکل گرفته در خصوص مسائل معیشتی در ایران معتقد است: ما به شرکای تجاری بهتر و قابل اعتمادتر و دسترسی بیشتر به بازارهای جهانی نیاز داریم.
از بین بردن بوروکراسی غیرضروری، تسهیل در سرمایهگذاری خارجی و مدیریت صحیح منابع از جمله عناصری است که از دید تحلیلگران، می تواند تضمین کننده موفقیت برجام حتی درصورت خروج آمریکا از آن باشد.