‌همه‌چیز از یک لایک‌ شروع شد

 «یک شب دلم گرفته بود، توی فضای مجازی می‌چرخیدم که مطلبی نظرم رو جلب کرد، به همین خاطر وارد صفحه اصلی اون مطلب شدم، خیلی از پیامهاش به دلم نشت و همه رو لایک کردم، بعد از اون من هر پیامی می‌نوشتم اون لایک می‌کرد؛ اون می‌نوشت، من لایک می‌کردم و انگار هر دو درد یکسانی داشتیم... درد تنهایی....؛ نوشته‌هامون به دل همدیگر می‌نشست؛ همه مطالب همو پیگیری می‌کردیم؛ شروع کردیم به کامنت گذاشتن و هر شب سر همون ساعت پیام‌های زیادی به هم می‌دادیم...؛ روزها گذشت، دیگر او یک اوی معمولی نبود، گویا او تمام زندگی من شده بود، او پاره‌ای از وجودم شده بود، او سراسر آرزو و امید من شده بود..گذشت و گذشت..تاریخ تکرار شد؛ همین اتفاق دوباره افتاد؛ روزی او شعر نوشت؛ دیگری برایش لایک زد...؛ گویی لایک‌های دیگری دلچسب‌تر بود؛ خوش آب و رنگ‌تر بود، صفای دیگری داشت؛ اینجا بود که فهمیدم اوی من با یک لایک آمد و با یک لایک رفت ...» و این تنها بخش کوچکی از هزاران داستان تکراری روزهای جوانان ما در فضای مجازی است.

امروز افراد با نیت‌های مختلفی وارد شبکه‌های اجتماعی و جمع دوستان مجازی خود می‌شوند و یکی از شایع‌ترین نیت‌ها جوانان در ورود به شبکه‌های اجتماعی یافتن یک همزبان برای جلب همدردی در لحظات سخت زندگی است؛ لحظاتی که دچار ضربه‌های روحی، شکست‌ها و سرخوردگی‌ها هستند. اما باید گفت طبق بررسی و اعلام روانشناسان، اینگونه افراد برای افتادن در دام‌های شبکه‌های اجتماعی از کسانی که صرفا برای گذران اوقات به این فضاها می‌آیند مستعد‌تر هستند. آنهایی که در چنین لحظه‌هایی با اندک توجه طرف مقابل، سفره دلشان را باز می‌کنند و اسرار شخصی خود را بازگو کرده و با طرف مقابل درد دل می‌کنند، بدون آنکه متوجه باشند یک رابطه عاطفی و عمیق بین خود و طرف مقابلی که هیچ شناختی از او ندارند ایجاد می‌کنند.

‌در اکثر مواقع، نیاز مخلوقات به شنیدن و دیده شدن، آنها را به سوی اشتباهات و خطر می‌کشاند و همین اصل فلسفه موفقیت دام‌ها و صیاد‌ها ا‌ست؛ البته این شکارچی‌های فرصت‌طلب در فضاهای مجازی نیز از نیاز افراد افسرده و رنجدیده به همدلی و همزبانی سوء استفاده می‌کنند و با حیله‌گری برای رسیدن به نیت‌های خود برنامه‌ریزی می‌کنند. اما باید بدانیم یکی از تفاوت‌های محسوس دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با دنیای حقیقی آن است که صداقت افراد در دنیای حقیقی و مواجهه مستقیم آسانتر محک می‌خورد و عیارش مشخص‌تر است، در حالی که یکی از صفات شایع افراد در شبکه‌های اجتماعی، تظاهر به چیزی است که نیستند و احیانا رسیدن به آن همیشه آرزویشان بوده است؛ همین افراد هستند که در پوشش دنیای مجازی سوار بر فریب‌ها گاها آسیب‌های روحی شدیدی به طرف مقابل وارد می‌کنند و از فرصت ارتباط مجازی بیشترین سو استفاده را می‌کنند.

خرج کردن عاطفه و محبت‌های مجازی و به‌کار بردن جملات محبت‌آمیز نسبت به هم در این فضا که گاهی با عناوینی مانند خواهر و برادر شروع می‌شود، صرف اینکه در بسیاری از موارد ممکن است حتی نیت این ارتباط هم بد نباشد، اما حکم کلی دین آن است که اگر عملی مقدمه گناه باشد و یا حتی خوف افتادن به گناه در آن احساس شد، از نظر شرعی باید ان را ترک کرد و شرعا این رابطه اشکال دارد؛ همین تظاهر اولیه به یک عشق پاک در ارتباطات شبکه‌های مجازی، مقدمه و باب رابطه‌ها را باز می‌کند و در طولانی‌مدت افراد از آن ناگزیر شده و این عشق‌های مجازی، گاهی حقیقت جریان زندگی افراد را ‌متلاطم کرده و آن را تغییر می‌دهند.

با یک لایک شروع شد

در این جریان، یکی از اولین و مشهور‌ترین ابزار‌ شبکه‌های اجتماعی که در موضوع مورد بحث ما بسیار موثر است، عمل «لایک کردن» است؛ لایک‌هایی که در نگاه اول نشان دهنده پسندیدن مطالب و صفحات برتر است، اما زمانی که با یک هدف و برنامه باشد به مثابه رگ‌های حیاتی آغاز و تداوم ارتباط‌های آنچنانی در شبکه‌های مجازی محسوب می‌شود؛ زمانی که شروع ارتباط مجازی و داستان‌های آن از یک لایک شروع می‌شود پس باید در پسند کردن هم دقت کرد. در دینای پهناور مجازی لایک کردن‌ها معانی مختلفی پیدا کرده، که ازجمله آن فعالیت‌هایی برای کلید خوردن ارتباط‌های عاطفی و عشقی بین افراد است و در اینجا باید گفت در بسیاری از تعاملات مجازی همه چیز با یک لایک شروع می‌شود.

 طبق گفته جامعه‌شناسان و محققان روانشناسانی متاسفانه اغلب اولین آسیب‌ها، در ‌این ارتباط‌های خارج از دایره شرع متوجه دختران است و به‌خاطر خصوصیات روحی و روانی گاهی با احساساتشان بازی می‌شود. جالب اینجاست که در مشاوره‌هایی که با برخی از کاربران آقا گرفته شده، آنها بعد از مدت‌ها رابطه مجازی می‌گویند: نمی‌توانیم با آنها ازدواج کنیم؛ اما از طرفی هم دلمان برایشان می‌سوزد!؛ و این سرنوشت تاریک عاطفه‌هایی است که بدون شنخاط خرج می‌شود و در نهایت با یک خداحافظی ساده تمام انچه فرد در ذهن خودش شکل داده به یکباره خراب می‌شود.

متاسفانه فضای مجازی موجب شده هر فردی از اعضای خانواده این روزها در محیط خانه بی‌توجه به دیگری درگیر ارتباطات مجازی باشد؛ اما باید بداینم که سرنوشت جامعه سالم و جوانان موفق در دستان خود آنهاست و در این مسئله نیازمند بالا بردن شناخت و سواد مواجهه افراد با این شبکه‌ها هستیم. شبکه‌های اجتماعی مانند بسیاری دیگر از فناوری‌های نوین به منزله چاقوی دو لبه‌ای هستند که اگر فرهنگ استفاده صحیح از آنها رعایت نشود، به جای منفعت، ضررهای فراوانی را به افراد وارد می‌کنند؛ در این میان یکی از فرهنگ‌های غلط، غلبه داشتن فضای عاشقانه، آن هم با انتشار پست‌هایی سرشار از امواج منفی و دلسردی‌ها و افسردگی‌ها در اینگونه شبکه‌ها است.