اجلاس شانگهای، فرصتی برای حمایت از برجام

حضور 'حسن روحانی' به دعوت 'شی جین پینگ' رییس جمهوری خلق چین در این نشست که در شهر 'چینگ دایو' واقع در استان 'شاندونگ' در شرق پکن برگزار می می کند فرصت مناسبی برای طرح خواسته ها و مطالبات ایران به ویژه بعد از خروج آمریکا از برجام خواهد بود.

در واقع این یک دیدار بسیار مهم برای حسن روحانی در یک شرایط ویژه به حساب می آید در این شرایط اگر ایران به این نتیجه برسد که چین و اعضای سازمان همکاری شانگهای از توافق هسته ای حمایت می کنند طبیعتا به دنبال اقدامات جایگزین نخواهد بود و همچنان همکاری با اعضا بر اساس توافق هسته ای را ادامه خواهد داد.

این نشست همچنین فرصت خیلی خوبی است که سازمان شانگهای در بیانیه پایانی نیز از اقدام آمریکا برای نقض توافق هسته ای خود ابزار انزجار کرده و بر حراست از برجام تاکید ورزد.

ایران نگاه خود را به چین، اروپا و روسیه دوخته است و انتظار دارد که پکن بزرگترین شریک تجاری جمهوری اسلامی در یک دهه گذشته راهکارهای مستقلی را برای حراست از برجام دنبال کند و در اجلاس شانگهای نیز این موضوع را همراه دیگر اعضا مورد اهتمام قرار دهد.

در کنار موضوع توافق هسته ای باید به مساله تقویت سازمان همکاری شانگهای و عضویت ایران نیز توجه داشت بخصوص آنکه ایران می داند که سازمان همکاری شانگهای بتدریج به یک قدرت برتر منطقه ای بخصوص در آسیای مرکزی، خاورمیانه و کل آسیا تبدیل خواهد شد و یک نیروی قوی مانند ناتو خواهد بود.

از نگاه جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو شانگهای، این سازمان در واقع وقتی مانند ناتو شود یکی از وظایفش جلوگیری از نفوذ آمریکا در منطقه خواهد بود و برای همین یکی از خواست های تهران این است که ایران عضو رسمی سازمان شانگهای شود که در آینده قدرتی در برابر آمریکا خواهد بود.

ایران می خواهد عضو سازمان شانگهای شود زیرا آن را لازمه همکاری های سیاسی، امنیتی، نظامی، اقتصادی و حتی فرهنگی می داند و برای همین به دنبال آن است که با کشورهای دیگر در چارچوب همین سازمان این همکاری ها را داشته باشد.

ایران همیشه به عنوان یک کشور بسیار مهم در منطقه خاورمیانه و یک عضو بزرگ باشگاه انرژی و دارنده ذخایر بزرگ نفت و گاز اعلام کرده است حاضر است در زمینه های سرمایه گذاری، اقتصادی، تجارت و همچنین انرژی با کشورهای این سازمان همکاری نزدیک داشته باشد و امیدوار است که رسما به عضویت سازمان درآید.

مورد دیگری که در دستور کار ایران است همکاری های ایران و چین در راه ابریشم است زیرا از دیدگاه چین راه ابریشم طرحی ماندگار است که باید به پیش برده شود و ایران هم در یک جایگاه راهبردی در این مسیر قرار دارد و انتظار می رود که 'روحانی' در باره آن با چینی ها گفت و گو کند و بر مشارکت ایران در برنامه راه ابریشم تاکید ورزد.

مساله مبارزه با تروریسم و جلوگیری از کمک های مالی به تروریست ها، مقابله با افراطی ها و مقابله با انشعاب طلبی از مسایل دیگری است که ایران درباره آن با چین و دیگر اعضای سازمان در این نشست گفت و گو می کند.

بیانیه چینگ دائو در پایان این نشست با اشاره ای به تجریبات 17 سال گذشته سازمان همکاری شانگهای منتشر خواهد شد که در آن بر مبارزه با تروریسم و افراط گرایی و انشعاب طلبی تکیه شده و مسایلی چون تقویت همکاری های اقتصادی و تجاری اعضا مورد تاکید قرار گرفته است.

گفت و گوی تمدن ها، رایزنی در باره همکاری های متقابل، برابری و توسعه مشترک، راه ابریشم نوین و بخصوص تاکید بر مقابله با یکجانبه گرایی تجاری، پیشبرد نظام چند جانبه اقتصادی و نظم نوین بر اساس احترام و منافع متقابل از دیگر موضوعاتی است که در این بیانیه گنجانده خواهد شد.

در حالی که چین با آمریکا در حال رویارویی تجاری است و بر چند جانبه گرایی تاکید می ورزد طبیعتا از این نشست به عنوان فرصتی برای ارسال این پیام به واشنگتن استفاده خواهد کرد مبنی بر اینکه سازمان همکاری شانگهای حمایت گرایی تجاری یکجانبه را برنمی تابد و اعضا با همکاری متقابل اقداماتی از این دست را خنثی خواهند کرد.

در این نشست رهبران و سران 8 کشور عضو و 4 کشور ناظر و مسئولان سازمان‌های بین المللی حضور می یابند.

بنابه دعوت 'شی جین پینگ' رییس جمهوری خلق چین، علاوه بر ایران روسای جمهوری روسیه، قزاقستان و قرقیزستان نیز به طور رسمی در این نشست شرکت خواهند کرد.

سازمان همکاری شانگهای یک سازمان بین‌المللی بین دولتی است که در 15 ژوئن سال 2001 میلادی در شهر «شانگهای» توسط قزاقستان، چین، قرقیزستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان تأسیس شد.

در نشست این سازمان در «تاشکند» در سال 2016 میلادی نمایندگان هندوستان و پاکستان یادداشت‌هایی را برای عضویت ثابت در سازمان همکاری شانگهای‌ امضا کردند و در هفدهمین نشست در آستانه قزاقستان این دو کشور به عضویت کامل این سازمان پذیرفته شدند.

اکنون جمهوری اسلامی ایران، افغانستان، مغولستان و بلاروس اعضای ناظر این سازمان هستند.

در اجلاس هفدهم ریاست سازمان همکاری شانگهای از قزاقستان به چین واگذار و نشست آتی این سازمان روزهای 19 و 20 خرداد امسال در شهر 'چینگ دایو' واقع در استان 'شاندونگ' در شرق پکن برگزار می شود.