ناترازی در برنج ایرانی؛ از دپوی کالا تا نوسانات ارزی​

دپوی برنج در شالی‌کوبی‌ها و عدم عرضه آن به بازار، به دلیل انتظار کشاورزان برای افزایش قیمت و همچنین عدم تناسب قیمت‌های مصوب دولتی با هزینه‌های تولید، در 2 سال گذشته به معضلی جدی تبدیل شده است؛ مشکلی که افزایش قیمت برنج داخلی در بازار را به همراه داشته و موجب شده تا انبارهای برنج‌کاران و شالی‌کوبی‌ها با رسوب این کالای اساسی روبه‌رو شود.

از سوی دیگر به گفته فعالان بازار، سال گذشته و با رسوب برنج داخلی در انبار‌های برنج‌، شرکت‌های بزرگ واردکننده برنج، موظف به خرید برنج داخلی در ازای واردات برنج شدند. این اقدام، هرچند به منظور حمایت از تولید داخلی صورت گرفتت، اما در عمل منجر به افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت برنج ایرانی شد.

علاوه بر دپو برنج ایرانی در انبارهای برنج‌کاران، کاهش واردات برنج در 10 ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل هم در افزایش قیمت برنج در بازار اثرگذار بوده است. به گفته فعالان این بازار تغییر نرخ ارز و کوچ از بازار نیما به توافقی، تأثیر مستقیمی بر قیمت برنج‌های وارداتی داشته است. این تغییرات ارزی باعث شده تا برخی واردکنندگان و توزیع‌کنندگان، عرضه برنج را به‌صورت قطره‌چکانی انجام دهند که این امر کاهش عرضه و افزایش قیمت در بازار را به همراه داشته، افزایش قیمتی که نشان‌های آن بر برنج داخلی را می‌توان مشاهده کرد.

به گفته فعالان این بازار با توجه به تغییرات ارزی صورت گرفته در هفته‌های اخیر شاهد رشد قیمت برنج خارجی هم در بازار بودیم، بطوریکه قیمت برنج هندی از 70 هزار تومان عبور کرده است.

با توجه به نوسانات اخیر قیمت برنج در بازار داخلی و تاثیر واردات برنج بر بازار این سوال مطرح می‌شود که روند افزایش واردات برنج در 10 ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل چگونه بوده است؟

براساس آمار گمرک در 10 ماه سال جاری واردات برنج نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ وزنی افتی 16 درصدی و به لحاظ ارزشی افتی 15.6 درصدی داشته است، افتی که بر بازار برنج اثرگذار بوده است.

با توجه به داده‌های منتشر شده می‌توان گفت در مدت زمان مورد بررسی 948 میلیون و 700 هزار تن برنج به ارزش یک میلیارد و 113 میلیون دلار در 10 ماه سال جاری وارد کشور شده است. حجم و ارزش برنج وارداتی در مدت مشابه سال قبل برابر با یک میلیون و 129 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 320 میلیون دلار بوده است.

داده‌های منتشر نشان دهنده آن است که «هند»، «پاکستان»، «امارات متحده عربی»، «مناطق آزاد»، «تایلند» و‌ «تایوان» وارد کشور شده است و بیشترین ارزش برنج وارداتی هم به «هند» اختصاص داشته است.

با توجه به داده‌های منتشر شده می‌توان گفت برنج وارداتی شامل «برنج کامل صیقلی یا براق شده »، «برنج نیمه سفید» و «خرده برنج» شده است. ارزش «برنج کامل صیقلی  شده سفید یا براق شده» در این مدت برابر با 898 میلیون و 200 هزار دلار بوده و ارزش «برنج نیمه سفید» هم به 56 میلیون و 418 هزار دلار رسید. از سوی دیگر در این مدت یک میلیون و 668هزار دلار «خرده برنج» وارد کشور شده است.