وام‌هایی که کفاف خرید خانه را نمی‌دهد!
اولویت پرداخت وام ازدواج به کسانی که در صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت نام کرده‌اند در حالی از سوی مجلس مطرح شده که محاسبات نشان می‌دهد تجمیع این دو نوع تسهیلات تنها ۳۱ درصد ارزش یک آپارتمان ۵۵ متری با توجه به میانگین نرخ پایتخت را پوشش می‌دهد.
در پیشنهادی که مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه کرده، اولویت پرداخت وام ۶۰ میلیون تومانی ازدواج برای زوجینی باشد که در صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت نام کرده‌اند. در این زمینه معاون وزیر اقتصاد گفته که این موضوع می‌تواند قدرت خرید خانه اولی‌ها را افزایش دهد.
درحال‌حاضر سقف وام برای زوجین خانه اولی در تهران ۱۶۰ میلیون تومان است که طبق جدیدترین میانگین نرخ مسکن شهر تهران یعنی ۱۳ میلیون و ۳۰ هزار تومان در هر متر مربع طی مردادماه ۱۳۹۸، تنها می‌تواند ۲۲ درصد یک آپارتمان ۵۵ متری در پایتخت را پوشش دهد. با وجود اینکه برخی کارشناسان بر ضرورت افزایش سقف تسهیلات تاکید می‌کنند، این موضوع مخالفانی دارد. وزیر راه و شهرسازی از جمله این افراد است که می‌گوید افزایش مبلغ وام مسکن تورم‌زا است. در سوی دیگر بعضی فعالان بازار مسکن می‌گویند وزن معاملات سوداگرانه در جهش نرخ مسکن طی دو سال اخیر، بیشتر از خرید و فروش واقعی بوده است.
هم‌اکنون وام ازدواج برای هریک از زوجین ۳۰ میلیون تومان است که جمعا ۶۰ میلیون تومان می‌شود. تجمیع این مبلغ با ۱۶۰ میلیون تومان تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم ۲۲۰ میلیون تومان می‌شود. این در حالی است که هم‌اکنون نرخ یک واحد ۵۵ متری با توجه به متوسط نرخ شهر تهران ۷۱۶ میلیون تومان می‌شود. به بیان دیگر تسهیلات مسکن یکم در تهران ۲۲ درصد یک واحد ۵۵ متری و تجمیع وام ازدواج و وام خانه اولی‌ها ۳۰.۷ درصد نرخ یک آپارتمان ۵۵ متری را پوشش می‌دهد و ۷۰ درصد مابقی را باید خود افراد تهیه کنند.
از سوی دیگر مبلغ هر قسط از تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم با توجه به سود ۸ درصد آن ۸۶۵ هزار تومان است که برای دو نفر به یک میلیون و ۷۳۰ هزار تومان می‌رسد و این ارقام خارج از توان بسیاری از خانواده‌ها است.
مبلغ وام صندوق پس انداز مسکن یکم برای انفرادی در تهران ۸۰ میلیون تومان، شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۶۰ میلیون و برای سایر مناطق تا ۴۰ میلیون تومان است. برای زوجین نیز در تهران تا ۱۶۰ میلیون تومان، شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر ۱۲۰ میلیون و سایر مناطق تا ۸۰ میلیون تومان اختصاص پیدا می‌کند. به این ترتیب متقاضی اگر به طور انفرادی اقدام کند، می‌تواند نصف مبلغ وام مورد نظر را برای یک دوره سپرده‌گذاری کرده و در سررسید یک ساله مبلغ خود را دریافت کند. به عنوان مثال متقاضی وام ۸۰ میلیونی، ۴۰ میلیون تومان سپرده می‌خواهد و بعد از یک سال ۸۰ میلیون وام به اضافه ۴۰ میلیون سپرده‌گذاری شده را دریافت می‌کند.
حدود چهار سالی که از راه‌اندازی صندوق پس‌انداز مسکن یکم می‌گذرد سود اختصاص یافته به تسهیلات آن به‌تدریج کمتر شد تا اینکه از حدود ۱۴ درصد ابتدای دوره به ۸ درصد در اوایل سال ۱۳۹۷ رسید و تا کنون روی همین رقم باقی مانده است.
در جدول زیر مبلغ وام‌های ۴۰ تا ۱۶۰ میلیون تومانی صندوق پس انداز یکم با توجه به نرخ سود ۸ درصد با فرش دوره بازپرداخت ۱۲ ساله مورد محاسبه قرار گرفته است.
به هر ترتیب مرکز پژوهش‌های مجلس در روزهای اخیر پیشنهاد داده تا اولویت پرداخت تسهیلات ازدواج به کسانی که در صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت‌نام کرده‌اند باشد که در این خصوص معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد گفته است: پرداخت فوری تسهیلات ازدواج به کسانی که در صندوق پس‌انداز مسکن یکم سپرده‌گذاری کرده‌اند و موعد دریافت تسهیلات آنها فرارسیده یا پس از گذشت مدتی فرا خواهد رسید، می‌تواند یک تحول مثبت به نفع خانه اولی‌ها باشد.
وی همچنین معتقد است تسهیلات ۶۰ میلیونی ازدواج می‌تواند در صندوق پس‌انداز یکم سپرده‌گذاری شود و در صورت تکمیل موجودی تا ۸۰ میلیون تومان، زوجین پس از گذشت یک سال می‌توانند از امتیاز ارزان‌قیمت‌ترین تسهیلات مسکن حال حاضر شبکه بانکی برخوردار شوند.
با این حال دیدگاه معاون وزیر اقتصاد این است که نباید جبری برای سپره‌گذاری در صندوق یکم با تسهیلات ازدواج اعمال شود و این راهکار صرفا به شکل پیشنهاد و به صورت اختیاری باید پیاده شود.
دهقان‌دهنوی به این موضوع نیز اشاره کرد که الزاما هر کس در صندوق یکم سپرده‌گذاری کرده یا قصد سپرده‌گذاری دارد، نمی‌تواند واجد اولویت برای پرداخت تسهیلات ازدواج شناخته شود.
معاون وزیر اقتصاد در این باره توضیح داد: ممکن است نیازهای مالی فوری‌تری در زوجین دیگر وجود داشته باشد و اساسا تشخیص اولویت میان زوجین متقاضی دریافت تسهیلات ازدواج کار ساده‌ای نیست. انتظار این است که منابع بانکی تکافوی پرداخت تسهیلات به تمام زوجین را داشته باشد و اساسا صفی تشکیل نشود که نیازی به اولویت‌بندی در پرداخت این تسهیلات باشد و به همه متقاضیان با سرعت و سهولت، این وام پرداخت شود.
