فشار بر سازمان ملل؛ آخرین تیر ترکش آمریکا

مقامات کاخ سفید به ویژه شخص «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا همواره آشکارا بر ضرورت ماندگاری تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران که بر پایه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به ترتیب پنج و هشت سال در نظر گرفته شده، تاکید دارد.

بر اساس قطعنامه مذکور که در تیر ۹۴ صادر شد، ایران از ۱۸ اکتبر (۲۷ مهر) امسال می‌تواند به صورت مشروع به خرید وفروش سلاح‌های متعارف اقدام کند؛ موضوعی که آمریکا و متحدان خاورمیانه‌ای این کشور را نگران ساخته‌است.

آنچه طی این روزها، در ایران تعجب و واکنش به همراه داشته‌، همسویی سازمان ملل با ادعاهای واهی آمریکا است. «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در گزارشی به شورای امنیت مدعی شده‌است که موشک‌های شلیک‌شده پارسال به تاسیسات آرامکو در عربستان «منشأ ایرانی» داشته‌است.

خبرگزاری «رویترز» روز جمعه بیست وسوم خرداد در خبری مدعی شد دبیرکل سازمان ملل در گزارش ۱۴ صفحه‌ای خود به شورای امنیت، منشا موشک‌های مورد استفاده برای حمله به تاسیسات نفتی و فرودگاه‌های سعودی را در سال گذشته ایرانی دانسته‌است.

 این اتهام بلافاصله با واکنش وزارت امور خارجه کشورمان مواجه شد و این وزارتخانه در بیانیه‌ای به دبیرخانه سازمان ملل قویا توصیه کرد «در سناریوی از پیش طراحی شده آمریکا برای جلوگیری از لغو محدودیت‌های تسلیحاتی ایران حرکت نکرده و با تهیه گزارش‌هایی که هیچ محمل قانونی ندارند به این روند خطرناک کمک نکند.»

همزمان «مجید تخت‌روانچی» نماینده دایمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز در واکنش به ادعاهای مطرح شده، در صفحه توییتر خود نوشت: ایران تمام اتهامات را در گزارش دبیرخانه سازمان ملل رد می‌کند. منشا ایرانی تسلیحات یک وهم است. دبیرخانه سازمان ملل فاقد ظرفیت، تخصص و دانش انجام دادن تحقیقات است. به نظر می‌رسد که آمریکا با تاریخچه خصومت با ایران در صندلی راننده نشسته‌است تا ارزیابی‌های سازمان ملل را شکل دهد.

در حالی شاهد بازگشایی پرونده آرامکو و همسویی سازمان ملل با آمریکا در موضوع حمله به تاسیاست نفتی عربستان هستیم که نگاه محاسبه‌گرانه کاخ سفید به این رخداد از همان بامداد شنبه ۲۳ شهریورماه که تاسیسات نفتی این کشور مورد حمله موشکی و پهپادی قرار گرفت، وجود داشت.

بلافاصله پس از آن که مشخص شد، آتش‌سوزی در دو پالایشگاه شرکت نفت عربستان در شهرهای «بقیق» و «خریص» در شرق این کشور به دلیل حمله موشکی بوده، آمریکا از نخستین بازیگرانی بود که انگشت اتهام خود را به سمت ایران نشانه رفت اما طولی نکشید که انصارالله یمن مسوولیت این حملات را بر عهده گرفت.

در آن زمان حملات ناگهانی و مخرب به آرامکو، ناتوانی و ضعف سامانه‌های متنوع پدافند هوایی آمریکایی را به تصویر کشید به ویژه وقتی که آرامکو در ۵۰ کیلومتری پایگاه پنجم دریایی آمریکا قرار دارد، این ناتوانی برجسته تر می‌شود. آمریکا به منظور تامین امنیت عربستان، پدافندهای گوناگونی همچون «هاوک» و «پاتریوت» در نقاط مختلف این کشور نصب کرده‌است.

رفتار سازمان ملل در آن برهه اما جالب توجه بود و بر اتهامات آمریکا علیه ایران خط بطلان کشید. بعد از گذشت سه ماه از حمله به تاسیسات نفتی عربستان، تیم تحقیقاتی سازمان ملل که برای تحقیق در مورد شواهد این حمله تشکیل شده‌بود، تاکید کرد «نمی‌تواند ادعای مشارکت جمهوری اسلامی ایران در این حمله را تایید کند.»

در نامه گوترش به شورای امنیت تصریح شده‌بود که «بازرسان سازمان نمی‌توانند مستقلا این نکته را که موشک‌های کروز و پهپادهای استفاده شده در این حملات از مبدا ایران باشد یا خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت به جایی صادر شده باشند را تایید کنند.»

اینک چه موضوعی بسترساز همنوایی سازمان ملل با آمریکا شده، جای بحث و بررسی دارد. به باور ناظران دلیل عمده آن، فشار حداکثری آمریکا بر سازمان ملل به خاطر نزدیک شدن به موعد رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران است؛ آمریکایی که مقامات آن رسما تاکید دارند از تمام توان و ظرفیت خود برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران استفاده می‌کنند.

امروز اصرار آمریکا بر ابقای تحریم‌های تسلیحاتی ایران حتی صدای کشورهایی چون چین و روسیه را نیز درآورده‌است. اعتراض پکن و مسکو به این مساله در حالی شدت گرفته که چند روز پیش «کلی کرافت» نماینده دایم آمریکا در سازمان ملل پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران را به برخی اعضای دائم شورای امنیت ارایه کرد به امید آنکه قطعنامه مذکور از سوی اعضای ۱۵ گانه این شورا به ویژه پنج عضو دایم و برخوردار از حق وتو به تصویب برسد.

همان‌طور که انتظار می‌رفت قطعنامه آمریکایی، از نگاه روسیه و چین مردود اعلام شد؛ آمریکا به عنوان کشوری که به رغم تلاش‌های جهانی یکجانبه برجام را ترک کرد، امروز نمی‌تواند در آن بازی کند. «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه و «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین با ارسال نامه‌ای جداگانه به گوترش از قطعنامه آمریکایی انتقاد کردند.

وزیر امور خارجه چین در این نامه تاکید کرد «ایالات متحده پس از خروج توافق برنامه جامع مشترک (برجام) دیگر حق ندارد که از شورای امنیت بخواهد مکانیسم ماشه را فعال کند.» لاوروف هم در نامه خود تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را اقدامی «مسخره و غیرمسوولانه» خواند.

ضمن اینکه چندی پیش «واسیلی نبنزیا» نماینده دایمی روسیه در سازمان ملل نیز اعلام کرده‌بود که کرملین با هرگونه تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه این کشور، مخالفت خواهدکرد.

بی‌تردید در صورت مخالفت چین و روسیه به عنوان دو عضو دایم شورای امنیت و دارای حق وتو با پیش‌نویس قطعنامه آمریکا، قطعنامه مذکور راه به جایی نخواهد برد و آمریکا ناگزیر به پیمودن راه‌های دیگری است.

موضوع مهم دیگر اما نقش و جایگاه سازمان ملل است که با تن دادن به زیاده‌خواهی‌های «دونالد ترامپ» زیر سوال می‌رود. این سازمان پیشتر نیز در برابر حملات هوایی مکرر عربستان و متحدان آن به یمن سکوت کرده و حتی خروج آمریکا از یونسکو را به دلیل حمایت از رژیم صهیونیستی نادیده گرفته‌است. بنابراین با مساله تحریم تسلیحاتی ایران، سازمان ملل با آزمونی دیگر برای نمایش و اثبات میزان استقلال خود مواجه است.