باز هم کشف جدید توسط دانشمندان|کشف راهی جدید برای درمان نابینایی

بیماری دژنراتیو شبکیه یا تباهی لکه زرد مشکلی برای میلیون ها نفر در سراسر جهان است زیرا بر اثر آن سلول های حساس به نور به نام گیرنده های نوری در پشت چشم بدون وجود هیچ گونه جایگزینی می میرند. اکنون اما به مدد تحقیقات تازه راهکاری فراهم شده که نشان می دهد ممکن است پیدا کردن راه حل نهایی برای رفع این مشکل دور از دسترس نباشد.

دانشمندان کانادایی راهی برای تبدیل نورون‌ های پشتیبان خفته به نام سلول ‌های "گلیال مولر" به بافت‌هایی ابداع کرده ‌اند که مانند گیرنده‌ های نوری مخروطی عمل می ‌کنند بافت هایی که برای درک رنگ و دقت بینایی ضروری هستند. علیرغم آن که این فرآیند صرفا بر روی سلول های موش آزمایش شده در نهایت می توان آن را به درمانی تبدیل کرد که قادر است بینایی را در افراد بازگرداند.

 بخشی از دلیل انتخاب سلول های گلیال مولر برای بررسی توانایی آن به منظور برنامه ریزی مجدد در برخی از حیوانات است. متاسفانه این ترفندی نیست که آن سلول ها بتوانند در انسان انجام دهند.

"کامیل بودرو پینسون" عصب‌ شناس و نویسنده اصلی مقاله مرتبط با این پژوهش از دانشگاه مونترال می گوید:"نکته جالب اینجاست که این سلول های مولر به به‌عنوان فعال ‌ساز و بازسازی کننده شبکیه در ماهی شناخته شده اند. با این وجود، در پیستانداران از جمله در انسان ها معمولا این کار را نه پس از آسیب و نه در زمان بیماری انجام نمی دهند و ما هنوز به طور کامل دلیل آن را درک نکرده ایم".

کلید این مطالعه ژن های Ikzf1 و Ikzf4 و پروتئین هایی بود که آن ها تولید کردند. این پروتئین ها به عنوان فاکتورهای هویت زمانی شناخته می شوند که پیش تر نقش مهمی در توسعه سلول ها به انواع مختلف ایفا کرده اند.

سلول های گلیال مولر پیش از برنامه ریزی مجدد با استفاده از انواع فاکتورهای هویت زمانی از جمله Ikzf1 و Ikzf4 جدا شده و کشت داده شدند. این عوامل به طور کامل سلول های گلیال را به سلول های مخروطی تبدیل نکردند اما برخی از ویژگی های لازم را برای عملکرد مانند گیرنده های نوری به خود گرفتند. علیرغم آن که سلول ‌های گلیال به تغذیه، تنظیم و سازماندهی سلول ‌های دیگر در چشم کمک می‌ کنند پژوهشگران می گویند مقدار کافی برای تبدیل ایمن تعدادی از سلول های پشتیبان به سلول های گیرنده نوری که برای دیدن نور و شناسایی رنگ ها بسیار مهم است وجود دارد.

این پژوهش برداشتن گامی مقدماتی و اولیه است اما چنین فرایندی می تواند در نهایت برای کار در انسان بدون نیاز به پیوند سلول های جدید سازگار شود. علاوه بر این، این یافته ‌ها می ‌توانند در درمان بیماری‌ های مغز نیز مفید باشند و می توان از آن برای جایگزینی نورون های خاصی استفاده کرد که از طریق برنامه‌ ریزی مجدد انواع دیگر سلول‌ ها آسیب دیده ‌اند. کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد اما این پژوهش یک شروع بسیار امیدوار کننده است.

تیم پژوهشی قصد دارد در مرحله بعد سازوکارهای دخیل در این تبدیل سلولی را دقیق تر مورد بررسی قرار داده و راه هایی که می توان آن را کارآمدتر ساخت ارزیابی کند.

"آجای دیوید" دانشجوی دکترا از دانشگاه مونترال می گوید:" ما ممکن است روزی بتوانیم از سلول ‌هایی که به طور معمول در شبکیه وجود دارند استفاده کنیم و آن سلول ها را برای بازسازی سلول های شبکیه از دست رفته در شرایط پاتولوژیک و بازیابی بینایی تحریک نماییم". نتیجه این پژوهش در نشریه PNAS منتشر شده است.