تاثیر تصمیم ترامپ بر جایزه کتاب سال ایران
به‌دلیل تصمیم‌های دولت آمریکا مبنی بر ممنوعیت ورود ایرانیان به این کشور و عکس‌العمل متقابل ایران، دعوت از برگزیدگان آمریکایی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی به حالت تعلیق درآمده است.
به گزارش فرتاک نیوز، امروز (یکشنبه، ۱۷ بهمن‌ماه) نشست خبری سی‌وچهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی و بیست‌وچهارمین دوره کتاب سال جهانی در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
در این نشست، مجید غلامی جلیسه - مدیرعامل خانه کتاب - جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را بزرگ‌ترین و باسابقه‌ترین مسابقه کتاب در ایران و منطقه خاورمیانه دانست و گفت: ما در کشور، جایزه مشابهی نداریم که این حجم از دایره موضوع را شامل شود. جوایزی که وجود دارد به موضوعات خاص و محدودی می‌پردازد. این جایزه در طول سی‌وچهار دوره‌ای که برگزار شده بین اندیشمندان جای خود را به خوبی باز کرده است و بسیاری از اندیشمندان دوست دارند در آن حضور داشته باشند.
مدیرعامل خانه کتاب ادامه داد: متاسفانه تحلیل‌ها و نتایج این جایزه آن‌گونه که باید در بین نویسندگان، مدیران فرهنگی، شورای انقلاب فرهنگی به خوبی بررسی نشده تا ما شاهد یک روند کیفی‌سازی در حوزه کتاب باشیم. متاسفانه روند کیفی‌سازی کتاب رو به افزایش نیست.
او گفت: کل کتاب‌ها در یک سال توسط گروه خبره‌ای از اعضای حوزه ودانشگاه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. نزدیک به هزار داور، کل آثار را بررسی و با سنجش‌های کارشناسانه برگزیدگان را مشخص می‌کنند. این تحلیل علمی در هیچ جایزه‌ای به‌جز کتاب سال صورت نمی‌گیرد؛ اما متاسفانه احساس می‌کنیم این تحلیل‌ها در جامعه علمی و فرهنگی ما مغفول واقع شده است. در حالی که ما باید با دقت بیشتری این داده‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم.
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام مهدوی‌راد - دبیر جایزه کتاب سال - با ارائه گزارشی از روند دسترسی به آثار و داوری کتاب‌های این دوره از جایزه، گفت: کتاب‌هایی که ما در این جایزه مورد بررسی قرار داده‌ایم، کتاب‌هایی است که در سال ۹۴ چاپ شده است. این آمار همه آثار در حوزه ترجمه و تالیف را شامل می‌شود . در این دوره از شش‌هزار ناشر، ۲۵۰۰ داور و کارشناس خواسته شده که آثاری را که شایسته داوری هستند، به دبیرخانه معرفی کنند. با اعلام فراخوان، ۳۴۷۳ اثر و ۲۱۰۰ اثر با بررسی و تحلیل آرشیو کتاب بررسی اولیه شده است. این آثار را ۲۵۰۰ داور به صورت غیر مستقیم و ۱۱۷۶ داور به صورت مستقیم داوری کرده‌اند.
او ادامه داد: با احتساب کتاب‌هایی که در جایزه جلال آل احمد بررسی شده است، آمار ما در جایزه کتاب سال عملا به ۸۳۶۴ کتاب می‌رسد.
حجت‌الاسلام مهدوی‌راد گفت: امسال هر کتاب را برای داوری به چهار نفر عرضه کرده‌ایم و پس از بررسی اگر میانگین امتیازها ببین ۸۰ تا ۹۰ باشد اثر تقدیری و اگر بین ۹۰ تا ۱۰۰ باشد اثر برگزیده معرفی شده است.
او سپس به مشکلات حوزه ترجمه اشاره کرد و گفت: چون در حوزه‌ی انتشار کتاب بخش ترجمه غالب است، ما در این بخش سخت‌گیرانه عمل کرده‌ایم و میانگین امتیاز در این بخش را بین ۸۵ تا ۹۵ در نظر گرفته‌ایم.
دبیر سی‌و چهارمین دوره جایزه کتاب سال، ادامه داد: امسال به‌جز کتاب‌های آموزشی و افستی، ۴۶هزارو ۵۲۷ عنوان کتاب منتشر شده است که نشان می‌دهد ما در حوزه کمی مشکلی نداریم، اما در حوزه کیفی مشکل جدی داریم. سال گذشته ما کل محققان، منتقدان و دولتمردان را دعوت کردیم تا آسیب‌شناسی در این زمینه انجام شود، اما متاسفانه هنوز می‌بینیم که بسیاری از ترجمه‌ها باری به هر جهت انجام می‌شود این معضلی جدی در حوزه ترجمه است.
او گفت: مشکل دیگر مربوط به ماجرای کتاب دزدی الکترونیک است که این مسئله می‌تواند یک فاجعه بسیار مهم برای حوزه نشر و نویسنده به وجود آورد و آن‌ها را به خاک سیاه بنشاند. امیدواریم قانونی جدی در زمینه جلوگیری از سرقت‌های الکترونیکی تدوین شود و جلوی این اقدام و بلبشو و پلشتی در حوزه نشر گرفته شود.
مهدوی‌راد همچنین به ضعف دانشگاه‌ها و موسسات علمی در حوزه تحقیق و پژوهش و تولید آثار اشاره کرد.
در ادامه این نشست، محسن جوادی - دبیر جایزه جهانی کتاب سال - در توضیحاتی گفت: این جایزه ۱۰ سال دیرتر از جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایجاد شد و به شاخه‌های مختلف اسلام شناسی و ایران‌شناسی می‌پردازد.
او تکثر حوزه‌های زبان را برای بررسی کتاب‌هایی که با این موضوع در دنیا منتشر می‌شوند، از جمله مشکلات عنوان کرد و گفت: ما امسال دوهزار ۵۰۰ کتاب را در این حوزه شناسایی کردیم که پس از بررسی های اولیه به ۱۸۰ اثر قابل توجه رسیدم. از مجموع این ۱۸۰ کتاب، ۱۰ عنوان کتاب برگزیده این جایزه شدند.
جوادی گفت: خوشبختانه کتاب امسال ایران به یک برند خوب در دنیا تبدیل شده است، به‌طوری که بسیاری از نویسندگان این آثار حتما برگزیده شدن در جایزه سال ایران را جزو افتخارات خود می‌دانند و آن را در کارنامه خود می‌آورند. امیدواریم این اعتبار که طی این سال‌های به‌وجود آمده است همچنان تداوم داشته باشد.
او همچنین گفت: امسال غیر از برندگان جایزه، یک پژوهشگر برگزیده که مجموع آثار او در بررسی دیده شده، معرفی خواهد شد. همچنین در بخش جایزه ویژه، امسال به بخش گفت‌وگوی ادیان توجه کرده‌ایم و این بخش را به گفت‌وگوی اسلام مسحیت اختصاص داده‌ایم که در این بخش نیز دو نفر، یک ایرانی و یک خارجی انتخاب و تقدیر می‌شوند.
جوادی با اشاره به مشکلاتی که قانون جدید دولت آمریکا در ممانعت از ورود ایرانی‌ها به این کشور ایجاد کرده و در ادامه وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز تصمیم متقابلی گرفته است، گفت: متاسفانه این تحولات باعث ایجاد مشکلاتی در مراسم ما شده است، چون برخی از برندگان ما آمریکایی هستند. ما در حال حاضر مسئله‌ی دعوت از این افراد را به حالت تعلیق درآورده‌ایم.
او گفت: دعوت اولیه از این افراد صورت گرفته بود، اما وقتی بحث ویزا پیش آمد، تحولاتی ایجاد شد که قضیه را منتفی کرد. ما سیاسی نگاه نکرده‌ایم، اما با شرایط پیش‌آمده تابع قانون و مقررات جمهوری اسلامی هستیم.
دبیر بیست‌وچهارمین دوره جایزه کتاب سال در همین زمینه توضیح داد: در دوره‌های قبل اگر از نویسنده‌ای که برگزیده ما شده بود، دعوت می‌شد، اما به مراسم نمی‌آمد، جایزه او تعلیق می‌شد؛ اما در یک مورد که به علت تصادف یکی از نویسندگان که او نتوانسته بود به مراسم ما بیاید، دبیرخانه جایزه تصمیم گرفت سال بعد به آن‌ها جایزه بدهد .امسال هنوز درباره چگونگی اهدای جایزه به افرادی که نمی‌توانند در ایران حضور پیدا کنند، اما برگزیده جایزه ما شده‌اند، تصمیمی گرفته نشده است.
او گفت: برگزیدگان جایزه جهانی از کشورهای آمریکا، انگلیس، اسپانیا، رومانی، مالزی و ترکیه هستند.
در پایان این مراسم، از پوستر سی‌وچهارمین دوره جایزه کتاب سال رونمایی شد.
