آیا آمریکا و چین در آستانه جنگی واقعی قرار گرفته‌اند؟

به گزارش فرتاک نیوز، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» چاپ مسکو در تحلیلی می نویسد: "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا تاکنون با 18 تن از رهبران کشورهای خارجی مذاکره کرده، ولی تاکنون با "جی شین پینگ" رئیس جمهوری چین گفتگویی نداشته است. این نگرانی وجود دارد که در دولت جدید آمریکا روابط واشنگتن و پکن بشدت تیره شود.

دو گروه از دانشمندان چین شناس آمریکایی گزارشی را تهیه کرده اند که در آن خواستار یافتن راهی برای همکاری سازنده با چین شده اند. آنها به رئیس جمهوری آمریکا توصیه کرده اند که از تعهدات خویش مربوط به توافقنامه سال 1972 در رابطه با به رسمیت شناختن تایوان بعنوان بخشی از خاک چین سرباز نزند. به عقیده آنان، واشنگتن باید مذاکرات با پکن را ازسر بگیرد و در عین حال قدرت نظامی خود در منطقه آسیا را حفظ کرده و از معاملات تجاری که برای آمریکا منفعتی در پی ندارد، چشم پوشی کند.   

ترامپ تیرگی روابط واشنگتن و پکن را افزایش داد

به نوشته این روزنامه، در دورانی که "باراک اوباما" ریاست کاخ سفید را برعهده داشت، آمریکا و چین در خصوص برخی مسائل با یکدیگر اختلاف نظر و مشاجره داشتند. آمریکا از اقدامات چین در عرصه اقتصادی ناراضی بود، به حملات سایبری که به گفته آنها، توسط چین برنامه ریزی شده بود، اعتراض داشت و کشتی‌های نظامی خود را به نزدیکی جزایری در دریای چین جنوبی که پکن ادعای حاکمیت آنها را داشت، اعزام کرده بود. از زمانی هم که ترامپ به قدرت رسیده است، اوضاع بیش از گذشته وخامت پیدا کرده است. وی وعده داده است که توان نظامی آمریکا را در آسیا افزایش دهد و برای کالاهای چینی عوارض سنگین گمرکی وضع کند.

در چنین شرایطی است که چین شناسان آمریکایی متشکل از دانشمندان در دو اندیشکده: مرکز روابط آمریکا و چین و مدرسه سیاست جهانی و راهبردی در دانشگاه کالیفرنیا، گزارشی شامل 72 صفحه تهیه کرده اند که در آن توصیه هایی به دونالد ترامپ شده است. طبق اطلاعات روزنامه «نیویورک تایمز»، این کارشناسان برجسته هشدار داده اند که اگر آمریکا نتواند راه موثرتری برای همکاری با چین پیدا کند، عواقب تیرگی روابط واشنگتن و پکن می تواند بسیار وخیم و خطرناک باشد.

لزوم احترام به اصول حاکم بر روابط دوجانبه

آنها پیشنهاد کرده اند تا خط مشی شدیدالحن تری در قبال چین اتخاذ شود، ولی در عین حال اصولی که بر روابط دو کشور از سال 1970 برقرار بوده، بطور کامل رعایت شود. آنچه در این گزارش توصیه شده مغایر با خط مشی است که رئیس جمهوری جدید آمریکا در پیش گرفته است. تهیه کنندگان این گزارش یادآور شده اند که کاخ سفید باید از توافقات اقتصادی مشابه توافقات در چارچوب مشارکت فراآتلانتیکی که ترامپ آن را لغو کرده است، حمایت کند.

این دانشمندان به دولت آمریکا در خصوص نقض سیاست «چین واحد» از سوی واشنگتن هشدار داده‌اند. این مسئله گوشزد آشکاری به اظهارات ترامپ است که از آنها می توان نتیجه گرفت دولت آمریکا می تواند از اصول مبتنی بر روابط با چین که در زمان سفر "ریچارد نیکسون" رئیس جمهوری  وقت آمریکا به چین در سال 1972 مورد توافق قرار گرفته، عدول کند. بعد از این سخنان ترامپ بود که آمریکا روابط دیپلماتیک خود با تایوان را آغاز و روابط خویش با پکن را متوقف کرد.

چین شناسان آمریکایی همچنین به دولت جدید آمریکا توصیه کرده‌اند که هر چه سریعتر مبتکر انجام مذاکراتی با چین باشند و خواستار مشارکت دوجانبه برای حل و فصل مسائل کلیدی مانند مشکل هسته‌ای کره شمالی شوند.

"اولیور شل" رئیس گروه متحد چین شناسان گفته است: «ما در وضعیت بحرانی قرار داریم. روابط دو کشور بیش از پیش رو به خصومت گذاشته است. آمریکا باید تلاشهای مضاعفی را بکار بندد تا مذاکرات با پکن در بالاترین سطح آغاز شوند. در غیراین صورت خطر بروز جنگ واقعی بین دو کشور بسیار واقعی است.»

بالابردن عوارض گمرکی برای کالاهای صادراتی از چین هم راه منطقی و خوش آتیه ای نیست. "سوزان شرک" استاد دانشگاه کالیفرنیا در این رابطه گفته است: «ما نباید آنچه در طول سالهای متمادی بدست آورده ایم را دستکم بگیریم. در هر صورت چین یک بازار صادراتی بزرگ و شریکی کلیدی در حل و فصل مسائل بین المللی است. اگر همه چیز را از دست بدهیم، نه تنها باعث هرج و مرج در آسیا، بلکه بی ثباتی در عرصه اقتصاد جهانی خواهیم شد.»

در عین حال گروه متحد چین شناسان از دولت آمریکا خواسته اند تا حضور نظامی قدرتمند خود در آسیا را همچنان حفظ کند. به عقیده آنان همچنین لازم است تا از سیاستها و ابزار دیپلماتیکی مانند اعمال تحریمها و شکایت به دادگاه‌ها و توسل به دیگر ساختارهای بین المللی برای اتخاذ تدابیر پاسخگویانه در برابر اقدامات پکن استفاده شود.  

آمریکا باید برخورد محتاطانه‌ای با چین داشته باشد

"الکساندر لارین" کارشناس ارشد موسسه شرق دور آکادمی علوم روسیه در گفتگو با روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» یادآور شده است: «توصیه های چین شناسان آمریکایی کاملا منطقی به نظر می رسد. آنها این حقیقت را منعکس کرده اند که چین یکی از تاثیرگذارترین قدرتهای جهان و رقیب نظامی-سیاسی و اقتصادی آمریکاست. در پاسخ به این مسئله آمریکا به عرصه سیاست شدیدالحن تری وارد می شود، ولی ورود به این مرحله راحت نخواهد بود و چگونگی آن در بسیاری از موارد به روابط این دو قدرت بزرگ جهانی بستگی خواهد داشت.»

به عقیده این کارشناس، در چنین شرایطی توصیه های دانشمندان چین شناس آمریکایی کاملا بجاست. آنها پیشنهاد نکرده اند که آمریکا دست از مبارزه بردارد، هیچکس در آمریکا چنین خط مشی را جدی نمی گیرد. آنها توصیه کرده اند که رقابت با چین ادامه پیدا کند، ولی در این راه از روشهای متمدنانه استفاده شود. اگر بر اساس اصول برخورد نشود، آسیب وارده دوجانبه خواهد بود. لازم است تا برای حل مشکلات مذاکره صورت بگیرد.

لارین می افزاید: «پیشنهاد حفظ توان نظامی قدرتمند در آسیا نیز قابل توجه است. آمریکا نمی تواند یکباره از آسیا خارج شود. این به منزله از دست دادن اعتماد متحدین آن در منطقه و از دست دادن مواضع قدرتمند اقتصادی می شود که آمریکا برای بدست آوردن آن تلاش زیادی کرده است. هرچند متحدینی مانند فیلیپین تا حدودی به طرف چین سوق پیدا کرده است و ایالات متحده می خواهد نشان دهد که آنها از چنین کشورهایی حمایت می کنند. به نظر می رسد خط مشی آتی ترامپ در رابطه با چین بر اساس توصیه های متخصصان در زمینه چین پایه گذاری شود. در هر صورت این برخورد عاقلانه ای برای ممانعت از تیرگی بیش از پیش روابط آمریکا و چین خواهد بود.»