چطور دست بایدن برای حماس رو شد؟

متن پیش رو سرمقاله وطن امروز به قلم حنیف غفاری است که در ادامه می‌توانید بخوانید: ژنرال جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در ارتباط با جریان «ناموفق» مذاکرات غزه در قاهره ابراز تاسف کرد و گفت: «دیدارها فعلا به پایان رسیده و مذاکرات دچار بن‌بست شده است».

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا بلافاصله پس از اظهارات کربی، مدعی شد اگر اسرای صهیونیست فورا آزاد شوند، آتش‌بس همین فردا در دسترس است. تجمیع مواضع سران آمریکا در قبال مذاکرات قاهره، ما را به سوی یک گزاره رهنمون می‌سازد: آمریکا در شکست مذاکرات غزه دست داشته است. کاخ سفید اصرار دارد خود را به عنوان یک «واسطه‌گر» در مذاکرات غزه نشان دهد تا از این طریق، تاکتیک تفکیک ظاهری بازی خود از تل‌آویو را عملیاتی سازد! حتی در مواردی مقامات وزارت خارجه آمریکا در کسوت مجریان اخبار تلویزیونی صرفا روایتگر مذاکرات قاهره و دوحه بوده‌اند؛ گویا آنها یک بازیگر مستقل از رژیم صهیونیستی  محسوب می‌شوند!

حماس بارها تاکید کرده است آمریکا به واسطه حمایت مستقیم، عملیاتی، فرامتنی و امنیتی از نسل‌کشی فلسطینیان، در کنار صهیونیست‌ها حکم عامل جنگ و کشتار را دارد و نمی‌تواند با شانتاژ تبلیغاتی، چنین حقیقتی را وارونه جلوه دهد. این قاعده در قبال مذاکرات قاهره نیز صادق است. بازی صهیونیست‌ها و واشنگتن در قبال مذاکرات آتش‌بس، کاملا در همپوشانی با یکدیگر تعریف شده و کمترین تمایزی میان آنها وجود ندارد. حتی بخش اعظمی از اختلافات تاکتیکی به وجود آمده میان واشنگتن و تل‌آویو در ماجرای حمله به رفح، ناشی از تاثیر جنگ بر موقعیت سیاسی دموکرات‌ها در کاخ سفید است.

اما سوال اصلی این است: چرا آمریکا و رژیم اشغالگر قدس مانع به نتیجه رسیدن مذاکرات قاهره شده‌اند؟پاسخ این سوال را باید در مواضع اخیر بایدن جست‌وجو کرد. همان گونه که اشاره شد، رئیس‌جمهور آمریکا تاکید کرده است اگر حماس اسرای صهیونیست (همه اسرا) را آزاد کند، آتش‌بس (موقت) در دسترس است. بایدن به صورت ناخواسته از تاکتیک مشترک واشنگتن و تل‌آویو در مذاکرات قاهره رونمایی کرده است. این تاکتیک «خلع سلاح حماس» از طریق بازگرداندن اسرا به اراضی اشغالی است. بر این اساس، با آزادی اسرای صهیونیست، حماس دیگر برگ برنده‌ای در نوار غزه نخواهد داشت و رژیم اشغالگر قدس پس از پایان دوران آتش‌بس موقت ( و حتی در دوران همان آتش‌بس 42 روزه)، حملات وحشیانه و گسترده خود به رفح و دیگر نقاط نوار غزه را تکمیل خواهد کرد.

آمریکا و رژیم صهیونیستی در ازای یک «آتش‌بس غیرتضمینی و محدود» تقاضای «آزادی همه اسرای صهیونیست» را مطرح کرده‌اند! از این رو مطالبه حماس مبنی بر لزوم ارائه تضمین از سوی رژیم اشغالگر قدس و آمریکا درباره پایان قطعی جنگ و عقب‌نشینی صهیونیست‌ها از غزه، غیرقابل تغییر است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در پشت پرده تلاش مضاعفی را در راستای تحمیل آتش‌بس یکطرفه به حماس انجام دادند. بدیهی است حماس نه‌تنها تن به چنین معامله خفت‌باری نمی‌دهد، بلکه عزم خود را جهت صیانت از داشته‌های خود در مصاف با واشنگتن و تل‌آویو تقویت خواهد کرد.

حماس پرونده اسرای صهیونیست را با ترکیبی از «ابهام تاکتیکی» و «درخواست مابه‌ازای تضمین شده» پیش می‌برد. این همان مذاکره‌ای است که برای آمریکا و رژیم اشغالگر قدس از صحنه جنگ هم بدتر است. مقامات کاخ سفید در طول مذاکرات قاهره، بارها تلاش کردند حماس را در دوراهی «بد» و «بدتر» قرار دهند، با این حال مقاومت اسلامی فلسطین اجازه شکل‌گیری این معادله مخدوش را نداد. در این میان، خوش‌بینی غیرعامدانه یا فریبکاری عامدانه برخی واسطه‌گران مذاکرات تاثیری بر تغییر خطوط قرمز حماس نداشته و مقاومت فلسطین، در هر 2  میدان جنگ و مذاکره، دشمن را زمینگیر کرده است. حماس بارها اعلام کرده است هر گونه توافقی در قاهره باید ناظر بر آتش‌بس دائم در نوار غزه باشد. مقاومت فلسطین به درستی بر این باور است انعقاد یک آتش‌بس مبهم و تفسیرپذیر (به لحاظ حقوقی و عملیاتی) مصداق تغییر موازنه بازی به سود آمریکا و صهیونیست‌هاست.

بسیاری از تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل، نتوانسته‌اند چشمان خود را بر قدرت حماس در تحلیل صحنه مذاکرات ببندند. کار به جایی رسیده است که دومینوی استعفای مقامات ارشد اطلاعاتی و نظامی در اراضی اشغالی به دلیل عدم تحقق اهداف اعلامی در نوار غزه تسریع شده و آینده جنگ غزه حکایت از وقوع بحرانی تمام‌عیار در تل‌آویو دارد. حماس نه تنها در عملیات توفان الاقصی بدترین ضربه ممکن را به رژیم اشغالگر قدس وارد کرد، بلکه در جنگ ۷ ماهه اخیر نیز حماسه ۷ اکتبر را با جنگی هوشمندانه و مقتدرانه تکمیل کرده است. مقاومت فلسطین  کاملا آگاه است که رژیم اشغالگر قدس به واسطه عدم دستیابی به ۳ هدف اعلامی خود «آزادی اسرای صهیونیست بدون مذاکره و آتش بس»، «نابودی حماس» و«اشغال نوار غزه»، اکنون در صحنه مذاکرات مستاصل و آسیب‌پذیر است. در چنین شرایطی دلیلی برای امتیازدهی به واشنگتن و تل‌آویو وجود ندارد.