در چه سنی ممکن است یک‌شبه پیر شویم؟

 بسیاری از ما دوست داریم خیال کنیم که جوان‌تر ازآنچه هستیم به نظر می‌رسیم و به‌تدریج و باشکوه پیر می‌شویم، اما همان‌طور که هر کسی با اشتباه باز کردن دوربین تلفن همراهش یکباره با خودش مواجه می‌شود و یکه می‌خورد، طبیعت نیز می‌تواند بسیار ظالم باشد و ما را یک‌باره شوکه کند.

اکنون به لطف تحقیقات علمی جدید، که ماه گذشته منتشر شد، این موضوع رسما تایید شده است. بدن ما به جای زوال تدریجی و آهسته، در اویل ۴۴ سالگی و در۶۰ سالگی به طرز چشمگیری تغییر می‌کند. مطالعه دانشگاه استنفورد انفجارهای سریع پیری را در سطح مولکولی در این سنین کشف کرد و آن‌ها را «لبه‌های صخره» زوال ناگهانی توصیف کرد.

با اینکه معمولا این تغییرات در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ زندگی رخ می‌دهند، پیری چشمگیر ممکن است در مقاطع دیگری از زندگی رخ بدهند. محققان معتقدند که این امر به میزان  استرس زندگی یا انگیزه‌های رفتاری ما مربوط است.

محققان این مطالعه، که نتایج آن در مجله «نیچر ایجینگ» (Nature Aging) منتشر شد، ۱۰۸ شرکت‌کننده ۲۵ تا ۷۵ ساله را در کالیفرنیا زیر نظر گرفتند که برخی از آنان نزدیک به هفت سال زیر نظر بودند. هدف این مطالعه ردیابی مولکول‌های در حال تغییر، به‌ویژه آران‌اِی (RNA)، پروتئین‌ها و میکروبیوم‌ها بود. 

همان‌طور که ذکر شد، محققان دریافتند که به‌جای پیری خطی و تدریجی در طول سال‌ها، اکثر مولکول‌هایی که آن‌ها ردیابی کردند، زمانی که افراد ۴۴ یا ۶۰ ساله بودند پیری سریع را موجب می‌شدند. در حدود سن ۴۰ سالگی، افراد در متابولیسه کردن( تغییر در ساختار شیمیایی) کافئین و الکل کمتر موفق بودند و در ۶۰ سالگی اوضاع حتی وخیم‌تر می‌شود.

همچنین اثبات شد که آسیب‌های عضلانی و تجمع چربی در این سنین بیشتر است. یکی از دلایل مهم این تغییرات این است که پروتئین‌هایی که از بافت‌ها نگه‌داری می‌کنند، مانند پوست و ماهیچه‌ها، با گذشت زمان تحلیل می‌روند.

تحقیقات بیشتری برای درک صحیح چگونگی تغییر این پروتئین‌ها و سایر مولکول‌های مهم در طول زمان مورد نیاز است؛ اما این مطالعه فصل جدیدی را در مجموعه مطالعات پیشرویی که به کشف این اسرار اختصاص دارد گشوده است.

دکتر مایکل اسنایدر، پروفسور دانشگاه استنفورد در ژنتیک و یکی از محققان این مطالعه، می‌گوید که ممکن است به جای اینکه عوامل بیولوژیکی برخی از این تغییرات را هدایت کنند، سبک زندگی یا انگیزه‌های رفتاری این گروه‌های سنی با این تغییرات مرتبط باشند. برای مثال، اختلال در متابولیسم الکل می‌تواند ناشی از افزایش مصرف الکل در اواسط دهه ۴۰ زندگی افراد باشد که اغلب یک دوره استرس‌زا در زندگی است.

این گروه قصد دارد محرک‌های این خوشه‌های تغییر را بررسی کند، اما به گفته محققان، وجود این خوشه‌ها هرچه باشد، به لزوم توجه افراد به سلامت خود، به‌ویژه در دهه ۴۰ و در ۶۰ سالگی اشاره دارد. این توجه پیشگیرانه کارهایی است مانند افزایش فعالیت‌های ورزشی برای محافظت از قلب و حفظ توده عضلانی در هر دو دوره سنی، یا کاهش مصرف الکل در ۴۰ سالگی که توانایی بدن در متابولیسم آن کاهش می‌یابد.

اسنایدر گفت: «من معتقدم که تا زمانی که هنوز سالم هستیم باید سعی کنیم سبک زندگی‌مان را تنظیم و هماهنگ کنیم.»