آیا ترامپ دنبال حمله نظامی به ایران است؟

حسام الدین برومند-تحلیلگر سیاسی: سخنان دوباره ترامپ درباره مذاکره با ایران خبرساز شده است. او این بار در نشستی خبری تلاش کرد به گونه ای صحبت کند که به اصطلاح مساله مذاکره با ایران را فیصله بدهد! برای همین ترامپ مدعی شد : «با ایران به لحظات نهایی رسیده‌ایم» و این درشت گویی را هم ضمیمه ادعای خود کرد که نمی‌تواند اجازه دهد تهران به «سلاح هسته‌ای» دست پیدا کند! واقعیت این است که رفتار سیاسی ترامپ، منطبق بر «معامله» است و راهبرد او در معامله، «تهدید و عملیات روانی» است.

ترامپ در ماجرای تحقیر «زلنسکی» و فشار به او برای تصرف معادن اوکراین، در تحقیر «جاستین ترودو» برای پیوستن کانادا به امریکا به عنوان ایالت پنجاه و یکم، در ماجرای تغییر نام خلیج مکزیک به خلیج امریکا!، در تصاحب جزیره گرینلند از دانمارک!، در آنچه که بازپس گیری کانال پاناما عنوان می کند و مصداق هایی از این دست همواره با تهدید و زور و عملیات روانی به پیش رفته است اما اشتباه محاسباتی ترامپ این است که فکر می کند این روش لزوما در هر زمانی و در مورد هر کشوری جواب می دهد.

ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خودش که از الان هم کمی به اصطلاح دیوانه تر رخ می نمود، مدعی شد که پروژه فشار حداکثری در مورد ایران با هدف فلج کردن صادرات نفتی کشورمان به گونه ای خواهد بود که ایرانی ها جشن 40 سالگی خود را برگزار نخواهند کرد ولی او در این صحنه شکست خورد. همچنانکه ترامپ در همان دوره اول ریاست جمهوری خود می خواست طرح معامله قرن در مورد فلسطین را عملیاتی کند ولی باز هم شکست خورد. گفتنی است؛ ترامپ برای اینکه معامله مدنظر خودش را ببرد به اهرم تهدید نظامی متوسل می شود و مدعی است که روی دیگر عدم مذاکره، «جنگ» است تا به اصطلاح این فشار نظامی را تضمینی برای عملیات روانی خود بکار بگیرد.

اما مساله، ارزیابی همه جانبه «حریف» است که صحنه واقعیت را روشن تر می کند. در همان دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، او وقتی ایران را تهدید نظامی از جانب رژیم اسرائیل کرد، «برژینسکی»، مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده در مصاحبه با هاآرتص گفت: « فکرنمی کنم که امریکا به راستی برای یک گزینه نظامی واقعی درمورد ایران، برنامه ای داشته باشد.» اکنون نیز که ترامپ بر مذاکره با ایران مانور می دهد و بلافاصله سعی می کند القاء نماید که اگر مذاکره نشود، گزینه بعدی حمله اسرائیل به ایران است! واقعیت حاکی از آن است که او همچنان به دنبال امتیازگیری از ایران است و از مذاکره می گوید تا به اصطلاح توپ را در زمین ایران انداخته باشد و با تهدید و عملیات روانی بعدی، شرایط را برای توافقی که در سودای آن است آماده کند.

سوال روشن این است که واقعا ترامپ به گزینه حمله به ایران فکر می کند؟ این گزینه چقدر واقعی است؟ پاسخ را از نگاه متفکر برجسته امریکایی درروابط بین الملل می توان دنبال کرد. همین ماه گذشته بود که «جان مرشایمر» استاد دانشگاه شیکاگو و نظریه پرداز «رئالیسم تهاجمی» به صراحت گفت: «ادامه یافتن جنگ‌های اسرائیل در منطقه به نفع امنیت ملی آمریکا نیست. با وجود حضور افراد تندرو در کابینه ترامپ، او به‌دنبال جنگ با ایران نیست.» بنابراین باید در برابر ترامپ هم با صبوری و هم با هوشمندی برخورد کرد و عمیات روانی را از واقعیت جدا کرد. محاسبه ترامپ و دولت او این است که به جنگ با ایران نیایند و ناگفته پیداست که اسرائیل هم بدون اجازه امریکا، توان حمله به ایران را ندارد. تنها مساله ای که گزینه جنگ را پررنگ می کند این است که محاسبات ترامپ و امریکا را عوض کنند و این موقعی اتفاق می افتد که سیگنال ضعف از داخل و از سوی برخی جریان های خاص سیاسی به بیرون داده شود و حریف بپندارد که ایران تحت هیچ شرایطی جنگ نمی کند. همه نکته این است که تله نجنگیدن، اندازه تله جنگیدن خطرناک است. توازن بین این دو بسیار مهم است. برای نجنگیدن نیز باید آماده جنگ بود. مراقب باشیم در جنگ محاسبات، محاسبات را عوض نکنند.