سبد کالا و هزاران حاشیه

به گزارش فرتاک نیوز، اگر بخواهیم علمکرد دولت روحانی را در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و رفاهی و ... طی 3ساله گذشته مرور کنیم یکی از طرح های ناموفق دولت تدبیر توزیع " سبدکالا" در 13بهمن ماه 92 بود. سبدی که با هزاران حاشیه همراه شد.  دولت یازدهم با هدف کمک به اقشار محروم تصمیم به توزیع سبدکالایی گرفت که با انتقادهای بسیاری همراه شد.

از ماجرای پیامک های واقعی و تقلبی گرفته تا تشخیص واجدین شرایط دریافت سبد و تبعیض آشکار میان کارگران و کارمندان و... خلاصه اشکالات سبد کالایی زمانی شکل عینی به خود گرفت که از روز 13 بهمن ماه فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سراسر کشور اقدام به توزیع نخستین سبد کردند.

از صبح همان روز صف‌های طویل در برابر این فروشگاه‌ها آن هم در سرمای شدید زمستان شکل گرفت و هرچه زمان هم گذشت بر تعداد متقاضیان افزوده شد. کمبود مکان‌های توزیع، بی‌کیفیتی برخی کالاهای سبد، اطلاع‌رسانی ضعیف و تبعیض آشکار میان حقوق‌بگیران دولتی و غیردولتی، کارمند و کارگر، بازنشسته و شاغل، عدم حفظ کرامت شهروندان و... همگی از جمله مشکلات طرح سبد کالا بود که با شروع کار نمایان شد.

اما در این میان سکوت تعداد زیادی از مسئولان دولتی خصوصاً وزرای ذیربط نظیر صنعت و معدن و تجارت، اقتصاد و... نشان از آن دارد که هیچ یک از مقامات مسئول نیز حاضر نیستند مسئولیت این آشفتگی و نابسامانی در اجرای طرح سبد کالا را بپذیرد.

 پس از آنکه تبعیض آشکار دولت بین کارگران وکارمندان در رسانه ها نمود پیدا کرد علی ربیعی، وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی شب 13بهمن ماه 92 پیش دستی کرد و در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد: در مرحله بعد که یکی دو هفته آینده آغاز می شود همه مستمری بگیران تامین اجتماعی ، مشمول دریافت سبد خواهند شد و بلافاصله به همه کارگران مشمول کار سبد کالا تحویل می شود.

خلاصه با گذشته 2روز از توزیع سبد کالا در کشور، بسیاری از مردم و نمایندگان مجلس نسبت به توزیع سبد انتقاد کردند و خواهان تجدید نظر دولت در این رابطه شدند.

یکی از ایرادهای عمده توزیع سبدکالا شرط مشمولین دریافت این سبد برای درآمد کمتر از 500 هزار تومان بود. در حالی که قرار بوداز13 بهمن ماه توزیع سبد کالایی آغاز شود، وزارت صنعت و تجارت به طور ناگهانی یکی از شروط سرپرستان خانوار مشمول دریافت این سبد را درآمد ماهانه زیر 500 هزار تومان اعلام کرد.

 البته نکته قابل توجه این است که شرط حقوق کمتر از 500هزار تومان صرفا برای سرپرستان خانوارهای مستمری‌بگیر تأمین اجتماعی و سرپرستان خانوارهای کارگران مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی لحاظ شده  بود و کارکنان شاغل و بازنشسته دولت شامل چنین شرطی نمی شدند. بر این اساس به راحتی تضاد در مصوبات دولتی مشاهده می شد.از سوی دیگر دولت نتوانسته بود آمار مشاغلی مانند کارگران فصلی، رانندگان تاکسی، کشاورزان و مشاغلی از این قبیل که به هیچ سازمان و ارگانی وصل نبوده و تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی نیستند را به دست آورد.

درحالی که توزیع سبد کالایی در اختیار سرپرستان خانوار مشمول قرار گرفت که تخصیص نیافتن این سبد کالایی به کارگرانی که تحت پوشش بیمه نبودند و همچنین برخی از کارگران فصلی، رانندگان تاکسی، نانوایی‌ها، کارگران غیر بیمه‌ای و روزمزد انتقاداتی را نسبت به نحوه تخصیص این سبد کالایی به دنبال داشت.اقدام وزارت صنعت در عمل در تضاد با مصوبه دولت بود. اما مسئله اینجاست که تاوان ضعف دولت در پایه آماری کشور را باید کارگران فصلی، کشاورزان، رانندگان تاکسی و مشاغلی از این قبیل که به هیچ سازمان و ارگانی وصل نبوده و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نبودند پرداخت کردند و از دریافت سبد کالایی محروم شدند.

 قرار دادن بسته های برنج هندی از دیگر نقدهایی بود که به کیفیت سبد کالایی دولت یازدهم وارد شد. قرار گرفتن برنج هندی در سبد خانوار نگرانی‌هایی را ایجاد کرد. برنج  های هندی به دلیل آلودگی زمین‌ها در هند و استفاده نابجا از کودهای شیمیایی سابقه خوبی در زمینه سلامت ندارند. حتی اگر احتمال کمی وجود نداشته باشد نمی‌توان سلامت جامعه را به مخاطره انداخت. در حالی که دولت مدعی ایجاد عدالت در جامعه بود متأسفانه در آن مقطع زمانی موفق به توزیع سبد کالا با دعالت، کیفت و در شأن مردم نشد.

وضعیت توزیع سبد کالا تا حدی مورد انتقاد قرار گرفت که  اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس وقت نسبت به این موضوع انتقاد کردند و طی نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور نسبت به نحوه سازمان‌دهی طرح توزیع سبدکالا ابراز نگرانی کردند.

این کمیسیون طی نامه‌ای به رئیس جمهور نسبت به برخی نواقص توزیع سبد کالا بین نیازمندان اظهار نگرانی کرد.

متن این نامه بدین شرح است.

جناب آقای دکتر روحانی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

بدینوسیله از زحمات شما و دولت محترم برای سازمان‌بخشیدن به مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها و توجه ویژه به اقشار آسیب‌پذیر قدردانی می‌شود لذا این طرح با وجود مزایا دارای محدودیت‌های عمده‌ای است که سبب گردیده تعدادی کثیری از مردم به مجلس شکایت کنند. انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک این محدودیت‌ها مرتفع گردند. برخی از محدودیت‌های سبد کالای خانوار عبارتند از :

1- همه اقشار آسیب‌پذیر جامعه به خوبی ردیابی نشده‌اند. مهمترین آسیب این طرح این است که تعریف عملیاتی روشن، جامع و مانع از قشر آسیب‌پذیر ارائه نشده است. پیامبران این طرح این است که اقشار آسیب‌پذیری مانند زنان سرپرست خانوار که تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) نیستند خانواده‌هایی که از بیمار خاص مراقبت می‌کنند خانواده زندانیان، کارگران فصلی، روستائیان کم درآمد و اقشار دیگر مشمول طرح سبد خانوار نشدند.

2- شرط حقوق زیر 500 هزار تومان برای مشاغل دولتی لحاظ نشده است به این ترتیب افرادی با حقوق بالا شامل حال این طرح می‌شوند.

3- افرادی هستند که به دلیل ناتوانی در پرداخت نتوانستند بیمه شوند و یا برخی از کارفرماها در بیمه کردن کارگران خود کوتاهی نموده‌اند. حذف این گروه از مصداق بی‌عدالتی است.

4- در برخی موارد مشاهده گردیده است که سبد کالای خانوار به خانواده‌هایی که تحت پوشش طرح قرار دارند تعلق نگرفته است. مشکلاتی که عنوان شد ضرورت ایجاد یک بانک اطلاعاتی برای شناسایی اقشار کم درآمد را تأکید می‌کند. این بانک‌ها نه تنها برای هدفمندی یارانه‌ها بلکه برای سیاست‌گذاری بلند مدت سودمند خواهد بود.

5- در برخی از مناطق مشکلاتی در توزیع کالا وجود داشته که موجب ازدحام مردم و بروز مشکلاتی شده است. توصیه می‌شود که سازمان‌دهی دقیقی برای توزیع کالا در نظر گرفته شود.

6- قرار گرفتن برنج هندی در سبد خانوار نگرانی‌هایی را ایجاد کرده برنج هندی به دلیل آلودگی زمین‌ها در هند و استفاده نابجا از کودهای شیمیایی سابقه خوبی در زمینه سلامت ندارند. حتی اگر احتمال کمی وجود نداشته باشد نمی‌توان سلامت جامعه را به مخاطره افکند. هدف مشترک مجلس و دولت ایجاد عدالت در سطح جامعه است و امیدوار هستیم با توفیق الهی و برطرف ساختن موانع در جلب رضای خداوند عدالت‌گستر و مردم فهیم و صبور ایران گام مؤثری برداشته شود.

 به گزارش تسنیمف"...صدقه گرفتن افتخار نیست صدقه دادن افتخار است؛ ما اگر زندگی مردم را خوب کنیم مردم با افتخار مالیات به دولت می دهند،  نیاز ندارند دست به سوی دولت دراز کنند، من می خواهم کاری کنم دولت به سوی مردم دست دراز کند..." این جملات بخشی از صحبتهای رئیس جمهور در خرداد 92 در گفت‌وگوی ویژه خبری صدا و سیما بود.

 درحالی که روحانی معتقد بود کاری می کند که دولت به سوی مردم دست دراز کند، وضعیت معیشتی مردم هنگام توزیع سبد کالا به گونه ای بود که مردم با ایستادن در صف های طویل آن هم در سرمای شدید زمستان ناشی از سفره تنگ و دشوار زندگی آنها بود. به عبارت بهتر دولت از همان روزهای ابتدای فعالیت خود نتوانست شرایط اقتصادی را برای مردم مهیا کند که در وجه اول عدالت و در نگاه بعدی کیفیت و آسایش را برای مردم به ارمغان بیاورد، بلکه شرایط در توزیع سبد کالا به گونه ای پیش رفت که بدون شک به اعتقاد کارشناسان اقتصادی یکی از طرح های ناموفق دولت "تدبیر" در کارنامه کاری اش توزیع سبد کالا است.