چرا پوشش انتخابات در انحصار صداوسیما قرار گرفته است؟

به گزارش فرتاک نیوز، مدتی است که برنامه‌های تبلیغاتی صداوسیما برای نامزدهای این دوره از انتخابات ریاست جمهوری در حال تهیه و پخش است، اما انحصار تهیه و انتشار اخبار آن خصوصا در مناظره‌ها تنها در اختیار این سازمان قرار داده شده است و نه تنها هیچ منبع خبری دیگری از سایر رسانه‌های کشور در انتشار بدون واسطه این اطلاعات سهیم نیست، بلکه حتی از حق حضور در این برنامه‌ها نیز محروم است و راه دیگری برای کسب اطلاعات در اختیار ندارد.

در روزهای گذشته مراسم قرعه‌کشی برنامه‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری، در حالی با حضور نمایندگان این نامزدها، اعضای کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری و نمایندگانی از صداوسیما از جمله عبدالعلی علی‌عسکری (رئیس رسانه ملی) در سالن همایش ها برگزار شد که از خبرنگاران و عکاس‌های سایر رسانه‌های رسمی برای حضور در این مراسم دعوت نشده بود؛ اما چهار سال قبل علاوه بر خبرنگاران صداوسیما، خبرنگاران و عکاسان رسانه‌های دیگر نیز حضور داشتند و از نزدیک شاهد برگزاری قرعه‌کشی بودند.

در ادامه‌ی این رویکرد، در نخستین مناظره میان کاندیداها که در ساختمان جام جم برگزار شد هم تنها به خبرنگاران، عکاس‌ها و تصویربرداران صداوسیما یا رسانه‌های وابسته به این سازمان اجازه حضور داده شد و تنها آنها می‌توانستند از نزدیک با هر یک از کاندیداها گفت‌وگو کنند.

در این راستا تصاویری که در سایر رسانه‌های رسمی از این مناظره منتشر می‌شود، از منبع خبری صداوسیما دریافت شده‌ و به همین خاطر هم اغلب محدود و مشترکند.

در این میان برخی از اهالی رسانه معتقدند که در روند به اشتراک گذاشتن اطلاعات صداوسیما با دیگر رسانه‌ها نیز مشکلاتی وجود دارد؛ فقدان اعلام یا اعلام دیرهنگام اطلاعاتی همچون نام مجری برنامه مناظره و نام کارگردان‌های مستندهای انتخاباتی از جمله این موارد است که باعث جلوگیری برقراری لینک مستقیم اهالی رسانه با تولیدکنندگان و دست‌اندرکاران برنامه‌های انتخاباتی می‌شود.

حضور خبرنگاران و عکاس‌ها در تمام برنامه‌های انتخاباتی نامزدها از این جهت حائز اهمیت است که هر رسانه‌ای بدون واسطه می‌تواند اطلاعات را ثبت و در اختیار مخاطبان خود قرار دهد و همچنین از تصور پرداخت‌های یک‌سویه‌ی احتمالی به این رویدادها نیز جلوگیری می‌شود.

از سوی دیگر با وجود پخش روزانه برنامه‌های انتخاباتی هر یک از نامزدهای دوازدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری از صداوسیما، تیترهای درشت انتخاباتی مطبوعات، پخش نخستین مناظره انتخاباتی شش کاندیدا و برگزاری همایش‌های گوناگون برای اجتماع حامیان هر یک از نامزدها، به اعتقاد بسیاری هنوز فضای جامعه آنطور که باید انتخاباتی نشده است و شور و هیجان چندانی ندارد.

برخی عملکرد رسانه‌ها را در ایجاد فضای انتخاباتی در جامعه به چالش می‌کشند و عده‌ای هم نحوه برگزاری مناظره‌ها و به طور کلی برنامه‌های تبلیغاتی کاندیدها را در صداوسیما در ایجاد نشدن فضای پرهیجان انتخاباتی تاثیرگذار می‌دانند. عده‌ای هم بر این باروند که دادن انحصار اخبار برنامه‌های تبلیغاتی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به یک رسانه مشخص، باعث کاهش تب و تاب انتخاباتی در سایر رسانه‌ها و متعاقباً جامعه می‌شود.

در این راستا محمدرضا خوشرو، استاد ارتباطات معتقد است که «با توجه به اهمیت انتخابات ریاست جمهوری کشوری مانند ایران، رویدادهای انتخاباتی برای رسانه‌ها media event تلقی شده و مخاطبان، داخلی و خارجی هستند؛ چراکه جدا از رسانه‌های بین‌المللی و افکار عمومی، اندیشکده‌ها، موسسات تحقیقاتی، نهادهای دولتی، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های خارج از کشور مناظره‌های داخل ایران را دنبال می‌کنند تا بر اساس این مناظره‌ها، تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های سناریوهای اقدامات آینده خود و دیگر کنشگران منطقه ای و جهان را برآورده و بعضا طراحی کنند. بنابراین نامزدهای محترم و همکارانشان باید مهندسی شده‌تر وارد برنامه می‌شدند و برای وقت افکار عمومی و نخبگان داخلی و بین‌المللی ارزش بیشتری قائل می‌شدند تا خط سیر مشخصی که یک نامزد در مباحث اجتماعی دنبال می‌کند برای مخاطبان برنامه تبیین و تنویر شود.»

همچنین محمد سلطانی‌فر، استاد ارتباطات نیز درباره فضای انتخاباتی جامعه و نقش رسانه‌ها در ایجاد این فضا، می‌گوید: «هنوز فضای انتخاباتی آنطور که باید شکل نگرفته است. متاسفانه رادیو و تلویزیون ما محوریت اصلی را خودش به عهده گرفته، تنها مرد محله شده است و خودش درباره مصحلت مردم، انتخابات و کاندیدها تصمیم می‌گیرد؛ تا زمانی هم که او تصمیم بگیرد، همین اتفاق می‌افتد.»