نکاتی در موقع مواجه شدن با زلزله که متاسفانه انجام نمی دهید

بیش از دو هفته از وقوع زلزله ۵.۲ ریشتری در حوالی مرز استان‌های تهران و البرز می‌گذرد، بهتر می‌توان واکنش مردم و مسئولان را بررسی کرد.

این زلزله حدود ساعت ۲۳ و ۲۷ دقیقه چهارشنبه ۲۹ آذر در تهران، البرز، قزوین، مرکزی و گیلان احساس شد آنچه در این میان حائز اهمیت است واکنش نادرست مردم و حتی مسئولان در مواجهه با این بلای طبیعی است.

پایتخت نشینان تنها دقایقی پس از وقوع زلزله به خیابان‌ها آمدند سوار بر خودروهایشان شدند؛ باک بنزین خودروهایشان را پر کردند، برخی به سطح شهر رفته و تعدادی دیگر راهی استان‌های شمالی کشور شدند.

تردد و توقف در اتوبان‌های سطح شهر در پاره‌ای موارد موجب مسدود شدن خیابان‌ها شد و صدای مسئولان امدادی را درآورد.

مرتضی سلیمی رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر طی مصاحبه‌ای در نیمه همان شب از مردم خواست مسیر خیابان‌ها را برای تردد احتمالی خودرو‌های امدادی باز کنند.

برخی دیگر از مردم که برای فرار از زلزله به سمت شهر‌های شمالی می‌رفتند بخاطر ریزش کوه در مسیر جاده چالوس با ترافیک مواجه شدند. این در حالی است که کارشناسان، واکنش مردم در مواجهه با زلزله را نادرست و به دلیل ناآگاهی آنان در نحوه برخورد با حوادث طبیعی ارزیابی کردند.

شهریار مزید آبادی، مدرس امداد و نجات گفت: واکنش تهرانی‌ها در شب وقوع زلزله را نادرست دانست و گفت: مرکز این زلزله در تهران نبود و برخی از مردم که به سمت شهر‌های شمالی حرکت کردند به جای فرار از زلزله به سمت مرکز وقوع زلزله حرکت کردند؛ که نشان از ناآگاهی مردم در مواجهه با زلزله دارد.

مزید آبادی، واکنش مسئولان در مصاحبه‌های تلویزیونی در ساعات اولیه پس از وقوع زلزله را نیز اشتباه دانست و گفت: مسئولان نیز عملکردشان مانند زلزله کرمانشاه بود و به جای آرامش بخشی به مردم و آموزش رفتار‌های درست در هنگام وقوع زلزله، مردم را به خروج از منازل توصیه می‌کردند.

این مدرس امداد و نجات گفت: بسیاری از مردم در زلزله اخیر تهران با وحشت از ساختمان‌ها خارج شدند و حدود ۱۱۵ نفر در هنگام فرار مصدوم شدند و حتی همراه داشتن لباس گرم و کلید ساختمان را فراموش کردند.

مزید آبادی بهترین واکنش در هنگام این گونه زلزله‌ها را پناه گیری صحیح بیان کرد و گفت: پناه گرفتن (نشستن و محافظت از سر به کمک دست، بالش و کتاب) در کنار دیوار و ستون‌های اصلی ساختمان و نفس عمیق کشیدن از رفتار‌های درست هنگام وقوع زلزله است.

وی همچنین محکم کردن لوستر‌ها به سقف و دوری از شیشه را از موارد مهم برای کاهش خطرات ناشی از زلزله اعلام کرد و گفت: تهیه کردن کیف مجهز به وسایل امدادی از جمله ضروریات است.

این کارشناس امداد و نجات، قطع کردن برق و گاز را نیز یکی دیگر از واکنش‌های درست پس از وقوع زلزله دانست و گفت: مکالمات طولانی مدت پس از وقوع زلزله منجر به اختلال در شبکه تلفن و در ادامه نگرانی در میان مردم می‌شود.

مزید آبادی در ادامه دلیل رفتار‌های نادرست مردم را ناآگاهی و آموزش ندیدن مردم دانست و گفت: البته واقعیت این است که مردم ما نیز علاقه‌ای به فراگیری آموزش‌های امدادی ندارند.

وی با اشاره به یکی از طرح‌های جمعیت هلال احمر، خانواده آماده در مخاطرات (خادم) گفت: در این طرح افراد آموزش دیده به در منزل افراد رفته و به آن‌ها مهارت‌های امداد و نجات را آموزش می‌دهند؛ ولی آنچه در این زلزله شاهد بودیم این است که مردم همچنان ضرورت فراگیری مهارت‌های امداد و نجات را درک نکردند.

این مدرس امداد و نجات، نقش رسانه‌ها را در این امر مهم ارزیابی کرد و گفت: رسانه‌ها در کنار آموزش مهارت‌های زندگی، باید مهارت‌های امداد و نجات را به مردم آموزش دهند.

وی همچنین مهارت‌های مواجهه با زلزله را تنها به منازل محدود ندانست و گفت: افراد باید مهارت مواجهه درست با زلزله را در اماکن دیگر همچون محل کار، مراکز خرید و مترو‌ها را نیز فرا گیرند. به گفته مزید آبادی، فراگیری مهارت‌های امدادی نیز نیاز به باز آموزی مداوم برای واکنش بهتر دارد.

مصدومیت افراد هنگام فرار از زلزله

مرتضی سلیمی رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر آن شب بار‌ها از مردم درخواست شد از تردد و توقف در معابر مهم شهر خودداری کنند و مسیر‌های تردد را برای عبور خودرو‌ها امدادی باز نگه دارند.

سلیمی در خصوص این میزان مصدومان با وجود کم بودن شدت زلزله گفت: بسیاری از این افراد در هنگام فرار از ساختمان دچار مصدومیت شدند که نشان می‌دهد مردم آموزش‌های لازم برای چگونگی مواجهه با زلزله را ندیدند.

ضرورت آموزش همگانی به مردم

پیر حسین کولیوند سرپرست سازمان اورژانس کشور هم با اشاره به زمین لرزه اخیر تهران و تمهیدات اورژانس برای حل موانع ترافیکی تهران در زمان وقوع زلزله گفت: اولا باید بپذیریم که در زمینه ارائه آموزش‌های همگانی به مردم ضعیف بوده‌ایم و اگر در این حوزه به درستی عمل کنیم دچار چنین مشکلاتی نخواهیم شد.

وی اضافه کرد: باید توجه کرد که اورژانس و فوریت‌های پزشکی به طور ذاتی همواره برای حوادث غیرمترقبه آماده‌اند و برنامه ریزی‌های لازم را انجام می‌دهند، اما در شهری مانند تهران با بروز یک زمین لرزه همه راه‌ها بسته می‌شوند و جمعیت زیاد است؛ بنابراین ابتدا باید در راستای آموزش همگانی گام برداریم و در مرحله دوم دستگاه‌های ذیربط باید کمک کنند تا مسیر‌های امدادرسانی باز شود.