کارگردان سرشناس آمریکایی تهران را ترک میکند

 این کارگردان سرشناس آمریکایی که مهمان این رویداد هنری بود،غروب جمعه 7 اردیبهشت ماه تهران را ترک می‌کند.

اولیور استون که جمعه 31 فروردین ماه در اولین روز جشنواره‌ی جهانی فیلم فجر وارد ایران شد؛ پس از سفر دو روزه‌اش به اصفهان به تهران برگشت و ابتدا در کارگاه "دارالفنون" جشنواره‌ی جهانی فجر در پردیس "چارسو" حاضر شد و سپس در یک نشست خبری، 5 اردیبهشت ماه در جمع اهالی رسانه حاضر شد و در نهایت در سینما فلسطین یک کارگاه آموزش کارگردانی برگزار کرد.

او که بطور اختصاصی با هیچ رسانه‌ای تاکنون مصاحبه نکرده است،در اغلب نشست‌هایش، حرف‌های سیاسی زد تا سینمایی؛ البته در پاسخ به پرسش‌های سیاسی!

الیور استون کارگردان هالیوودی در کارگاه کارگردانی درباره جریان فیلمسازی و نسبتش با سیاست صحبت کرد و در بخشی از این نشست که در سینما فلسطین برگزار شد، خطاب به ایرانی‌های حاضر گفت: برای شما ایرانی‌ها نگران هستم.

او درباره ایران گفت: من فکر می کنم شما حس مرا هنگامی که انگلیسی صحبت میکنم دریافت میکنید. این چند روزی که ایران بودم و از شهرهای اصفهان و کاشان دیدن کردم بسیار به من خوش گذشته است. مردم تهران بسیار خونگرم و مهربان هستند و من دراین روزها چهره های شاد و بشاش بسیاری دیدم. ما به بازار تهران رفتیم و در آنجا قدم زدیم.

وی ادامه داد: آدم های خوب بسیاری در این کشور دیدم و همین مرا برای شما نگران می کند چون تهدیدهای زیادی از غرب و شرق علیه شما و کشورتان وجود دارد.

استون تاکید کرد: من دیروز به موزه صلح رفتم و از نزدیک با سلاح های شیمیایی و گازهایی که علیه مردم شما استفاده شده آشنا شدم. تعداد قربانیان مرا وحشت زده کرد. با این حال هنوز از آمار قربانیان این جنگ اطلاعات دقیقی وجود ندارد. اگر کسی در بین شما هست که می تواند تعداد دقیقی از آمار کشته شدگان جنگ ایران و عراق به من بدهد، خواهش می کنم بعد از جلسه پیش من بیاید چون بسیار علاقه مند هستم بیشتر در این باره بدانم.

این کارگردان با اشاره به جنگ ایران وعراق گفت: آمریکا به کشورهایی که به نیابت از ما میجنگند، گاز خردل دادیم و این خواسته ریگان رییس جمهور وقت آمریکا بود.

استون با اشاره به این که بازدید از موزه «عبرت» برایش غم انگیز و در عین حال تاسف بار بوده است، بیان کرد: البته من از این دست موارد زیاد دیدهام، مثلا کمپ نازیها در آلمان یا کامبوج را دیدم که همزمان با جنگ شما دچار مشکلات شده بود. همه آنها دردناک بودند و می توانم بگویم برایم در عین حال که عادی شده، همچنان تاسف برانگیز است.

درباره تاریختان فیلمهای جذاب بسازید

کارگردان فیلم «جوخه» عنوان کرد: میخواهم به شما نکته کوتاهی بگویم که بسیار اهمیت دارد؛ خاطرات بسیار مهم هستند. نسل گذشته شما در حال پیر شدن هستند و به زودی از بین می روند. شما جوانان فیلمساز باید پیش از این که آنها را از دست بدهید، خاطراتشان را ثبت کنید. دیروز من فیلمی درباره شاه ایران دیدم که با منابع دولتی ساخته شده بود و فیلم خوبی نبود. یادتان نرود اگر شما وضعیت ایران را در زمان شاه فراموش کنید، کار شما تمام است. آلمان از جنگ جهانی دوم درس گرفت و آن را در مدارسش تدریس کرد اما در ژاپن هیچکس از جنگ جهانی دوم اطلاع ندارد.

استون درباره فیلمهایش گفت: من همیشه سخت کار کردم و برخی از فیلمهایم خیلی دیده نشده است. دیروز در کنفرانس خبریام اشاره کردم که در فیلم «دبلیو» که درباره جرج دبلیو بوش پسر صحنهای از مسئولان امنیت ملی آمریکا دارم که دور یک میز نشستهاند و در مورد خاورمیانه صحبت میکنند. درباره این که میخواهند حکومت را در هفت کشور این منطقه تغییر دهند و ایران برایشان جایزه است. آنها فکر می کنند ایران راه ورودشان به اوراسیاست.

او ادامه داد: بنابراین شما باید در مورد انقلاب خودتان فیلم بسازید اما فیلمهای جذاب و سرگرم کننده بسازید. نمی شود چنین فیلم‌هایی را خشک ساخت. من به فعالیتهای خودم در طول ۱۸ سال گذشته افتخار میکنم. من در یکی از مستندهایم با نام «تاریخ ناگفته آمریکا» تلاش کردم در طول ۱۲ ساعت بسیار دقیق و دراماتیک به تاریخ بپردازم. متاسفانه از سال ۲۰۰۰ به بعد دولت آمریکا به هیولایی تبدیل شده که واقعا وضعیت وحشتناکی برای ما به وجود آورده و حتی به لحاظ تجاری من نتوانستم بودجه ای برای فیلم جدید خودم بگیرم.

استون در پاسخ به اینکه آیا بیشتر سیاست را در اختیار سینما میگیرد یا سینما را ابزاری قرار داده تا عقاید سیاسی اش را ابراز کند، گفت: من خودم را به عنوان سیاستمدار نمی شناسم، اهل لابی نیستم و فعالیت سیاسی ندارم. من فقط می خواهم با بیان دراماتیک قصه هایم را روایت کنم.

وی ادامه داد: به نظرم حتی دراماتیستها پیش از مورخان شروع به نگارش تاریخ کردند. کسانی مثل سوفوکل خیلی زودتر از مورخان به موضوعات تاریخی پرداخته اند.

«سد معبر» فیلمی بسیار انسانی بود

استون درباره فیلم «سد معبر» گفت: من فیلمهای ایرانی بسیاری دیدهام از فیلمهای عباس کیارستمی تا همین فیلم «سد معبر» که در جشنواره فیلم بوسان آن را دیدم. قصه این فیلم به شدت انسانی است و ما را شوکه کرد. ما از این شوکه شدیم که در ایران چقدر آزادی بیان نسبت به پرداختن به فساد در طبقات مختلف وجود دارد.

وی درباره ساخت فیلمهایی که به جنگ ویتنام میپردازند توضیح داد: هیچ فیلمی نیست که ساختش با چالش همراه نشود چون در هر صورت همه فیلمها حاصل برخورد ایدهها و اتفاقات شخصی هستند. فیلم «جوخه» خاطرات شخصی خودم در زمان خدمتم در جنگ ویتنام را روایت میکند و فیلم بعدی براساس خاطرات یک سرباز آمریکایی است که تام کروز نقش او را بازی میکند. در فیلم سومم به سراغ روایت قصه زن ویتنامی رفتم که بتوانم از زاویه دید او هم به جنگ نگاه کنم.

استون در پاسخ به اینکه چرا همیشه ضد آمریکا فیلم میسازی، تاکید کرد: من مردم، کشورم، ارزشها، دموکراسی و آزادی که در آمریکا وجود دارد دوست دارم. آنچه من از آن نگران هستم نظامی شدن کشورم است. در کشور من سخت افزارهای جنگی ساخته میشود و همین چند روز پیش چندین هزار دلار تجهیزات نظامی به عربستان فروخته شد.

او با اشاره به این که سیاست نظامی است که دارد کشور آمریکا را نابود میکند، گفت: سایه ترور هستهای بر سر تمام بشریت افکنده شده است. اگر زمانی جنگ هسته ای شروع شود هیچ برنده ای نخواهیم داشت. همه ما نابود خواهیم شد. من فقط یک صلح طلب هستم که جنگ را به چشم دیده ام. می دانم شما هم دیده اید. من دوست دارم که صلح بر همه جا حاکم شود.

«اسکندر» به داریوش احترام گذاشت

او درباره فیلم اسکندر گفت: تهیهکنندگان میخواستند فیلم زیر سه ساعت تمام شود بنابراین ۳۰ دقیقه آن را درآوردند. ما تمام اطلاعاتی را که درباره سه نبرد اسکندر و داریوش وجود داشت جمع آوری کردیم و در قالب یک نبرد نشان دادیم. داریوش در نبرد آخر فرار کرد، البته نباید فرار می کرد چون سپاه او دلاورانه جنگیدند.

استون در پایان گفت: او به خاطر حمله عصبی از جنگ فرار میکند اما اسکندر می خواست داریوش را پیدا کند. چون نمی خواست با شرم ایران را بگیرد اما آن کسی که به داریوش خیانت کرد، مشاور اعظمش بود که او را کشت.

اولیور استون در  نشست خبری‌اش هم که 5 اردیبهشت ماه در چارسو برگزار شد، با تحسین سینمای ایران گفت: چند سال قبل قصه‌ای جعلی درباره قصد من از فیلمسازی درباره‌ی محمود احمدی‌نژاد (رییس جمهور سابق) مطرح شد که آن را تکذیب می‌کنم.

این سینماگر آمریکایی که در پاسخ به سوال ایسنا مبنی براینکه با توجه به سابقه فیلمسازی و ساخت فیلم درباره چهره‌های سیاسی جهان آیا برنامه ریزی خاصی برای ساخت فیلم از چهره های سیاسی یا غیرسیاسی ایران درنظر داشته است؟ صحبت می‌کرد،ادامه داد: من خودم را ژورنالیست نمی دانم بلکه دراماتیست هستم. وقتی از این کار خسته می‌شوم سراغ مستند می‌روم چون با آدمهای ملموس و رهبران واقعی درگیر می شوم و با چاوز، کاسترو ، عرفات، نتانیاهو، پوتین، و ... در این موضوع صحبت کردهام. اما درحال حاضر برای این مدت برنامه ویژه ای برای فیلمسازی یا مصاحبه از شخصیت سیاسی یا غیر سیاسی ایرانی ندارم و چند وقت پیش قصهای جعلی ساخته شد که درخواست مصاحبه با احمدی نژاد داشتم اما اینجا قویا تکذیب می‌کنم و چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.

استون تاکید کرد: من آنقدرها هم آدم جاه طلبی نیستم ولی اگر روزی فرصتی دست بدهد شاید بخواهم از یک شخصیت ایرانی فیلم بسازم.

او همچنین در پاسخ به دبورا یانگ منتقد هالیوود ریپورتر درباره وضعیت جعفر پناهی و ممنوع الخروجی او برای حضور در جشنواره کن گفت: این شخص را خیلی نمی‌شناسم ولی برای یک فیلمساز فکر می‌کنم مهم این باشد که فیلم بسازد و در ایران و چین و ..‌.. از این اتفاق ها می افتد. من تا جای ممکن، طرفدار آزادی بیان هستم ولی چون مسائل سیاسی را نمی دانم اعلام نظری ندارم که میزبانان من هم آزرده خاطر نشوند.

اما «الیور استون» کارگردان سینمای هالیوود در آخرین کارگاه بخش «درالفنون» که بیشتر رنگ و بوی یک نشست خبری (البته بدون حضور خبرنگارن) را داشت تا یک کارگاه تخصصی به پرسش‌های دانشجویان پاسخ داد.

الیور استون، کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده ضدجنگ که به واسطه کارگردانی سری فیلم‌هایی که درباره جنگ ویتنام ساخت، به شهرت رسید و تاکنون سه بار موفق به دریافت جایزه اسکار شده است.

«جوخه» (۱۹۸۶)، «متولد چهارم جولای» (۱۹۸۹) و «بهشت و زمین» (۱۹۹۳ )، سه‌گانه معروف جنگی «استون» هستند، هرچند هریک جنبه‌های مختلفی از جنگ را به‌ تصویر کشیده است.

«وال استریت»، «وحشی‌ها» و «قاتلین بالافطره» و ساخت چندین مستند سیاسی از جمله دیگر آثار شاخص این کارگردان آمریکایی به شمار می‌رود.

وی در سال ۱۹۷۸ برای فیلم «قطار سریع‌السیر نیمه شب» موفق به کسب جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شد و دو بار نیز برای فیلم‌های «پلیتون» (۱۹۸۶) و «متولد چهارم جولای» (۱۹۸۹) اسکار کارگردانی گرفته است.

او تاکنون بیش از 20 فیلم بلند ساخته است که در میان آنها می توان از «جوخه»، «متولد چهارم ژوییه»، «جی اف کی»، «قاتلین بالفطره»، «نیکسون» و «اسنودن» و برخی از مهمترین فیلمهایی که او فیلمنامه نویسی آن‌ها را برعهده داشته است «قطار سریع السیر نیمه شب»، «صورت زخمی» و «کونان بربر» نام برد.