منطقه آزاد تجاری اتحادیه اورآسیایی و ایران؛ پاسخ مسکو و تهران به تحریمهای آمریکا
ایران و روسیه در چارچوب توافقات در زمینه ایجاد منطقه آزاد تجاری بین تهران و اتحادیه اقتصادی اورآسیا، می‌توانند مشترکا به منافع اقتصادی آمریکا ضربه زده و در عین حال مبادلات بازرگانی منطقه‌ای را نیز گسترش دهند.
سایت خبری-تحلیللی «راس بالت» روسیه در مقاله‌ای نوشته است: ایران و اتحادیه اورآسیایی قصد دارند با ایجاد منطقه آزاد تجاری به تحریمهای آمریکا پاسخ دهند. البته در چنین شرایطی، این اقدام به نفع همه کشورهای عضو این اتحادیه نخواهد بود.
مقامات تهران و اتحادیه اقتصادی اورآسیا تا آخر ماه مه توافقنامه‌ای در مورد ایجاد منطقه آزاد تجاری امضاء می کنند. "محمد جواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران معتقد است که شکل اتحادیه اورآسیایی برای شرایطی که علیه جمهوری اسلامی و ایران تحریمهایی از جانب آمریکا اعمال شده، کاملا مناسب است و امکان توسعه همکاری‌های اقتصادی و رشد تجارت خارجی بین طرفین را فراهم می سازد.
طبق گفته "تیمور سلیمانییف" وزیر اقتصاد ملی قزاقستان،همه کشورهای عضو اتحادیه (شامل قزاقستان، روسیه، بلاروس، قرقیزستان و ارمنستان) از هم اکنون خود را آماده امضای توافقنامه کرده و این سند بزودی بطور رسمی در اجلاس اقتصادی اتحادیه اقتصادی اورآسیا در آستانه، امضاء خواهد شد.
لازم به یادآوری است که منطقه آزاد تجاری اکنون بین این اتحادیه با ویتنام وجود داشته و مذاکرات پیرامون آن با کشورهای هند، سنگاپور، مصر،اسرائیل و برخی دیگر در حال انجام است.
در رابطه با ایران چنین توافق احتمالا برای مدت چهار سال منعقد خواهد شد. جمهوری اسلامی از اتحادیه اقتصادی اورآسیا امتیازات گمرکی خاصی دریافت کرده و این منطقه آزاد به کشورهای این اتحادیه هم این امکان را خواهد داد تا حجم صادرات خود به ایران را تا 75 درصد افزایش دهند. البته این درصد شامل کل اتحادیه می شود، ولی حجم صادراتی برای کشورهای عضو متفاوت است و بیشترین سود عاید دو کشور روسیه و قزاقستان خواهد شد. برای مثال، به گفته سلیمانییف، صادرات قزاقستان به ایران بیش از 30 درصد افزایش پیدا خواهد نمود.
در حال حاضر میزان مبادلات بازرگانی بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا چندان زیاد نبوده و در سال 2017 سهم این مشارکت فقط 2 درصد از کل مبادلات بازرگانی جمهوری اسلامی ایران را شامل میشد که سهم اصلی آن مربوط به واردات از روسیه بود. این در حالی است که مبادلات بازرگانی ایران با چین و کشورهای عضو اتحادیه اروپا شامل 40 میلیارد و 13 میلیارد دلار می شود.
تحریمهای آمریکا عاملی برای توسعه روابط اقتصادی ایران و روسیه
البته اکنون «به لطف» تحریمهای آمریکا و روابط آن با «کشورهای طرد شده» این آهنگ نه تنها از لحاظ سیاسی باعث نزدیکی روسیه به ایران شده، بلکه «پنجره»های جدیدی به روی امکانات اقتصادی، چه بصورت دوجانبه و چه در چارچوب فرمول‌های چندجانبه، گشوده است.
در مجموع ایران به کشورهای عضو اتحادیه اورآسیایی محصولات کشاورزی مختلف، تولیدات دارویی، محصولات پتروشیمی و نفت صادر کرده و در عوض فولاد، چوب و محصولات چوبی و از روسیه نیز بغیر از اینها، گندم و محصولات صنایع نظامی وارد می کند. همانطور که همه می دانند، روسیه فعالانه با ایران در عرصه انرژی و استخراج نفت و گاز هم همکاری دارد.
در عین حال ایران بازار بسیار بزرگی برای گندم و فولاد تولید شده قزاقستان بوده و در زمینه صادرات فناوری‌های نفتی، تجهیزات مختلف و صنایع دفاعی نیز بین دو کشور توافقاتی شده است.
بدین ترتیب با ایجاد منطقه آزاد تجاری، ایران برای اتحادیه اقتصادی اورآسیا وضعیت یک کشور مهم ترانزیتی را پیدا می کند. برای مثال برای ارمنستان که تقریبا فقیرترین کشور عضو این اتحادیه محسوب می شود، ایجاد منطقه آزاد تجاری با ایران، امکان توسعه روابط ترانزیتی با سایر کشورها را فراهم خواهد ساخت، چرا که خود با اعضای دیگر اتحادیه مرز مشترک ندارد. ضمن اینکه ارمنستان در این رابطه بعید است رقابتی با آذربایجان پیدا کند که عضو اتحادیه اورآسیایی نیست.
روبل جای دلار را در مبادلات بازرگانی منطقه خواهد گرفت
در رابطه با فعالیت ایجاد منطقه آزاد تجاری ازهم اکنون یک وضعیت بسیار مهم مشخص است و آن اینکه جهت گیری اصلی همکاری‌های اتحادیه اقتصادی اورآسیا- ایران با استفاده از روبل و نه دلار آمریکا خواهد بود. البته بازرگانی بر اساس روبل ازهم اکنون آغاز شده، ولی گسترش آن زیاد نیست، ولی در آینده افزایش ثابل توجهی خواهد یافت. بطور کلی ایران استفاده از دلار را به نفع "یورو" منع کرده است. ایران با ترکیه نیز مبادلات بازرگانی خود را بر اساس ارزهای ملی دو کشور انجام می شدند. همه این اقدامات در جهت تقویت ثبات بازار داخلی است، هرچند تاثیر آن به این زودی نخواهد بود.
در مجموع ایجاد ایجاد منطقه آزاد تجاری ایران- اتحادیه اقتصادی اورآسیا نه تنها پاسخی منطقی از سوی روسیه و ایران به تحریمهای آمریکا و در جهت منافع این دو کشور است، بلکه ایران برای سایر اعضاء اتحادیه نیز بازاری بیش از 80 میلیون نفر و امکان جدیدی برای ترانزیت کالا محسوب می شود.
البته ایران جایگاه دوم جهان در عرصه ذخایر گاز طبیعی داراست و بدین ترتیب، توسعه همکاری‌ها با این کشور، اتحادیه اقتصادی اورآسیا را بطور کامل تحت رهبری روسیه و قزاقستان قرار خواهد داد.
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
