گنبد نمکی جاشک، با نمک ترین شگفتی طبیعت بوشهر

پدیده منحصر به فرد گنبد نمک خاورمیانه توانسته است عنوان بزرگ ترین گنبد نمکی خاورمیانه را از آن خود کند. در سفر به جاشک علاوه بر گنبد نمکی شما می توانید یخچال های نمکی یا نمک چال ها، آبشارهای نمکی، غارهای نمکی، نمک های رنگین، چشمه های نمکی و دره گل کلم را ببینید. شکل ظاهری عجیب این گنبد موجب شده از قدیم  افسانه های زیادی در مورد آن در بین مردم منطقه نقل شود، برخی می گویند این پدیده ناشی از یک نفرین افسانه ای  است و این گنبد نمکی در اثر یک نفرین بزرگ شکل گرفته و یا این گنبد محل حکومت و زندگی دیو بوده و وی را از آسیب در امان نگه می داشته است. البته پدیده طبیعی در میان گنبد به دلیل فرسایش به وجود آمده که دودکش جن نام دارد.

استان بوشهر در فاصله ۶۴ کیلومتری جنوب شهر خورموج مرکز شهرستان دشتی و در ۱۴۴ کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان محل قرار گیری گنبد نمکی جاشک می باشد. وسعت گنبد در حدود سه هزار و ۶۶۶ هکتار است. ارتفاع این گنبد نمکی ۱۴۹۰ متر و حداقل ارتفاع از سطح دریا نیز ۷۰ متراست. تشکیل این گنبد منحصر به فرد شمال غربی به جنوب شرقی است و از سمت غرب به روستای گنخک و روستای جاشک کشیده شده و از سمت شرق از روستای باغان تا روستای درویشی ادامه دارد. این کوه ۱۲ کیلومتر طول و ۴٫۵ کیلومتر عرض دارد.

موقعیت ویژه این گنبد موجب شوری آب رودخانه مند گشته است تنها عامل نامطلوب آن برای منطقه می باشد. راه دسترسی به گنبد از سمت غرب آن  از فاصله سه کیلومتری از روستای گنخک از طریق جاده خاکی معدن قدیمی سنگ نمک که در منطقه فعالیت می ‌کرده است و فاصله از راه اصلی تا محل پارک خودرو شش کیلومتر است.

این کوه متعلق به دوران اول زمین شناسی است و به دلیل صعب ‌‌العبور بودن منطقه شناخت کامل نسبت به  مسیرها دسترسی داخلی وجود ندارد. سعی شده تا حد ممکن برنامه‌‌ های مناسبی برای استفاده گروه‌ های مختلف از جمله محققان، کوه‌ نوردان، مستندسازان، طبیعت ‌‌گران و دیگر علاقه مندان در آن برگزار شود.

جلوه های بی پایان

هنگامی که کوه نمکی جاشک در افق دیدتان نمایان می شود اولین چیزی که به ذهنتان خطور می کند این است که این کوه در هوایی گرم از برف پوشیده شده است، اما کمی که بیشتر دقت کنید متوجه می شوید که این رنگ متعلق به نمک خوراکی می باشد. در اطراف گنبد درخشان توده های نمک در راستای شیب زمین حرکت کرده اند و پدیده هایی شبیه به یخچال های طبیعی را شکل داده اند که موجب شده نام یخچال های نمکی را برای آن ها انتخاب کنند.

از دیگر عجایب گنبد نمکی جاشک داشتن آبشار است. در اغلب تصوراتی که ما از آبشار دارین آن ها در میان جنگل و در منطقه ای سرسبز جای دارند اما آبشار شگفت انگیز منطقه مثال نقضی برای این استدلال خواهد بود. این آبشارها مسیر طبیعی جریان آب گنبد بوده‌ اند و در فصل های خشک سال به خاطر تبخیر کامل آب بلورهای زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و به ویژه در مسیر آبشارها ایجاد شده ‌است و منظره ای فوق العاده از آبشار نمکی را شکل داده است. این پدیده معمولا از اواسط بهار تا تابستان و پاییز قابل مشاهده است.

اما دیدنی های این گنبد بلورین تمامی دارد در حال بازدید از گنبد نمکی جاشک با غارهایی نمکی مواجه می شود به دلیل حل شدن نمک ها در چند نقطه از آن پدیدار گشته اند. در این غارهای نمکی می توانید استالاگمیت و استالاکتیت هایی را که از بلور نمک ایجاد شده اند مشاهده نمایید.

در این شگفتی طبیعت می توانید نظاره گر پدیده فوق العاده دیدنی فرسایش باشید که اشکال مختلفی را در میان گنبد شکل داده است. یکی از نمونه های آن تخت دیو است که به دلیل اختلاف فرسایش پذیری سنگ ها و نمک، ستون هایی در میان نمک ها ظاهر شده اند که مردم منطقه نام تخت دیو را برای آن ها انتخاب کرده اند.

شگفت انگیزترین بخش گنبد دره زیبا و منحصر به فرد گل کلم است دره ای که سطح آن یک دست با نمک های نارنجی رنگ و سفید رنگ که به صورت گل کلم در آمده، پوشیده شده است. چشمه‌ های آب شور با غلظت بسیار بالا و بلوری شدن آنها در اثر تابش آفتاب مناظر زیبایی را ایجاد می‌‌ کنند.

پوشش گیاهی و جانوری

همان طور که می توان حدس زد زمینی که نمک زیادی دارد از پوشش گیاهی مناسبی هم برخوردار نیست، ولی در برخی از نقاط گیاهانی ازجمله: گون، گیشدارا، قیج و در دره ‌هایی که از وجود نمک در امان هستند درختچه ‌های مثل کُنار، اشک و بادام‌ کوهی و گل‌ سنگ‌ های بسیار زیبا یافت می ‌شود. در فصل‌ های گرم این منطقه که تقریبا از اواخر اردیبهشت شروع و تا مهرماه ادامه می یابد، می توان گفت که به جز مامولک و خفاش جانداری در آن یافت نمی شود.

در فصل زمستان و بهار انواع گیاهان یک‌ساله سطح زمین را می‌پوشاند و زیبایی خاصی به آن می‌بخشد. همچنین در دره‌ هایی که از نمک ‌زارهای نمکی در امان مانده ‌اند، درختچه‌ های کنار و اشک به وفور دیده می ‌شود. در گذشته کل وبز، قوچ و میش و آهو در گنبد نمکی جاشک دیده می شد ولی امروزه تنها کل و بز، روباه، شغال وکفتارو پرندگانی نظیر باقرقره، کبک، تیهو، زنبورخورها، پرستوها، بادخورک، گنجشک ها و سهره ها و انواع خزندگان در آن یافت می شوند .