ریاض نوک پیکان معامله قرن؛ بزرگترین پروژه تل‌آویو برای تسلط بر بازارهای عربی

 نئوم در زبان عربی به معنای آینده جدید است. پروژه شهرک نئوم از سوی محمد بن سلمان ولیعهد کنونی عربستان سعودی ارائه شده و دولت سعودی‌ آن را خیزشی بی‌سابقه در صنعت گردشگری داخلی خود و بخشی از طرح عربستان به سمت جهانی سازی ارزیابی می‌کند. محمد بن سلمان ولیعهد عربستان پیش از این اعلام کرده بود که برنامه ریزی برای تاسیس این منطقه گردشگری در مساحتی بالغ بر 26500 کیلومتر مربع طراحی شده است. وی این اظهارات را در جریان کنفرانس بین‌المللی سرمایه گذاری در ریاض مطرح کرد. مسئولان سعودی پیش‌بینی می‌کنند که در نهایت مجموعه سرمایه گذاری‌های دولتی و خصوصی در منطقه مورد نظر بالغ بر 500 میلیارد دلار باشد.

فارغ از تبلیغات عربستان سعودی، بسیاری از کارشناسان این پروژه را روزنه‌ای برای تکمیل روند عادی سازی سیاسی و اقتصادی و امنیتی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی ارزیابی می‌کنند. علاوه بر اینکه پروژه مذکور با بسیاری از راهبردهای کلان رژیم صهیونیستی در استفاده از نقاط استراتژیک منطقه همخوانی دارد. آنچه در این مقاله که مرکز مطالعات فلسطینی باحث آن را تدوین کرده، ‌مورد بررسی قرار می‌گیرد، امکان سنجی اجرای آن توسط عربستان و ابعاد منافع مادی و راهبردی رژیم صهیونیستی از این پروژه است.

نقش رژیم صهیونیستی در تحریم قطر

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نیز در این خصوص نوشت که عربستان سعودی و امارات در ماه می گذشته طرح خود را برای اتخاذ اقدامات بی‌سابقه برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی ارائه کرده‌اند. البته قرار بود تنها در مقابل اتخاذ تصمیمات مثبت از سوی آمریکا در قبال طرف صهیونیستی نظیر توقف شهرک سازی در کرانه باختری و کاهش محدودیت‌های تجاری در نوار غزه محاصره شده، این اقدامات صورت گیرد.

روزنامه تایمز لندن در این خصوص می نویسد که قطع مناسبات عربستان با قطر مورد توجه اسرائیل قرار گرفته و تل‌آویو آن را در چارچوب طرحی برای بهبود مناسبات خود با ریاض می‌داند. روزنامه یدیعوت آحارونوت رژیم اسرائیل نیز می‌نویسد که قطع مناسبات عربستان با قطر بخشی از تحولات مورد اهتمام اسرائیل است. به این ترتیب می‌توان ارتباط مستحکمی بین اقدامات تنش آفرین عربستان و امارات ضد قطر و تلاش این دو کشور برای بهبود مناسبات با رژیم صهیونیستی ایجاد کرد.

به این ترتیب به نظر می‌رسد عربستان و امارات به دنبال وارد کردن منطقه در باتلاقی جدید و بی‌سابقه هستند که خطرات آن به حدی است که سرنوشت آرمان فلسطین را تهدید کرده و می‌تواند رژیم اسرائیل را که از هفت دهه پیش تاکنون یک همسایه استعمارگر برای کشورهای منطقه بوده، به دروغ به عنوان دوست صمیمی کشورهای معتدل عربی جا بزند.

کوریبکو کارشناس آمریکایی مقیم مسکو و متخصص در زمینه مناسبات میان آمریکا و اروپا و کشورهای آسیایی معتقد است که چین و روسیه دو کشور از محتمل‌ترین سرمایه‌گذاران در پروژه عربستان هستند. به نوشته این کارشناس آمریکایی آنها نیز متمایل هستند که رژیم صهیونیستی را وارد این پروژه کنند.

وی می‌افزاید در صورتی که عربستان با به رسمیت شناختن اسرائیل مخالفت کند، پروژه شهر بن سلمان اعتبار راهبردی خود در نظم جهانی را از دست خواهد داد و جذابیت خود را برای سرمایه گذاران خارجی بزرگ نخواهد داشت و این به معنی شکست چشم انداز 2030 بن سلمان برای عربستان است. به این ترتیب این کارشناس آمریکایی معتقد است که عربستان برای تضمین اجرای پروژه خود هم که شده، رژیم صهیونیستی را به رسمیت خواهد شناخت.

نئوم؛ بزرگترین پروژه برای تسلط تل‌آویو بر بازارهای عربی

پیگیری هویت پروژه مذکور نشان می‌دهد که کسانی که این پروژه را طراحی کرده بودند، از تابعیت‌ها و ادیان مختلف بوده‌اند. علاوه بر این که سرنخ‌های جریان جهانی فراماسونی که عامل اصلی اجرای معامله قرن است، در این پروژه دیده می شود.

به این ترتیب می‌توان پروژه نئوم را بزرگترین پروژه از طریق گذرگاه اقتصادی برای تسلط رژیم‌صهیونیستی بر بازارهای کشورهای عربی توصیف کرد. از طریق این پروژه رژیم صهیونیستی می‌تواند اثرات مستقیم خود را بر عربستان و عراق و مصر اعمال کرده و به حاکم منطقه میان نیل تا فرات تبدیل شود.

هانی العلمی تاجر مطرح فلسطینی در بخش ارتباطات می‌گوید که شرکت‌های اسرائیلی هر موقعی که صلاح بدانند، می‌توانند وارد پروژه نئوم شوند. وی می‌افزاید که این شرکت‌ها احتمالا زیر پوشش تابعیت‌های خارجی به دنبال حضور در پروژه مذکور خواهند بود.

روزنامه جروزالم‌پست در این رابطه می‌نویسد که تعداد زیادی از شرکت‌های صهیونیستی مذاکرات گسترده‌ای را با صندوق سرمایه‌گذاری عربستان به ریاست محمد بن سلمان برای مشارکت در پروژه نئوم دنبال می‌کنند. این روزنامه می‌افزاید که مشارکت شرکت‌های اسرائیلی در این پروژه به تحریم چندین دهه‌ای اسرائیل پایان داده و شامل تمامی انواع همکاری‌ها در زمینه‌های انرژی و آب و کشاورزی و... می‌شود. این روزنامه می‌افزاید که برخی شرکت‌های امنیتی اسرائیل اقدام به فروش تجهیزات امنیت فضای مجازی به دولت عربستان برای اجرای این پروژه کرده‌اند.

فعالان اقتصادی رژیم صهیونیستی ابراز امیدواری می‌کنند که اسرائیل بتواند به توافق دیپلماتیک با فلسطینی‌ها دست پیدا کند تا زمینه برای همکاری‌های اقتصادی بین آنها و عربستان و مصر و اردن به صورت علنی فراهم شود. در همین رابطه شرکت‌های خصوصی رژیم صهیونیستی از علاقه خود برای سرمایه‌گذاری در این پروژه خبر داده‌اند. علاوه بر این‌ها برخی رسانه‌ها خبر می‌دهند که محمد بن سلمان با همراهی یک هیئت آمریکایی شامل مسئولان امنیتی و نظامی و یک هیئت سعودی از جمله انور العشقی به سرزمین‌های اشغالی سفر کرده است.

پروژه نئوم برای حذف دبی

مدتی پیش ریچارد برانسون میلیاردر مشهور انگلیسی و رئیس مجموعه شرکت‌های ویرجین در پی درخواست ولیعهد عربستان با پیوستن به عضویت شورای اداری پروژه نئوم موافقت کرد. این موضوع را می‌توان دلیل دیگری بر هویت فراماسونری این پروژه دانست. برخی اطلاعات وجود دارد که نشان می‌دهد یکی از اهداف اجرای این پروژه فتنه‌انگیزی و ایجاد درگیری بین کشورهای حاشیه خلیج فارس و رهبران این کشورها و از رونق انداختن شهر دبی است. این موضوع به علت کینه قدیمی است که محمد بن سلمان از محمد بن راشد حاکم دبی و نخست‌وزیر امارات دارد. او همچنین می‌خواهد گردشگری مصر را نیز با این پروژه تحت تاثیر قرار دهد.

خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ در این رابطه می‌نویسد که معاهده سازش امضا شده میان اسرائیل و مصر در سال 1979 امتیاز استفاده از تنگه تیران مشرف به دریای سرخ را برای اسرائیل تضمین کرده است، منطقه‌ای که قرار است یک پل جدید ویژه این شهر از آن عبور کند. این تنگه عامل اصلی آغاز جنگ سال 1967 بین کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی بود. یورام میتال رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه حاییم هرتزوگ در دانشگاه بن گوریون رژیم صهیونیستی می‌گوید که این موضوع مشارکت اسرائیل در این پروژه را قطعی می‌کند.

وی می‌افزاید اجرای این پروژه فرصت بیشتری به اسرائیل و عربستان برای بررسی مناسبات فیمابین و مذاکره در رابطه با شهرک نئوم می‌دهد. وی در عین حال می‌افزاید که به نظر می‌رسد کانال‌های پشت پرده برای گفتگوهای دوجانبه میان آنها وجود دارد و به همین علت است که بنیامین نتانیاهو درخواستی برای تعلیق این پروژه را مطرح نکرده است.

منافع جابجایی مالکیت جزایر تیران و صنافیر برای اسرائیل

بلومبرگ می‌افزاید که بنا به اعتقاد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، کشورهای عربی کلید تضمین سازش میان اسرائیل و فلسطینی‌ها هستند. وی معتقد است که مناسبات اقتصادی با عربستان سعودی، بخشی از فوایدی است که اسرائیل می‌تواند از توافق سازش با این کشور به آن دست پیدا کند. سرکردگان رژیم صهیونیستی، منطقه خلیج عقبه در دریای سرخ را به عنوان یک منطقه ایده آل برای تقویت مناسبات تجاری خود با اردن و عربستان و مصر ارزیابی می‌کنند.

این خبرگزاری همچنین اشاره می‌کند که برنامه‌ریزی برای احداث پلی به طول 10 کیلومتر در پی آن اتفاق افتاد که مصر در سال گذشته حاکمیت دو جزیره تیران و صنافیر را به عربستان سپرد. این دو جزیره در تنگه میان دو کشور واقع شده‌اند. این اقدام موجی از خشم و ناراحتی عمومی را در میان افکار عمومی مصر به دنبال داشت، اما سبب شد منطقه تنگه تیران به گذرگاهی بین‌المللی تبدیل شده و اسرائیل منافع این اقدام را از آن خود کند.

سایمون هندرسون مدیربرنامه خلیج فارس و انرژی در آکادمی سیاست‌های خاور نزدیک واشنگتن معتقد است که تضمین چهاردهه‌ای مصر برای عبور و مرور نامحدود کشتی‌های اسرائیلی از این تنگه احتمالاً می‌تواند در صورت عدم هماهنگی با اسرائیل، چالش‌هایی برای عربستان به دنبال داشته باشد.

برخی بازرگانان اسرائیلی معتقدند که مناسبات این رژیم با عربستان سعودی به ویژه در سطوح امنیت اطلاعات و تجهیزات زیرساختی در حال شکوفایی است. اما برخی دیگر از کارمندان صهیونیستی معتقدند که از طریق شرکت‌های آمریکایی و شرکت‌های خارجی دیگر با سعودی‌ها در حال تعامل هستند. ایوب قرا وزیر ارتباطات رژیم صهیونیستی می‌‌گوید: همه به این فرصت که ایجاد شده اعتقاد دارند، اما برای اینکه این فرصت از دست نرود، بهتر است در شرایط کنونی صحبتی از آن به میان نیاید. نتانیاهو بارها تکرار کرده است که مناسبات این رژیم با کشورهای عربی سنی معتدل بهتر از هر زمان گذشته است.

تطابق پروژه نئوم با راهبردهای کلان رژیم صهیونیستی

این پروژه با چشم انداز ها و راهبرد‌های سنتی رژیم صهیونیستی که اسرائیلی‌ها و حامی آمریکایی آنها هرگز آنها را مخفی نکرده‌اند، تطابق دارد. ماهیت این اهداف عادی سازی روابط با کشورهای عربی از طریق اقتصاد است. شیمون پرز رئیس سابق رژیم صهیونیستی در کتاب خود به عنوان خاورمیانه جدید، موضوع تکامل آشنایی رژیم اسرائیل با ثروت‌های عربی را مطرح می‌کند. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر کنونی رژیم صهیونیستی نیز در اواخر دهه 90 قرن گذشته میلادی ایده‌های خود را در رابطه با سازش اقتصادی به جای توافق اوسلو مطرح کرد. پیش از این و در جریان کنفرانس سازش مادرید در سال 1991 نیز چنین رویکردهایی در ابعاد همکاری منطقه‌ای در مسائل مربوط به آب و زیرساخت و محیط زیست و اقتصاد و امنیت مطرح شده بود.

این رویکردها همچنین در جریان دیدارهای ترکی الفیصل با مسئولان رژیم صهیونیستی نیز مطرح شده است. وی در جریان دیدار با افراهیم هالوی رئیس سابق سرویس اطلاعات رژیم صهیونیستی با نوعی شوخی گفته بود که با پول‌های یهودیان و عقل عرب‌ها هر کاری ممکن است.

نتیجه گیری

به طور خلاصه می‌توان گفت که پروژه نئوم روزنه واقعی برای کامل کردن روند عادی سازی روابط اقتصادی و جغرافیایی با رژیم صهیونیستی است. این را سران رژیم صهیونیستی به خوبی درک می‌کنند، چرا که یسرائیل کاتس وزیر ارتباطات اسرائیل در آوریل و می ‌گذشته از انگیزه جدی تل‌آویو برای احداث خط آهن رژیم اسرائیل برای ارتباط با اردن و از آنجا عربستان و سایر دولت های حاشیه خلیج فارس خبر داد. اسرائیل این پروژه را در برابر جیسون گرینبلات نماینده ویژه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مطرح کرد که به قدس اشغالی سفر کرده بود.

کاتس در آن زمان اعلام کرد که این پروژه می‌تواند به عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس روزنه‌ای برای رسیدن به دریای مدیترانه بدهد. بنابر آنچه که در سایت اینترنتی چشم انداز 2030 به آن اشاره شده است، این چشم انداز برای توسعه بخش‌های اقتصادی و جذب سرمایه گذاران خارجی و به ‌کارگیری شرکت‌های بزرگ جهانی دنبال می‌شود و به دنبال جذب سرمایه‌های خارجی در منطقه است. اما در واقع باید پروژه نئوم را بخشی مقدماتی از مجموعه اقداماتی دانست که برای اجرای معامله قرن دنبال می‌شود، معامله‌ای که دونالد ترامپ به پادشاهان و روسای کشورهای عربی در نشست ریاض پیشنهاد کرد و پس از آن بلافاصله به سرزمین‌های اشغالی سفر کرد تا جزئیات آن را با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در میان بگذارد. امروز عربستان به نوک پیکان آماده‌سازی این طرح فراگیر با عنوان سازش در فلسطین و منطقه تبدیل شده است.