افزایش ابتلای زنان همدانی به ایدز

محمد میرزایی از وجود بیش از 36 میلیون نفر مبتلا به ایدز خبر داد و با بیان اینکه روزانه تقریبا 5600 نفر به آمار قبلی اضافه می‌شود، عنوان کرد: بدون شک بزرگترین معضل جامعه بشری پس از جنگ جهانی دوم پاندمی ایدز بوده و امروزه گسترش روزافزون اچ‌آی‌وی به عنوان یکی از چالش‌های بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی، پیشرفت و توسعه جوامع بشری را به خطر انداخته است.

وی تعداد فوتی‌های بیماران ایدز به طور متوسط سالانه در حدود 1.2 میلیون نفر شمرد و عنوان کرد: نتیجه این بیماری، میلیون‌ها کودک یتیم و معصومی خواهد بود که احتمالا 40-30 درصد آنها نیز دارای اچ‌آی‌وی‌ هستند.

وی در تشریح بیماری ایدز، مطرح کرد: ایدز بیماریی است که به صورت سندرم(مجموعه‌ای از علائم و نشانه‌ها) تظاهر یافته و برای نخستین‌بار در سال 1981 میلادی در کشور آمریکا گزارش شد. این سندرم نشان‌دهنده مراحل پایانی آلودگی به HIV است. HIV+ به فردی گفته می‌شود که اچ‌آی‌وی(ویروس) وارد بدن او شده و این عفونت به دیگران قابل انتقال است اما بیمار در این مرحله فاقد علامت بوده و فقط با آزمایش خون می‌توان به ابتلای فرد پی برد.

میرزایی با اشاره به اینکه AIDS مرحله علامت‌دار و پایانی بیماری است که معمولا چند سال پس از ورود ویروس به بدن فرد اتفاق می‌افتد، مطرح کرد: اگر بیمار تحت درمان قرار نگیرد معمولا عمر طولانی نخواهد داشت البته در بسیاری از مواقع این دو واژه اچ‌آی‌وی و ایدز به غلط به جای هم استفاده می‌شود.

وی درباره عوامل انتقال ویروس اچ‌آی‌وی به افراد سالم مطرح کرد: در حال حاضر تماس جنسی با فرد اچ‌آی‌وی مثبت شایع‌ترین راه انتقال در جهان است و احتمال انتقال بیماری از این طریق در ابتدای آلودگی که ویروس به تازگی وارد بدن شده و هنوز علیه آن آنتی‌بادی ساخته نشده و همچنین در مرحله‌ بیماری ایدز بسیار بالاتر است.

وی اضافه کرد: استفاده مشترک از سوزن و سرنگ آلوده در مصرف‌کنندگان موادمخدر تزریقی مقام دوم را به خود اختصاص داده همچنین سومین راه انتقال این ویروس از طریق مادر آلوده به جنین و یا نوزاد او است که این عفونت می‌تواند در مراحل حاملگی، هنگام زایمان و یا پس از زایمان و از طریق شیردهی منتقل شود.

کارشناس ایدز دانشگاه علوم‌پزشکی همدان با اشاره به اینکه این بیماری ویژه هیچ گروه سنی و یا جنسی خاصی نیست، تأکید کرد: مصرف‌کنندگان موادمخدر به ویژه نوع تزریقی آن، افرادی که روابط جنسی محافظت‌نشده با افراد مختلف هم‌جنس یا جنس مخالف دارند، دریافت‌کنندگان مکرر خون و فرآورده‌های خونی آلوده و همسر یا شرکای جنسی افراد فوق‌الذکر از جمله افرادی هستند که بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

وی در رابطه با راه‌های عدم انتقال این ویروس در خارج از بدن انسان مطرح کرد: این ویروس در مدت‌کوتاهی از بین می‌رود بنابراین از طریق روابط معمول اجتماعی و تماس‌های عادی مثل کار کردن با یکدیگر، هم‌صحبت شدن، همسفر بودن، دست دادن، بوسیدن، در آغوش گرفتن، استفاده از حمام عمومی، استخر و توالت، از طریق لباس، پوشاک، پتو و رختخواب، عطسه و سرفه و نیش حشرات باعث انتقال آلودگی به شخص سالم نمی‌شود .

وی با تأکید بر اینکه در روابط معمول و روزمره ویروس HIV منتقل نمی‌شود، تصریح کرد: افرادی که آلوده به ویروس بوده و یا بیماری ایدز دارند در روابط معمول اجتماعی خطری برای سایرین نداشته و نیازی به قرنطینه و جدا کردن آنها از دیگران نیست. پس بیماران مبتلا به HIV/AIDS را از خود طرد نکنیم.

میرزایی علت نامشخص بودن تعداد زیادی از بیماران را عدم مراجعه به مشاوران و پزشکان، عدم آگاهی افراد به بیماری و یا به علت ترس از انگ و بدنامی ناشی از آن دانست و مطرح کرد: این افراد از مراجعه به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری خودداری کرده و قسمت عمده مبتلایان در کشور ما ناشناخته باقیمانده است. بر اساس تخمین‌های به عمل آمده برآورد می‌شود که در حدود 60 هزار نفر در کشور ما به این ویروس آلوده شده باشند.

وی ادامه داد: تا پایان شهریورماه سالجاری در استان همدان نیز تعداد 829 نفر مبتلا به HIV/AIDS شناسایی شده که 84 درصد آنان را مردان و مابقی را زنان تشکیل می دهد البته در بین موارد جدید در حدود 25 تا 30 درصد موارد را زنان تشکیل داده که نشان‌دهنده افزایش موارد در بین زنان بوده است.

کارشناس ایدز دانشگاه علوم پزشکی همدان شایع‌ترین سن ابتلا به بیماری ایدز را در سنین جوانان دانست و افزود: بیش از 57 درصد موارد در گروه سنی 34-20 سال یعنی جمعیت جوان رخ داده و شایع‌ترین علت ابتلا به بیماری نیز استفاده از سرنگ و سوزن مشترک در بین مصرف‌کنندگان موادمخدر تزریقی است البته بر اساس شواهد اپیدمیولوژیک موج سوم این بیماری در حال شکل‌گیری بوده و آن انتقال عفونت از طریق تماس جنسی به جای اعتیاد تزریقی است و در حال حاضر در حدود 300 نفر از بیماران فوت کرده‌اند البته موارد انتقال از مادر به کودک کمتر از 2 درصد است.

وی مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری را یکی از تجربیات موفق کشور و استان معرفی و بیان کرد: این مراکز توانسته‌اند گام‌های موثرتری را در کنترل اپیدمی اچ‌آی‌وی بردارد، در این مراکز کلیه خدمات یشگیری، مراقبت و درمان اچ‌آی‌وی به ویژه ارائه درمان‌های مناسب برای بیماران، خدمات کاهش آسیب،‌ آموزش، مشاوره و آزمایش اچ‌آی‌وی برای افراد در معرض آسیب به صورت کاملا محرمانه، داوطلبانه و رایگان ارائه می‌شود.

کارشناس ایدز دانشگاه علوم پزشکی همدان در رابطه با وضعیت پیشگیری این بیماری در استان همدان، اظهار کرد: در حال حاضر در کلیه شهرستان‌های تابعه استان همدان مراکز مذکور با حضور پزشک و کارشناسان مجرب و آموزش‌دیده به صورت کاملا محرمانه و در نهایت رازداری خدمات مرتبط با اچ‌آی‌وی شامل آموزش، مشاوره، مراقبت،‌ درمان تخصصی ضد رتروویروسی، کاهش آسیب و توزیع وسایل کاهش آسیب و ... را به مراجعان ارائه می‌کنند.

وی با اشاره به عملکرد دانشگاه علوم پزشکی همدان برای پیشگیری از این بیماری دربین افراد سالم، مطرح کرد: در حال حاضر به منظور پیشگیری از انتقال عفونت ازمادر به کودک کلیه زنان باردار در سه ماهه اول بارداری تحت آزمایش قرار گرفته و در صورتی که مثبت باشد مادر تحت درمان دارویی قرار گرفته که با این روش احتمال انتقال عفونت به حداقل ممکن خواهد رسید.

وی با تأکید بر الزامی بودن مراجعه به مشاوران پزشکی، اظهار کرد: از آنجایی که مشاوره صحیح در این مراکز، اساسی‌ترین نقش را در شناسایی افراد در معرض خطر و نیز پایبندی به دریافت خدمات مراقبتی ایفاد می‌کند. معاونت بهداشتی دانشگاه همواره ارتقاء کیفی خدمات مشاوره برای ارائه‌دهندگان این خدمت را مورد تأکید قرار داده است.

وی با اشاره به وضعیت این بیماری در کشور نیز اظهار کرد: تا پایان سال 96 تعداد 37 هزار و 500 نفر از بیماران مبتلا به  HIV/AIDSشناسایی شده و تعداد 13 هزار و 293 نفر از کل بیماران نیز جان خود را از دست داده‌اند که 83 درصد مبتلایان مرد و مابقی زن هستند و 41.6 درصد موارد مبتلا در گروه سنی 34-25 سال قرار داشته و نشان می‌دهد که این بیماری در جوانان شایع‌تر است. با توجه به ماهیت بیماری که دارای دوره بدون علامت طولانی بوده و در بسیاری از مواقع تا حدود 15-5 سال در فرد آلوده هیچ‌گونه علامتی مشاهده نمی‌شود.

این کارشناس ایدز در رابطه با واکسن درمان این بیماری، گفت: برای پیشگیری از این بیماری در حال حاضر واکسنی وجود نداشته و درمان قطعی نیز به علت تغییر دائمی آنتی ژن سطحی ویروس و وجود دوران عفونت مخفی امکان‌پذیر نیست، اگرچه امروزه با داروهای ضدرتروویروسی می‌توان طول عمر و کیفیت زندگی بیماران را تا حد قابل‌توجهی افزایش داده و درمان بیماران مبتلا به ایدز خود از انتقال اچ‌آی‌وی به دیگران جلوگیری به عمل می‌آورد.

وی با اشاره به راه‌های ساده و آسان پیشگیرانه از ابتلا بهHIV/AIDS گفت: استفاده از کاندوم در روابط جنسی مشکوک، غربالگری و بررسی خون‌های اهدایی (در حال حاضر کلیه خون‌های موجود در سازمان انتقال خون با اطمینان بسیار بالا عاری از ویروس است) و عدم مصرف موادمخدر به ویژه نوع تزریقی از جمله راه‌های ساده و آسان پیشگیرانه از ابتلا بهHIV/AIDS است.

میرزایی در رابطه با ویروس اچ‌آی‌وی و ویرگی‌های این ویروس، گفت: عامل بیماری ویروسی به نام اچ‌آی‌وی (HIV) از خانواده رتروویروس‌ها است که به نام «ویروس نقص سیستم ایمنی انسان» نیز نامگذاری شده است. اصولا ویروس‌ها دارای این خصوصیت هستند که در خارج از سلول زنده قادر به ادامه حیات نیستند وHIV  نیز مانند سایر ویروس‌ها فقط درون سلول زنده قادر به ادامه حیات است.

وی ادامه داد: یکی از سلول‌هایی که HIV برای ادامه حیات به آن احتیاج دارد، گلبول‌های سفید در بدن انسان قرار دارد. این ویروس خارج از بدن (خارج از سلول‌های زنده) در مدت زمان کوتاهی از بین می‌رود همچنین این ویروس به راحتی توسط مواد ضدعفونی‌کننده شامل الکل و وایتکس و حرارت ازبین  می‌رود.

وی با اشاره به تاریخچه پیدایش ایدز در جوامع بین‌المللی، اظهار کرد: نخستین موج همه‌گیری در آمریکای شمالی و اروپای غربی، دومین موج آن در آفریقا و آمریکای جنوبی، سومین موج آن در خاور دور و اروپای شرقی شکل گرفته و چهارمین موج همه‌گیری از حدود سال 1995 در خاورمیانه و آسیای مرکزی ظاهر شده است.

میرزایی با بیان اینکه در اروپا و آمریکا به علت آگاهی مردم از راه‌های سرایت بیماری، از سرعت شیوع آن کاسته شده است، مطرح کرد: متأسفانه بیش از 90 درصد از موارد جدید در کشورهای کمتر توسعه‌یافته و یا در حال توسعه بروز می‌کند.

وی در رابطه با اینکه حدود 70 تا 80 درصد اعتبارات بهداشتی در تعدادی از کشورهای آفریقایی صرف برنامه مبارزه با ایدز می‌شود، افزود: حدود 50 درصد از تخت‌های بیمارستانی در کشور زیمبابوه را بیماران مبتلا به ایدز اشغال کرده و یا اینکه بدانیم تعداد مبتلایان در کشور هندوستان از 20 هزار نفر در سال 1988 به 6 میلیون نفر در سال 2000 رسیده است و برآورد می‌شود در حال حاضر در حدود 17 میلیون کودک زیر 17 سال در دنیا به علت ابتلای والدین خود به ایدز و مرگ آنها،‌ یتیم شده‌اند.

میرزایی از کاهش امید به زندگی در برخی از کشورهای آفریقایی به علت بیماری ایدز خبر داد و خاطرنشان کرد: امید به زندگی در بسیاری از کشورهای آفریقایی مثل بوتسوانا و زیمبابوه در اثر گسترش ایدز به کمتر از 40 سال و در برخی موارد حتی به کمتر از 35 سال رسیده است.

وی در رابطه با تخمین بانک جهانی و پیش‌بینی وضعیت انتشار آینده ایدز در سطح جهان، افزود: در حدود 15 هزار نفر از آموزگاران تانزانیائی تا سال 2010 به علت ابتلا به ایدز فوت کرده‌اند و اگر همین روند ادامه یابد تا سال 2020 میلادی این تعداد به 27 هزار نفر خواهد رسید این در حالیست که آموزش و جایگزینی آنها نه تنها سال‌ها وقت لازم دارد بلکه در حدود 38 میلیون دلار نیز هزینه در برخواهد داشت.

این کارشناس ایدز ادامه داد: استفاده از وسایل تزریق به صورت استریل و یک بار مصرف و توزیع بسته‌های کاهش آسیب شامل سرنگ و سوزن در بین مصرف‌کنندگان موادمخدر تزریقی به منظور جلوگیری از انتقال ویروس به سایرین، پیشگیری از بارداری زنان HIV مثبت به منظور پیشگیری از انتقال ویروس به نوزاد از دیگر روش‌های معمول برای جلوگیری از انتقال این بیماری است.

وی پایان یادآور شد: مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری مرجع واقع در ابتدای خیابان تختی شهر همدان به عنوان مرکز رفرانس آماده ارائه خدمات آموزشی، مشاوره، مراقبت و درمان است.