تغییر موضع «سعد الحریری» درباره بازگشت آوارگان سوری

 در نشست اقتصادی کشورهای عضو اتحادیه عرب در بیروت (30 دی‌ماه) موضع موافق «جبران باسیل» وزیر خارجه لبنان با طرح روسیه ویژه‌ی موضوع بازگشت آوارگان سوری، مشخص بود  و «سعد الحریری» نخست‌وزیر نیز با وی همراه شد؛ کسی که در بسیاری از موضوعات با باسیل هم‌نظر نیست.

این میزان حمایت باسیل از طرح روسیه با اعتراض «معین المرعبی» وزیر امور آوارگان در آن زمان روبه‌رو شد و وی گفت، موضع مذکور منعکس‌کننده سیاست دولت لبنان نیست و خروج از قانون اساسی و تمام قوانین محسوب می‌شود. سعد الحریری بلافاصله این اظهارات المرعبی را تکذیب کرد. این تحولی بزرگ در موضع الحریری محسوب می‌شد و دلالت بر عمق همراهی وی با خواسته وزیر خارجه بویژه در پرونده آوارگان داشت.گویا الحریری بر روی باسیل برای پیش بردن امور مربوط به لبنان و سوریه به صورت هم‌زمان حساب باز کرده تا در عوض آن به برخی از خواسته‌هایش بویژه در زمینه بازسازی سوریه و برخی اقدامات در لبنان برسد.

وبگاه «المدن» لبنان، در گزارشی در همین ارتباط نوشت، یک ساعت قبل از تشکیل دولت، سعد الحریری در کنفرانسی اعلام کرد، دیگر هیچگونه کمک مالی به بودجه‌ برای حمایت مالی از بحران آوارگان سوریه وجود ندارد؛ این اظهارات قابل توجه از نخست‌وزیر لبنان نشان  داد تلاش برای جلب کمک کشورهای حامی به سازمان‌های لبنانی میزبان آوارگان جای خود را به تلاش برای کسب فرصتی در راستای بازگشت آوارگان و بازگشایی مسیر برای بازسازی سوریه داده است.

یک ساعت پس از این اعلام موضع توسط سعد الحریری، دولت لبنان تشکیل و مشخص شد جبران المستقبل (به ریاست الحریری) ریاست بر وزارت امور آوارگان را به نفع «التیار الوطنی الحر» (جریان آزاد ملی به دبیرکلی باسیل) متحد دولت سوریه در لبنان واگذار کرده است؛ این جریان «صالح الغریب» که افراد نزدیک به سوریه است را برای ریاست وزرات‌خانه انتخاب کرد و هنوز 24 ساعت از انتخابش نگذشته بود که وی هماهنگی با دولت سوریه در پرونده آوارگان را اعلام کرد. این موضوع غافلگیر‌کننده‌ای نبود و به گفته منابع آگاه، دولت سوریه همان طرفی بود که خواستار تعیین الغریب برای این پست بود.

المدن ادامه داد: شانه‌خالی کردن الحریری از وزارت امور مهاجران دو معنای سیاسی و معنوی دارد. از نظر سیاسی به این معناست که او تمام این پرونده را به باسیل و متحدان دمشق در لبنان واگذار کرده تا در هر موضوعی مربوط به وضعیت سوریه اعلام بی‌طرفی کند. از نظر معنوی به این معناست که الحریری (که خود را پدر سنی‌های لبنان می‌نامد) از وضعیت بیش از یک میلیون سنی شانه‌خالی کرده، کسانی که به اجبار از خاکشان آواره شده‌اند و افق روشنی در برابر خود ندارند.  شکی نیست که بازگشت آوارگان بدون هماهنگی با دولت سوریه امکان‌پذیر نیست اما اختلاف بر سر سازوکار این موضوع است که اکنون قرار شده در هماهنگی کامل با سیاست‌های دولت سوریه و شروط آن باشد.

در لبنان بیش حدود یک میلیون آواره سوری زندگی می‌کنند، حزب التیار الوطنی الحر (جریان ملی آزاد - میشل عون) و حزب‌الله معتقدند اکنون مناطقی امن در سوریه وجود دارد که باید طی گفت‌وگو با دولت سوریه، این آوارگان به مناطق امن بازگردند اما جریان المستقبل (الحریری) همواره مخالف با مذاکره با دولت سوریه یا بازگشت این آوارگان از این طریق بود و می‌گفت، گام مذکور باید از طریق سازمان ملل صورت بگیرد.

شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب‌الله هفته جاری ضمن اعلام اینکه سعد الحریری برای بازگشایی کانال‌ها با سوریه نیاز به زمان دارد، افزود: اطلاعات ما از سران سوریه حاکی از آن است که آنها حاضر به بازگشت تمام آوارگان از لبنان، اردن و ترکیه و ارائه تمام تسهیلات هستند. امیدواریم نخست‌وزیر برای کسانی که بر وی اعمال  فشار می‌کند ادله‌ای مرتبط با منافع لبنان در  مسأله بازگشت‌ آوارگان بیاورد.