خصوصی شدن فضاهای شهری، چالش جدی تهران

به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، میثم بصیرت در نشست «سند راهبردی مدیریت فضاهای شهری تهران» با بیان اینکه خلق مکان در تهران همواره با مشکل مواجه بوده است، گفت: در تهران عرصه عمومی رسمیت نداشته و کارهای خوبی نیز در این حوزه صورت نگرفته است ضمن اینکه ما در نگهداری فضاها نیز با مشکلات عدیده ای مواجهیم به ویژه امروز که در شهرداری از لحاظ منابع مالی نیز با مشکلاتی روبرو هستیم.

وی حوزه نگهداری، ایجاد و تعریف فضا در تهران را به آشفته بازاری تشبیه کرد که به سازمان های مختلفی از جمله سازمان زیباسازی، سازمان پارک ها و معاونت شهرسازی مربوط می شود ؛ در عین حال از اینکه شهرداری تهران تنها متولی این موضوع در شهر باشد انتقاد کرد.

وی شکل جدید خصوصی کردن فضاهای شهری در تهران را چالش جدی دانست و گفت: در عین حالی که سلطه سرمایه به این مهم کمک می کند نبود سیاست گذاری یکپارچه شهری و مدیریت آن نیز مزید بر علت است.

علی غفاری مجری طرح و استاد گروه برنامه ریزی و طراحی شهری دانشگاه شهید بهشتی در این نشست مقیاس شهرسازی در تهران را برخلاف رویه جهانی دانست و گفت: سبک زندگی جدید ایرانی اتومبیل- مال است و مقیاس های انسانی به مقیاس های غیرانسانی در فرآیند ساخت و طراحی شهر تبدیل شده است. از همین رو وی تهران را نیازمند سندی فرادستی ناظر بر مدیریت فضاهای شهری ارزیابی و بر این مهم تاکید کرد.

فضاسازی های نامناسب عدم تعلق شهروندان را تقویت می کند

همچنین عبدالرضا گلپایگانی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران با بیان اینکه زندگی بدون فضای شهری بی معناست و نبود فضا برای ما غیرقابل تصور است، گفت: در خلق فضاهای شهری ما نیازمند مشارکت شهروندانیم؛ اما در تدوین ضوابط فضا همواره نگاه بالا به پایین بوده و چارچوب  سختی بر آن حاکم بوده است.

گلپایگانی با انتقاد از کیفیت فضاهای شهری تصریح کرد: حتی در فضاهای خانه و مدرسه نیز امکان ارتباط و زندگی و طبیعت فراهم نیست و همین سیاست باعث بیگانه شدن شهروندان با محله و شهر شده است و در مقیاس خرد و عالی احساس تعلقی به شهر وجود ندارد.

فضا ماهیت اقتصاد سیاسی دارد

در ادامه این جلسه میترا حبیبی ناظر طرح و عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر با انتقاد از ایجاد محدودیت زمانی برای دسترسی به فضاهای شهری گفت: در بررسی فضاهای عمومی با دو منظر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان فضا مواجهیم که در بخش تولید، صاحبان قدرت قرار دارند و در بخش مصرف کنندگان، شهروندان با سلیقه ها و هنجارهای متفاوت قرار دارند.

حبیبی ضرب آهنگ مصرف را چرخه ای و تولید را خطی عنوان و خاطرنشان کرد: موقعیت شهرسازان باید از همجواری با تولیدکنندگان به مصرف کنندگان فضا جابه جا شود چرا که فضا ماهیت پیچیده ای دارد که باید در چارچوب اقتصاد سیاسی بررسی شود.

وی از روند کنونی خلق و حفظ فضا در شهر انتقاد و تصریح کرد: این فرآیند به دوره های زمانی کوتاه اختصاص می یابد در حالی که باید با افزایش مشارکت مردم معضل مهم عدم اعتماد شهروندان به نهادهای مدیریتی حل شود.

استقبال شورا از تصویب سند راهبردی مدیریت فضاهای شهری تهران

در ادامه این جلسه علی اعطا رئیس کمیته معماری و طرح های شهری شورای اسلامی شهر تهران ضمن استقبال از کار مطالعاتی صورت گرفته، گفت: این سند یا در قالب لایحه و یا در قالب طرح در آینده ای نزدیک در شورای شهر تصویب و برای اجرا ابلاغ می شود.

اعطا با بیان اینکه مشخص نیست بهره برداری و مدیریت فضاهای عمومی شهری در تهران بر عهده کیست، گفت: در تهران موازی کاری زیادی درباره فضا صورت می گیرد به طوری که چهار معاونت اجتماعی فرهنگی، خدمات شهری، فنی و عمرانی و معماری و شهرسازی در حوزه فضا فعالند.

وی همچنین بر ضرورت اتخاذ یک تصمیم و استراتژی مشخص برای ساماندهی فضاهای عمومی در تهران تاکید کرد.

نیازمند کشف فضاهای شهری هستیم

در ادامه این نشست یاسر جعفری معاون فنی و طرح های شهری سازمان زیباسازی شهر تهران بر ضرورت تدقیق در این سند تاکید و خاطرنشان کرد: باید ابعاد کمی این طرح و اینکه چه بخش هایی از شهر مد نظر است مشخص شود.

وی با بیان اینکه امروز حضور جمعی شهروندان در شهر مطرح است، گفت: پلازاهای شهری نیز در همین راستا در حال مطرح شدن است در حالی که پیش از این پیاده محوری در شهر مطرح بود.

وی با بیان اینکه امروزه مفهوم خلق فضا نداریم بلکه با کشف فضا مواجهیم، گفت: رویکرد جدید سازمان زیباسازی نیز به همین منوال است از همین رو پروژه درنگ‌گاه‌های شهری و ساماندهی خرده فضاهای شهری در این سازمان شکل گرفته است.