تخمین «اساندپی گلوبال پلتس» از فروش نفت‌خام ایران؛ صادرات ۷/ ۱ میلیون بشکه‌ای در روز
آمار صادرات روزانه نفت‌خام و میعانات گازی ایران در سومین ماه سال‌جاری از سمت اساندپی گلوبال پلتس ۷/ ۱ میلیون بشکه در روز تخمین زده شد. افزایش میزان خرید چین و کره‌جنوبی علت اصلی بیشترین میزان صادرات روزانه نفت ایران در دوران تحریم بوده است.
این میزان که افت چشمگیر ذخایر نفت‌خام ایران را در پی داشته، با وجود تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا تا حد زیادی به سطح صادرات ایران در دوران برجام نزدیک شده است. براساس گزارش‌های موجود، ایران پیش از اعلام خروج آمریکا از توافق بین‌المللی برجام در اردیبهشت سال گذشته، میزان صادرات روزانه نفت و میعانات گازی را تا ۶/ ۲ میلیون بشکه در روز افزایش داده بود. پس از آغاز تحریم‌های آمریکا علیه ایران، مقامات وزارت نفت از اعلام آمار رسمی صادرات نفت ایران خودداری می‌کنند. طبق آنچه بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران بارها اعلام کرده، آمار صادرات نفت ایران به منظور جلوگیری از سوءاستفاده آمریکا در دوران تحریم محرمانه شده است. با این حال به علت اهمیتی که عرضه نفت ایران در بازار نفت دارد، موسسات بین‌المللی با استفاده از روش‌هایی چون ردیابی نفتکش‌ها، میزان صادرات نفت‌خام ایران را تخمین می‌زنند. اتکا به آمار اعلام شده از سوی کشورهای خریدار نفت ایران نیز به جمع‌آوری این داده‌ها کمک می‌کند. با این حال اطلاعات مربوط به صادرات نفت‌خام ایران همگی تخمین‌هایی هستند که می‌توانند به واقعیت نزدیک باشند.
گزارش اساندپی گلوبال پلاتس از میزان صادرات نفت‌خام ایران در ماه گذشته میلادی درحالی به رقم ۷/ ۱ میلیون بشکه در روز اشاره دارد که این میزان یک ماه پیش از آن، یعنی در ماه فوریه، از سوی نشریه میس حدود ۳۷/ ۱ میلیون بشکه در روز اعلام شده بود. می‌توان گفت علت اصلی افزایش ۳۳۰ هزار بشکه‌ای صادرات مارس نسبت به فوریه، نزدیک شدن خریداران نفت ایران به پایان مهلت شش ماههای است که کاخ سفید برای خرید نفت ایران به آنان داده است. همزمان با آغاز فاز دوم تحریم‌های ایران از تاریخ ۵ نوامبر گذشته، آمریکا به هشت کشور مهلتی شش ماهه برای خرید نفت ایران داد. این مهلت در نخستین روزهای ماه آینده میلادی (ماه مه) به پایان می‌رسد. پیش از این کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند با نزدیک شدن به پایان این مهلت، خریداران نفت ایران محموله‌های بیشتری از این کشور خریداری خواهند کرد زیرا هنوز مشخص نیست معافیت خرید نفت ایران، از سمت واشنگتن برای آنان تمدید خواهد شد یا خیر.
رشد ۱۲ درصدی صادرات در مارس
به گزارش اساندپی گلوبال پلتس، صادرات روزانه نفت‌خام و میعانات گازی ایران در ماه مارس با رشدی ۱۲درصدی به بالاترین سطح از اکتبر گذشته رسیده است. افزایش واردات خریداران معاف شده از تحریم‌های آمریکا در مارس در حالی است که آنها در ماههای بعدی میزان خرید نفت از ایران را کاهش می‌دهند تا تصمیم کاخ سفید در رابطه با تمدید معافیت‌ها مشخص شود. با وجود ابهامی که در تمدید معافیت خرید نفت ایران وجود دارد، بسیاری از کارشناسان معتقدند این معافیت برای خریداران اصلی نفت‌خام ایران تمدید خواهد شد؛ چین، هند، کره‌جنوبی، ژاپن و ترکیه از جمله این خریداران هستند. با این حال این انتظار وجود دارد که تمدید معافیت‌ها با کم شدن سطح مجاز خرید این کشورها همراه باشد. ایتالیا، یونان و تایوان از کشورهایی هستند که طی ماههای گذشته از معافیت خرید نفت ایران استفاده‌ای نکرده‌اند.
کاهش سطح ذخایر نفت‌خام تجاری کشور
براساس گزارش پلتس، صادرات نفت‌خام ایران از زمان اعلام خروج آمریکا از توافق بین‌المللی برجام روندی کاهشی داشته و میزان آن در نوامبر ۲۰۱۸ با افتی ۳۴/ ۱ میلیون بشکه‌ای به ۰۸/ ۱ میلیون بشکه در روز رسید. اما از نوامبر به بعد، صادرات روزانه نفت‌خام و میعانات گازی ایران رشدی ۶۰ درصدی داشته است. منابع آگاه عقیده دارند این میزان رشد صادرات در حالی رقم خورده که تولید نفت ایران تحت فشار تحریم‌های آمریکا کاهش داشته است.
بنابراین ایران برای افزایش صادرات از ذخایر تجاری خود برداشت کرده است. براساس اطلاعات موسسه Ursa که میزان ذخایر نفت‌خام را با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای رصد می‌کند، ذخایر نفت‌خام تجاری ایران از اوایل ژانویه افتی ۲۵درصدی داشته است. ایران در دور قبلی تحریم‌ها نیز نفت‌خام و میعانات گازی تولیدی را در انبارهایی در خشکی و دریا ذخیره می‌کرد زیرا برای فروش آن با محدودیت مواجه بود. این ذخیره‌سازی‌ها هزینه‌هایی برای کشور به همراه دارند. از همین رو وزارت نفت ترجیح می‌دهد هرچه سریع‌تر این ذخایر را کاهش دهد. ایران در دور جدید تحریم‌های آمریکا، موفق شد حدود ۲۰ میلیون بشکه نفت‌خام (از نوع میعانات گازی) را در بندر دالیان چین ذخیره‌سازی کند. این ذخایر امکان فروش به خریداران محلی چین را دارند.
فروش نفت ایران صفر نمی‌شود
گزارش اساندپی گلوبال پلتس، در ادامه به نقل از کارشناسان تاکید دارد که هدف آمریکا در قطع کامل جریان نفت ایران به بازار جهانی، دست‌یافتنی نخواهد بود. مدیرعامل شرکت بین‌المللی SVB Energy در این زمینه می‌گوید: ما انتظار نداریم صادرات روزانه نفت‌خام ایران به‌طور کامل قطع شود زیرا این اتفاق ریسکی جدی برای امنیت جریان نفت از خلیج فارس به همراه خواهد داشت. اشاره وی به گفته رئیس‌جمهوری ایران در رابطه با تنگه هرمز است.
حسن روحانی سال گذشته در پاسخ به تهدید آمریکا برای صفر کردن صادرات نفت‌خام ایران اعلام کرده بود اگر صادرات ایران صفر شود، صادرات نفت منطقه صفر خواهد شد. این اظهارنظر روحانی به عبور حدود ۳۰ درصد از نفت تولید شده دنیا از تنگه هرمز اشاره داشت. حال با توجه به اقدام غیرقانونی آمریکا در قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست سازمان‌های تروریستی که دوشنبه این هفته صورت گرفت، به نظر می‌رسد معادله صفر کردن صادرات نفت ایران برای دولت ترامپ بیش از پیش پیچیده خواهد شد. در عین حال حذف کامل نفت ایران از بازار، می‌تواند به کمبود عرضه دامن زده و موجب رشد بیشتر قیمت‌ها شود؛ موضوعی که دونالد ترامپ آشکارا با آن مشکل دارد.
