تلگرام بر روابط خانوادگی زوجین چه تاثیری دارد؟

عصر حاضر عصر مطبوعات، رسانه های گروهی و ارتباطات است. دنیای کنونی ما عصر تاخت و تاز وسایل ارتباط جمعی از جمله رادیو، تلویزیون، ماهواره و اینترنت است. زنان و مردان امروز دیگر محدودیت های گذشته را ندارند و هر لحظه در هر مکانی می توانند با هر نقطه از جهان که تمایل داشته باشند، ارتباط برقرار کنند. ورود به دنیای مجازی یا به عبارت بهتر زندگی در محیط های مجازی امری بدیهی به شمار می رود که لازمه تعادل در این محیط ها برخورداری از یکسری مهارت های فنی و فناوری است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عضویت در شبکه اجتماعی تلگرام و استفاده از آن بر روابط خانوادگی زوجین، توسط تیم پژوهشگران متشکل از زهرا پیرجلیلی(دانشجوی دکتری جامعه شناسی)، سید محمد صادق مهدوی(استاد تمام گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی) و مصطفی ازکیا(استاد تمام گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی) انجام شده است. سوژه های مورد مطالعه این پژوهش شامل 25 زوج در محدوده سنی 35 تا 50 سال، ساکن شهر تهران است که حداقل حدود دو سال سابقه عضویت و استفاده از شبکه اجتماعی تلگرام را داشته اند.  

در این پژوهش آمده است:« یکی از ویژگی های فضای مجازی (تلگرام) ارتباط مستمر افراد، اعم از زن و مرد با یکدیگر است. این ارتباطات بنابر دلایل مختلفی ازجمله ارتباطات فامیلی، همکاری، دوستی و ...می تواند شکل گرفته و استمرار داشته باشد. از طرف دیگر شکل این روابط بنابر ماهیت فضای مجازی که با فضای حقیقی متفاوت است، فرق دارد. در این فضا گویی به شکل ناخواسته ای حصارها و حد و مرزهای میان دو جنس که شامل زن و مرد می شود، برداشته شده و در اکثر موارد، به طور ناخودآگاه روابط شکل راحت تر و خودمانی تری به خود می گیرد. گویی کنشگران از قالب روابط رسمی و هنجاری تعریف شده در فرهنگ و جامعه خویش خارج شده و روابط را به شکل دیگری طراحی می کنند.»

در ادامه این پژوهش در ارتباط با موضوع عشق مجازی آمده است:«عشق مجازی یکی دیگر از دلایلی است که منجر به بروز پدیده تنش در روابط خانوادگی می شود. زنان و مردان بنابر دلایل مختلفی مانند همکاری، همکلاسی بودن، داشتن تحصیلات مشترک، داشتن علائق مشترک و...ممکن است در قالب گروه های تشکیل شده در شبکه اجتماعی تلگرام با یکدیگر ارتباط داشته باشند. در مواردی این ارتباطات ممکن است از روال طبیعی و متعارف خود خارج شده و شکل غیر متعارف و بیمار گونه ای به خود بگیرد. در این حالت میان زن و مرد رابطه ای عاطفی و احساسی شکل گرفته وآنها نوعی روابط عاشقانه را تجربه خواهند کرد. این نوع از رابطه عاشقانه به این جهت که از دنیای حقیقی فاصله داشته و در فضای غیر حقیقی و مجازی روی می دهد، ماهیتا متفاوت از عشق حقیقی است و نام عشق مجازی را به خود می گیرد. کنشگری که چنین رابطه ای را تجربه می کند به دلیل عدم بهره مندی از واقعیت های حقیقی معشوق خویش، همه‌ی هستی خویش را در وجود وی می یابد و دائما میل به ارتباط با معشوق وی را به سمت فضایی سوق می دهد که این ارتباط تحقق یابد. در چنین وضعیتی تنها فضایی که امکان ملاقات با معشوق را فراهم می‌آورد، فضای تلگرام است.»

در نتایج این پژوهش آمده است:«باورهای اعتقادی، پایبندی به اصول اخلاقی، پایبندی به هنجارهای اجتماعی، نوع رابطه با همسر و موقعیت اجتماعی، شرایط مداخله‌گری هستند که بر اتخاذ راهبردهای مبتنی بر پدیده تنش در روابط خانوادگی تاثیر گذارند. زمانی که فرد در فضای تلگرام با جنس مخالف_اعم از زن و مزد_مواجه می شود و بنابر دلایل مختلف از جمله رابطه همکاری، فامیلی و... در مواجهه با مخاطب خویش قرار می‌گیرد، هر چه از باور های اعتقادی استوارتری برخوردار باشد، به میزان کمتری احتمال درگیر شدن وی در رابطه صمیمانه و عاشقانه وجود خواهد داشت زیرا همانطور که می‌دانیم بر طبق منابع اسلامی، ارتباط با جنس مخالف(نامحرم)، آداب و حدود شرعی خود را می‌طلبد.»