مسدود کردن کدملی بی‌حجاب‌ها اقدامی شدنی است؟

در رابطه با انسداد کدملی بی‌حجاب‌ها دیدگاه‌های متفاوتی بین حقوق‌دانان وجود دارد. محمد مسعود یوسفی، رئیس اداره وکالت تخصصی مرکز وکلا قوه قضائیه در این زمینه اظهار کرد: پیش از اینکه بخواهیم به امکان سنجی انسداد کدملی بپردازیم، باید به این نکته توجه شود که اساسا کارکرد کدملی و جایگاه آن برای افراد چیست.

رئیس اداره وکالت تخصصی مرکز وکلا قوه قضائیه با بیان اینکه کدملی عدد شناسه‌ی هویت فرد است، بیان کرد: به طور مثال ممکن است به تعداد زیادی افرادی به نام «علی حسینی» داشته باشیم، از همین رو نام و نام خانوادگی شناسه یکتای هویتی فرد نیست، اما کدملی شناسه یکتای هویتی فرد است و زمانی‌که شناسه هویت هر فرد مسدود شود، عملا هویت را از او سلب کرده‌ایم. وی با تاکید بر اینکه شهروند بودن را نمی‌توانیم از افراد یک جامعه سلب کنیم، عنوان کرد: به طور مثال اگر یک فرد بدهکار است، جیب او بدهکار است، نفس و شخصیت او که بدهکار نیست.

یوسفی در پاسخ به این پرسش که انسداد کدملی، به معنای سلب هویت نیست، بلکه به‌عنوان ایجاد محدودیت اجتماعی است، گفت: در زمان جاهلیت، برده‌داری مرسوم بود. برده بودن در آن زمان چند حالت داشت، در صورتی که فرد برده زاده بود، اسیر می‌شد و یا اینکه توان پرداخت بدهی خود را نداشت، در مالکیت فرد طلبکار قرار می‌گرفت (برده او می شد). بدین معنا که بدهی فرد به شخصیت او تسری پیدا می‌کرد و شخصیت او از یک فرد حر(آزاده) تبدیل به یک فرد عبد (برده) می‌شد.

وی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از زحمات صدر اسلام در این خصوص صرف شد که فرد به واسطه بدهکار بودن، اسیر بودن و برده‌زاده بودن و... بلاشخصیت نشود و هویت و آزادی خود را از دست ندهد، تصریح کرد: بنابراین نمی‌توان گفت که فرد بدهکار باید شخصیت خود را از دست بدهد، بلکه می‌توان نوعی خاصی از خدمات اجتماعی همانند خدمات بانکی و... را از او سلب کرد، یا زمانی که محرز شده فرد معسر نیست (پول دارد) و دین (بدهی) خود را پرداخت نمی‌کند، تن او را در زنجیر می‌کنیم و بدن او را در زندان می‌اندازیم.

رئیس اداره وکالت تخصصی مرکز وکلای قوه قضائیه، در پاسخ با اینکه انسداد کدملی دائمی نیست و به‌صورت موقت است، گفت: در هر صورت این سلب شخصیت فرد است. به طور مثال زمانی کدملی یک بدهکار را از او سلب می‌کنیم، آیا او می‌تواند به بانک مراجعه کند تا بدهی خود را بپردازد؟ می‌تواند مالی بخرد، بفروشد، فعالیت اقتصادی کند و یا کاری کند؟

یوسفی با بیان اینکه من نیز به عنوان یک وکیل به چالش اجرای احکام بر می‌خورم، بیان کرد: تنها در ورشکستگی است که فرد از را اهلیت می‌اندازیم. در ورشکستگی فرد دیگر نمی‌تواند معامله کند و کدملی فرد به‌عنوان یک فرد محجور شناخته می‌شود. ما نمی‌توانیم دست و پا، چشم و دهان فردی که به مشکل قانونی برخورده را از او بگیریم.