تقسیم ترکه و دستور فروش

این تقسیم بندی بر اساس قوانین و اصول اسلامی و مقررات حقوقی تعیین و آماده سازی شده است. هدف از تقسیم ترکه، تعیین سهم و مالکیت هر یک از وارثان است که بر اساس نسبت وراثان و تعیین های حقوقی مشخص می شود.

تقسیم ترکه چیست؟

تقسیم ترکه به معنای تعیین سهم هر یک از وراث و انتقال مالکیت به آن ها است. با تقسیم ترکه سهم الارث هر فرد مشخص می شود و اموال از حالت اشتراکی به صورت انحصاری در اختیار وراث قرار می گیرد.

تقسیم ترکه از نظر ماهیت به افراز شبیه می باشد. افرادی که حق درخواست تقسیم ترکه را دارند شامل موارد زیر هستند:

• موصی له

• ارثی که متعلق جنین می باشد و شخص غائب

• ولی، وصی و قیم وراث محجور

• شخصی که سهم الارث برخی از وراث به او منتقل شده است

• وکیل هر یک از این افراد با داشتن وکالت از سوی آن ها

مراحل تقسیم ترکه

درخواست تقسیم ترکه به صورت کتبی تنظیم شده و باید شامل نام و مشخصات متوفی، درخواست کننده، وکیل انحصار وراثت او و نام سایر ورثه و سهم هر یک از آن ها باشد. هر ذی نفعی در هر زمان می تواند برای تقسیم ترکه درخواست دهد و مرور زمان برای این موضوع اعمال نمی شود.

همچنین باید به این نکته دقت داشته باشید که در دعوای تقسیم ترکه همه شرکا و ورثه باید به طور همزمان درخواست دهند و دعوایی که فقط توسط برخی از آن ها تنظیم شده باشد، قابل استماع نخواهد بود.

تقسیم ترکه با توافق ذی نفعان

اگر بین ورثه و ذی نفعان برای تقسیم ترکه یک توافق نامه باشد، اموال طبق همان توافق تقسیم می شود و برای این کار باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کرد. البته این نوع تقسیم تنها زمانی ممکن است که هیچ کدام از وراث محجور یا غایب نباشند.

اگر یکی از ورثه غایب یا محجور باشد، برای تقسیم ترکه باید به دادگاه مراجعه کرد و دادگاه در این مورد تصمیم بگیرد. ولی امین یا قیم این افراد نمی توانند با سایر ورثه توافق کنند و در دفتر اسناد رسمی ترکه را تقسیم کنند؛ بلکه دادگاه باید با کمک کارشناس رسمی، تصمیم گیری کند تا حق محجور یا شخص غایب پایمال نشود.

تقسیم ترکه بدون وجود توافق میان ذی نفعان

در برخی موارد ممکن است ورثه در خصوص نحوه تقسیم اموال به توافق نرسند. در چنین شرایطی، هر یک از این افراد یا وکیل آن ها می تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست تقسیم سهم خود را بدهد.

در این نوع تقسیم ترکه، ابتدا باید افراز صورت گیرد، سپس در صورت عدم امکان افراز، از روش تعدیل یا رد استفاده شود و در نهایت، اگر هیچ یک از این روش ها قابل اجرا نباشد، اموال متوفی با حکم فروش اجباری بین وراث تقسیم می شود.

چند نکته مهم در خصوص تقسیم ترکه

• اگر ترکه شامل اموال زیادی باشد مانند زمین، خودرو، طلا و... ، نیازی به تقسیم اجباری همه اموال نیست و ورثه می توانند برخی از اموال را به صورت دلخواه نگه دارند. تقسیم بخشی از اموال الزاماً منجر به تقسیم باقی اموال نمی شود.

• اگر ترکه شامل سرقفلی باشد، مالک عین مستاجره نیز به عنوان یکی از خواندگان در دعوای تقسیم ترکه حضور خواهد داشت.

• اگر ترکه غیرقابل تقسیم باشد، دادگاه نمی تواند دعوا را رد کند و باید دستور فروش آن را صادر نماید.

• قبل از تقسیم ترکه، دادگاه باید وصیت متوفی و دیون او را پرداخت کند و پس از خارج کردن این بخش از ماترک، نسبت به مابقی آن تصمیم گیری نماید.

• تقسیم ترکه پیش از تصفیه دیون نافذ است، اما طلبکاران همچنان حق دارند و می توانند به هر یک از وراث بر اساس سهم آن ها رجوع کرده و طلب خود را دریافت کنند. در صورتیکه یکی یا چند نفر از ورثه معسر شده باشند، طلبکار برای دریافت سهم خود می تواند به سایر وراث مراجعه کند.

شرایط دعوای تقسیم ترکه

برای طرح دعوای تقسیم ترکه، ابتدا باید دادخواستی با رعایت شرایط قانونی تنظیم شود و از طریق دفاتر خدمات قضایی برای مرجع صالح ارسال شود تا مرجع قضایی بتوانند به این دعوا ورود پیدا کنند. (دادخواست فرم چاپی آماده ای است که بر روی آن ستون مشخصات خواهان، خوانده، خواسته دعوی، دلایل دعوی، و شرح خواسته درج شده است.) در این دادخواست باید اسامی تمامی وراث شخص فوت شده به عنوان طرفین دعوا ذکر شود.

سپس در بخش خواسته ( بخشی از فرم دادخواست ) عنوان درخواست تقسیم ترکه اموال متوفی ( مشخصات متوفی و آخرین اقامتگاه قانونی ) ذکر شود.

همچنین در بخش دلایل و ضمائم دادخواست، علاوه بر گواهی انحصار وراثت، مدارک مربوط به اموال متوفی نیز باید پیوست شود.

در صورتی که اموال موضوع تقسیم شامل املاک باشد، توصیه می کنیم از یک وکیل ملکی کمک بگیرید.

لازم به ذکر است که در دعوای تقسیم ترکه حتماً باید اموالی که درخواست تقسیم آن ها را دارید با جزئیات کامل شرح داده و به دادگاه معرفی شوند. در دعوای تقسیم ترکه، مرجع قضایی به دنبال اموال شخص فوت شده نخواهد گشت و صرفاً اموال معرفی شده از سوی شما را به عنوان ماترک متوفی تقسیم خواهد کرد.

اگر به لیست کامل اموال شخص فوت شده دسترسی ندارید، پیشنهاد می کنیم قبل از دعوی تقسیم ترکه، دادخواست تحریر ترکه را طرح کنید. برای تحریر ترکه بهتر است مقاله ای جدا را بخوانید . فقط تحریر به معنای نگاشتن است.