تحریر ترکه چیست
وقتی شخصی فوت می کند، گاهی وراث از تمام اموال و دارایی های او اطلاع کافی ندارند. تحریر ترکه اینجا بدرد شما می خورد زیرا ، تحریر ترکه یعنی تهیه فهرست کاملی از همه دارایی های فرد درگذشته.
این فهرست شامل:
-
اموال منقول (مثل خودرو و طلا)
-
اموال غیرمنقول (مثل خانه و زمین)
-
حساب های بانکی
-
سهام و اوراق بهادار
ماترک چیست
مجموع دارایی هایی که متوفی از خود به جا گذاشته است را ماترک می گویند. این دارایی ها شامل:
-
اموال منقول و غیرمنقول
-
حساب های بانکی
-
طلب ها و بدهی ها
-
حقوق مالی و معنوی
مدارک لازم برای تحریر ترکه
شما قبل از اینکه اقدام به تحریر ترکه کنید، باید حتما مدارک که از شما میخواهند را آماده کنید. این مدارک عبارتند از :
-
گواهی فوت
-
گواهی انحصار وراثت
پس از ثبت درخواست، کارشناس رسمی دادگستری این موارد را بررسی و ثبت می کند:
1- اموال منقول:
-
طلا، نقره و جواهرات (با جزئیات وزن و عیار)
-
پول نقد و موجودی حساب ها
-
اوراق بهادار (با ذکر ارزش دقیق)
-
اسناد مهم (با ثبت مشخصات کامل)
2- اموال غیرمنقول:
-
خانه و آپارتمان
-
زمین
-
مغازه و ملک تجاری
مراحل دادخواست تحریر ترکه
درخواست تحریر ترکه با ارائه دادخواست آغاز می شود. این درخواست می تواند توسط وراث، وکیل انحصار وراثت یا موصی له از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شود.
پس از ثبت، پرونده به شورای حل اختلاف در محل آخرین سکونت متوفی فرستاده می شود.
شورای حل اختلاف برای اطلاع رسانی به همه افراد ذینفع، آگهی هایی را در روزنامه های کثیرالانتشار منتشر می کند.
این آگهی ها در بازه زمانی یک تا سه ماه منتشر می شوند تا وراث، طلبکاران و بدهکاران متوفی از جریان رسیدگی مطلع شوند و در زمان و مکان تعیین شده حضور یابند.
در مرحله بعد، کارشناس یا بازرس منتخب، فهرست کاملی از دارایی های متوفی تهیه می کند.
طبق ماده 216 قانون امور حسبی، صورتجلسه تحریر ترکه باید شامل این موارد باشد:
-
نام و سمت مسئول تحریر ترکه
-
مشخصات افراد دعوت شده و حاضران در جلسه
-
محل انجام تحریر ترکه
-
ثبت اظهارات درباره دارایی ها و بدهی های متوفی
-
مشخصات شخصی که اسناد و اموال به او سپرده می شود
در پایان، قرار تحریر ترکه که شامل فهرست همه اموال، مطالبات و بدهی های متوفی است، صادر می شود.
نکته مهم این است که وراث می توانند پس از صدور قرار، آن را بپذیرند یا رد کنند.
یکی از مدارک که حتما باید داشته باشید گواهی انحصار وراثت است که مدت زمان انحصار وراثت بعد از فوت بین 30 الی 45 روز است.
بعد از تحریر ترکه چه باید کرد؟
پس از تکمیل تحریر ترکه، مرحله تقسیم ارث آغاز می شود. در این مرحله، دادگاه یا شورای حل اختلاف بر روند تقسیم نظارت می کند تا اطمینان حاصل شود سهم هر وارث مطابق قانون به او می رسد.
برای دریافت سهم الارث، وراث باید مراحل قانونی را طی کنند. این فرآیند شامل:
-
ارائه درخواست رسمی
-
تایید هویت و سمت قانونی
-
دریافت مجوزهای لازم
گاهی در مسیر تقسیم ارث، مشکلاتی پیش می آید. در چنین شرایطی، وراث می توانند از راهنمایی وکیل ارث بهره مند شوند.
وکیل ارث می تواند:
-
راهکارهای قانونی ارائه دهد
-
در حل اختلافات کمک کند
-
از حقوق موکل خود دفاع کند
هرچند تحریر ترکه به کاهش اختلافات کمک می کند، اما برای اطمینان از تقسیم عادلانه ارث، حضور وکیل انحصار وراثت می تواند راهگشا باشد.
مهر و موم ترکه چیست؟
مهر و موم ترکه یک اقدام حفاظتی ولی قانونی است که برای محافظت از اموال شخص فوت شده در قانون آماده است.
این اقدام از دخل و تصرف غیرقانونی در اموال متوفی جلوگیری می کند تا زمانی که تکلیف قانونی آن مشخص شود.
چه اموالی مشمول مهر و موم می شوند؟
-
املاک و مستغلات
-
خودرو
-
وجوه نقدی
-
سایر دارایی های ارزشمند
افراد مجاز به درخواست مهر و موم ( طبق ماده 167 قانون امور حسبی ):
وراث یا وکیل پایه یک دادگستری
-
طلبکاران متوفی
-
وصی ( فرد منتخب متوفی برای مدیریت اموال )
-
موصی له ( ذینفع وصیت نامه )
مراحل قانونی مهر و موم:
-
ارائه دادخواست در دفاتر خدمات قضایی
-
ارجاع به شورای حل اختلاف
-
دعوت از ورثه و ذینفعان
-
تعیین مامور برای تهیه فهرست اموال
-
امضای صورتجلسه توسط مأمور و حاضران
فرق تحریر ترکه با مهر و موم ترکه در چیست؟
تحریر ترکه و مهر و موم ترکه، دو اقدام قانونی که کاملا جدا از هم ولی مرتبط هستند که هر کدام هدف خاص خود را دنبال می کنند:
تحریر ترکه:
-
هدف: تهیه فهرست دقیق از اموال و دارایی های متوفی
-
درخواست کنندگان: وراث یا نماینده قانونی آنها (طلبکاران فقط حق درخواست دارند)
-
نتیجه: مشخص شدن سهم دقیق هر یک از وراث
-
کاربرد: تسهیل روند تقسیم ارث و جلوگیری از اختلافات
مهر و موم ترکه:
-
هدف: حفاظت از اموال متوفی تا زمان تعیین تکلیف قانونی
-
درخواست کنندگان: وراث، طلبکاران، وصی و موصی له
-
اجرا: توسط شورای حل اختلاف
-
محدودیت: ممنوعیت دخل و تصرف برای همه افراد
مزایای این دو اقدام قانونی:
-
ایجاد نظم در امور مربوط به ترکه
-
تسریع فرآیند تقسیم ارث
-
جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی
-
پیشگیری از دعاوی انحصار وراثت
-
حفاظت از حقوق همه ذینفعان
نمونه دادخواست تحریر ترکه
مشخصات طرفین:
• خواهان: [نام و مشخصات یکی از وراث]
• خواندگان: [نام و مشخصات سایر وراث]
موضوع خواسته: درخواست صدور قرار تحریر ترکه
مدارک مورد نیاز:
-
رونوشت شناسنامه تمامی وراث
-
گواهی فوت متوفی
-
گواهی انحصار وراثت
متن دادخواست:
"ریاست محترم شورای حل اختلاف
احتراماً، به استحضار می رساند:
مطابق گواهی حصر وراثت و گواهی فوت، پدر اینجانب [نام متوفی] در تاریخ 1400/02/12 فوت نموده اند. اینجانب و خواندگان، وراث قانونی ایشان می باشیم.
نظر به ضرورت صورت برداری از ماترک مرحوم و احتمال تضییع اموال قبل از صورت برداری، و با توجه به حضور و رشد تمامی وراث، صدور قرار تحریر ترکه جهت تقسیم اموال مطابق گواهی انحصار وراثت مورد استدعاست."
آیا نیاز به وکیل است؟
پیچیدگی قوانین ارث و طولانی بودن روند دادرسی باعث می شود بسیاری از افراد از پیگیری حقوق قانونی خود صرف نظر کنند.
این موضوع می تواند به از دست رفتن حقوق قانونی آنها منجر شود. در چنین شرایطی، همکاری با یک وکیل در امور مهر و موم و تحریر ترکه می تواند راهگشا باشد.
وقتی وکیل وکالت پرونده را به عهده می گیرد، موکل دیگر نیازی به حضور در مراحل مختلف دادرسی نخواهد داشت.
وکیل با تسلط بر قوانین و مقررات مربوطه، تمام مراحل قانونی را پیگیری می کند. او در جلسات دادرسی حاضر شده و با ارائه مدارک و مستندات لازم، از حقوق موکل دفاع می کند.
با انتخاب بهترین استراتژی دفاعی، روند رسیدگی به پرونده را تسریع می بخشد.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که در صورت درخواست مهر و موم ترکه، دیگر نیازی به ارائه دادخواست جداگانه برای تحریر ترکه نیست.
توصیه می شود پیش از هرگونه اقدام در زمینه انحصار وراثت، تحریر ترکه یا مهر و موم، حتما با یک وکیل انحصار وراثت مشورت کنید.
این مشاوره اولیه می تواند به شما کمک کند تا در کوتاه ترین زمان ممکن و با کمترین دردسر به نتیجه مطلوب برسید.
مشاوره حقوقی در امور ارث و ترکه، علاوه بر صرفه جویی در وقت و هزینه، از بروز اشتباهات احتمالی نیز جلوگیری می کند و اطمینان خاطر بیشتری برای موکل به همراه خواهد داشت.