وضعیت قرمز در نقدینگی بانک ها/ رکورد تزریق پول شکست

امروز در کارنامه بانک مرکزی یک رکورد تازه ثبت شد رکورد اعتبارات قاعده مند درزمستان شکست. این اتفاق سبب شد تا رکورد بسط نقدینگی در عملیات بازار  باز نیز شکسته شود.

بازار باز چیست؟

بانک مرکزی برای کنترل نرخ سود بازار بین بانکی هر هفته عملیاتی را تحت عنوان بازار باز برگزار می کند در این بازار بانک مرکزی در هر عملیات پولی را با سررسید های معلوم 12، 14 و 16 روزه در این بازار تزریق کرده و آن را در موعد مقرر از بانک ها با نرخ سود از پیش تعیین شده قبض می کند.

تزریق این پول در بانکها را بسط نقدینگی بانک مرکزی و جمع آوری پول قرض داده شده از بانکها را قبض نقدینگی توصیف می شود. اختلاف این دو متغیر را می توان خالص عملکرد بازار باز عنوان داد. برای مثال چنانچه بسط نقدینگی در هفته ای بیشتر از قبض آن بوده باشد، خالص عملکرد به صورت بسط پول خواهد بود.

قبض و بسط پول در 19 اسفند

در همین خصوص در شرح عملیات منتشر شده در 19 اسفند ماه بانک مرکزی 6 هزار و 330 میلیارد تومان نقدینگی به بانکها تزریق کرد. تاریخ سررسید این اوراق 7 روزه بوده و نرخ سود آن معادل با 19.8 درصد بود.

مقایسه نرخ سود این عملیات با هفته های قبل نشان از کاهش 0.01 درصدی نرخ سود داشته است.

از سوی دیگر با توجه به توافق بازخریدی که در دو هفته قبل شکل گرفته بود 6 هزار و 870 میلیارد تومان از پول قرض داده شده به بانکها به بانک مرکزی پس داده شد. دربازار ثانویه نیز بانک مرکزی 9 میلیارد و 530 میلیون تومان اوراق به بانکها فروخت که مفهوم دیگری از قبض پول می باشد.

به عبارت دیگر می توان گفت در عملیات بازار باز در این دوره 6هزار و 330 میلیارد تومان بسط نقدینگی صورت گرفته و رقم قبض پول در این دوره نیز 6 هزار  879 میلیارد و 530 میلیون تومان بوده است.

درنهایت کسر قبض پول از بسط نقدینگی در این دوره نشان می دهد که خالص عملکرد بازار باز در این هفته قبض 549 میلیارد و 530 میلیون تومان بوده است.

رکورد اعتبارات قاعده مند در زمستان 

زمانی که بانکها با کسری شدید نقدینگی مواجه می شوند به یکدیگر رجوع کرده و از این محل سعی در برطرف کردن کسری خود دارند که به آن بازار بین بانکی می گویند. نرخ سود این بازار مشخص بوده و تاریخ سررسید آن کوتاه مدت است. از همین رو به آن بازار شبانه نیز می گویند. درصورتی که بانکها از بانک مرکزی استقراض کنند نرخ سود آن 22 درصد بوده و به آن اعتبارات قاعده مند می گویند.

تزریق بانک مرکزی به بانکها از محل اعتبارات قاعده مند در این هفته رکورد کل زمستان را شکست. در این خصوص رقم تزریق شده به بانکها 22 هزار و 790 میلیارد تومان بوده که بیشترین بسط نقدینگی صورت گرفته در کل زمستان در بانکها از این طریق بوده است.

در صورتی که بسط نقدینگی را به صورت کلی برآورد کنیم مجموع بسط در بازار باز و اعتبارات قاعده مند خواهد بود. این رقم در روز 19 اسفند ماه 29 هزار و 120 میلیارد تومان بوده که اگر رقم قبض شده در بازار باز را از آن تفریق کنیم خالص مداخله بانک مرکزی در دوبازار خواهد بود.

این متغیر در هفته اخیر به22 هزار و 250 میلیارد تومان رسیده و رکورد دیگری را در این زمینه به ثبت رسانده است.

در این رویکرد بسط دربازار باز با نرخ سود 19.8 درصد انجام شده و نرخ سود اعتبارات قاعده مند نیز 22 درصد بوده است. در این صورت با توجه به حجم معاملات نرخ سود موزون برابر با 21.52 درصد خواهد بود. و سومین رکورد را در زمستان امسال به ثبت رسانده است.

بنابر حجم بالای تزریق نقدینگی در این دوره می توان گفت وضعیت نقدینگی بانکها در شرایط مطلوبی به سر نمی برند. افزایش اعتبارات قاعده مند از سوی بانک مرکزی نشان از دو پدیده دارد نخست مازاد نقدینگی در بازار بین بانکی کم شده و به همین دلیل بانک ها ناچار هستند که با نرخ سود 22 درصد از بانک مرکزی استقراض کنند. دیگر اینکه تنگنای اعتباری بانک ها به اندازه شده که بانک مرکزی ناچار شده رکورد بسط نقدینگی را بشکند.