آیا اینترنت رایگان برای آموزش مجازی اختصاص می‌یابد؟

هفته گذشته در جلسه نخست شورای عالی فضای مجازی دولت سیزدهم، موضوع توسعه آموزش و پرورش مجازی مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد سامانه «شاد» برای ارائه آموزش عمومی رایگان باشد.

 در این جلسه مقرر شد سازمان برنامه و بودجه در قانون بودجه سنواتی، ردیف مشخصی به منظور توسعه کمی و کیفی آموزش و پرورش مجازی در نظر گرفته و برای معلمان و دانش آموزان کمتر برخوردار، کمک مالی و تسهیلات ارزان قیمت بانکی جهت تامین تجهیزات در نظر بگیرد.

رئیس جمهوری در این زمینه وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و ارتباطات و فناوری اطلاعات و مرکز ملی فضای مجازی را مکلف کرد با توجه به نزدیکی آغاز سال تحصیلی جدید، چارچوب آموزش در فضای مجازی را نهایی و به شورای عالی ارائه کنند. با توجه به این که تنها چند روز تا آغاز سال تحصیلی مانده است، اما هنوز جزئیات تخصیص اینترنت برای دانش آموزان، معلمان، اساتید دانشگاه و دانشجویان تشریح نشده است.

حدود ۲ سال قبل و با آغاز پاندومی کرونا، دولت تصمیم گرفت برای حفاظت از سلامت دانش آموزان و معلمان، آموزش کشور را به سمت مجازی شدن ببرد. توسعه یک پلتفرم برای تبدیل شدن به شبکه دانش آموزی از جمله اولین اقداماتی بود که توسط اپراتورها انجام شد.

از همان زمان وزارت ارتباطات برای کمک به آموزش مجازی و دسترسی عادلانه همگانی به این امکان بسته‌های اینترنت برای دانش آموزان، معلمان، دانشجویان، اساتید دانشگاه و طلاب طی چند مرحله بسته‌های اینترنت در نظر گرفت و در فواصل مختلف به آن‌ها ارائه شد.

اسفند ۹۸ زمانی که کرونا در کشور شیوع پیدا کرد، سبک زندگی افراد کاملا تغییر کرد. آموزش، حمل‌ونقل، کسب‌وکار و حتی مقوله درمان، همگی به سمت بستر فضای مجازی رفتند. در این شرایط اگر زیرساخت‌های ارتباطی کشور برای خدمت‌رسانی در این بحران فراهم نبود به‌طور حتم جامعه دچار مشکل می‌شد.

روزها و هفته‌های ابتدایی کرونا، ترافیک در شبکه ارتباطی کشور به قدری بالا رفت که همه بخش‌های وزارت ارتباطات برای تامین ظرفیت مناسب و برطرف کردن مشکلاتی که وجود داشت،  شبانه‌روزی شروع به کار کردند. تخصیص بسته‌های اینترنت رایگان امکانی بود که وزارت ارتباطات به نمایندگی از دولت برای روشن نگه داشتن چراغ آموزش در کشور در چند مرحله به دانش‌آموزان، دانشجویان، معلمان و اساتید دانشگاه و حوزه اختصاص داد.

از ۱۵ شهریور ۹۹، اینترنت شبکه دانش‌آموزی شاد رایگان شد اما بر اساس آماری که وجود داشت،  به دلایل مختلف مدارس و دانش‌آموزان برای آموزش از پلتفرم‌های دیگری به‌جز «شاد» نیز استفاده می‌کردند و همین مساله در عمل رایگان بودن تحصیل در فضای مجازی را تحت‌الشعاع خود قرار می‌داد و انتقاداتی را به آن وارد می‌کرد.

با اینکه رایگان بودن شبکه دانش‌آموزش شاد، ترافیک بسیار خوبی ایجاد کرد، اما معلم‌ها و خانواده‌ها از این‌که برخی از آموزش‌ها در پلتفرم‌های دیگر انجام می‌شود و باید برای آن هزینه پراخت کنند، گلایه داشتند. شاید به همین دلیل بود که بسته‌های اینترنت روی سیم‌کارت‌های گروه هدف فعال شد.

خرداد امسال سازمان تنظیم مقررات اعلام  کرد برای برطرف شدن مشکلاتی از این قبیل قرار است فرآیند تخصیص اینترنت تغییر کند.

در آن فرآیندی که همان زمان پیشنهاد شد، قرار بود سیم‌کارت‌های دانش آموزی توزیع شوند که روی آن بسته‌هایی برای دسترسی به شبکه دانش آموزی شاد یا هر پلتفرم آموزشی دیگر تعریف می‌شود.

با توجه به این که با اعلام اپراتور همراه اول و تلاش دولت، استفاده از شاد رایگان است اما اگر مدرسه‌ای به دلایل مختلف آموزش خود را در بستر پلتفرم دیگری پیش ببرد،  خانواده‌ها مجبور به پرداخت هزینه می‌شوند.

مسئله دیگری که در آن زمان مطرح شد مربوط به طرح سیم‌کارت‌ها و بسته‌هایی بود که تدوین آن برعهده معاونت فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات گذاشته شد. با توجه به این که چند روز دیگر سال تحصیلی جدید آغاز می‌شود اما هنوز جزئیات چگونگی تخصیص بسته‌های اینترنتی مربوط به آموزش مجازی تشریح نشده است.